Lan tỏa niềm tin, khát vọng về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

Quán triệt, làm sáng rõ, phong phú giá trị lý luận cốt lõi về chủ nghĩa xã hội

Với phương pháp tiếp cận khoa học, trình bày lô-gíc, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phân tích, hệ thống hóa, đưa ra những quan điểm, tư tưởng, nhận thức mới mang tầm lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Đồng thời, vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh lịch sử của Việt Nam trên các phương diện của đời sống xã hội, với những nội dung cốt lõi, đó là:

Về chủ nghĩa xã hội, đồng chí Tổng Bí thư chỉ rõ: “Xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân Việt Nam đang phấn đấu xây dựng là một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ”⁽¹⁾ là mục tiêu căn bản của chủ nghĩa xã hội mà Việt Nam hướng tới. Trên cơ sở phân tích những điểm mạnh, mặt hạn chế, những mâu thuẫn nội tại, đặc biệt là các cuộc khủng hoảng của thế giới nói chung và chủ nghĩa tư bản nói riêng, bản chất bóc lột của chủ nghĩa tư bản là không thể che đậy, mâu thuẫn vốn có, cũng như các cuộc khủng hoảng “không thể giải quyết được một cách triệt để trong khuôn khổ của chế độ tư bản chủ nghĩa”⁽²⁾. Với tư duy lý luận sắc bén, khúc chiết và thuyết phục, cuốn sách đã trả lời từng câu hỏi, đi đến kết luận: “Chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới có thể giải quyết triệt để vấn đề độc lập cho dân tộc, mới có thể đem lại cuộc sống tự do, ấm no và hạnh phúc thực sự cho tất cả mọi người, cho các dân tộc”⁽³⁾.

Trên cơ sở kế thừa các giá trị khoa học, cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, bằng lập luận chặt chẽ, lô-gíc, phân tích sâu sắc, chắt lọc được đúc kết từ thực tiễn phong phú, với tinh thần kiên định, vững vàng, bản lĩnh của người đứng đầu Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng chí Tổng Bí thư đã làm sáng rõ những vấn đề căn bản, quan trọng về chủ nghĩa tư bản, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Về thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, thể chế chính trị, đồng chí Tổng Bí thư chỉ rõ đây là sự nghiệp lâu dài, phải tạo sự biến đổi sâu sắc về chất trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội với nhiều bước đi, nhiều hình thức tổ chức kinh tế, xã hội đan xen nhau, có sự đấu tranh giữa cái cũ và cái mới. Mô hình chính trị và cơ chế vận hành tổng quát ở Việt Nam là: Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ. Dân chủ là bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa, vừa là mục tiêu, vừa là động lực của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Trong đó, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thực sự là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân; Nhà nước đại diện cho quyền làm chủ của nhân dân, đồng thời là người tổ chức thực hiện đường lối của Đảng; có cơ chế để nhân dân thực hiện quyền làm chủ trực tiếp và làm chủ đại diện trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội.

Tác phẩm đã có sự phát triển trên phương diện nhận thức lý luận về việc bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa là bỏ qua chế độ áp bức, bất công, bóc lột, bỏ qua những thói hư tật xấu, những thiết chế, thể chế chính trị không phù hợp với chế độ xã hội chủ nghĩa, chứ không phải bỏ qua những thành tựu, giá trị văn minh mà nhân loại đạt được trong thời kỳ phát triển tư bản chủ nghĩa. Việc kế thừa những thành tựu phải có chọn lọc trên quan điểm khoa học và phát triển.

Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là một nội dung đặc biệt quan trọng được đề cập trong cuốn sách. Theo đó, kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là nền kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập quốc tế, vận hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của kinh tế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, nhằm thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Hình thái tổ chức kinh tế này vừa tuân theo những quy luật của kinh tế thị trường, vừa dựa trên cơ sở và được dẫn dắt, chi phối bởi các nguyên tắc cơ bản và bản chất của chủ nghĩa xã hội, thể hiện trên cả ba mặt: Sở hữu, tổ chức quản lý và phân phối.

Trên cơ sở luận cứ khoa học và tổng kết thực tiễn, tác phẩm làm rõ bản chất, thể chế, cấu trúc, cơ chế vận hành, mục tiêu, đặc trưng căn bản, thuộc tính riêng có là định hướng xã hội chủ nghĩa trong nền kinh tế thị trường. Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là đột phá cơ bản và sáng tạo lý luận quan trọng của Đảng ta, xuất phát từ thực tiễn trong nước và tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm của thế giới. Qua đó khẳng định một cách rõ ràng, nhất quán, vững chắc về nhận thức và thực tiễn vận hành nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

Về văn hóa - xã hội, đồng chí Tổng Bí thư khẳng định: “Văn hóa là nói đến những gì là tinh hoa, tinh túy nhất, được chưng cất, kết tinh, hun đúc thành những giá trị tốt đẹp, cao thượng, đặc sắc nhất, rất nhân văn, nhân ái, nhân nghĩa, nhân tình”⁽⁴⁾. Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Đó là nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, một nền văn hóa thống nhất trong đa dạng, dựa trên các giá trị tiến bộ, nhân văn; chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội, kế thừa và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đồng thời tiếp thu có chọn lọc những thành tựu, tinh hoa văn hóa của nhân loại.

Nội dung cuốn sách đã làm rõ: “Xã hội xã hội chủ nghĩa là xã hội hướng tới các giá trị tiến bộ, nhân văn, dựa trên nền tảng lợi ích chung của toàn xã hội hài hòa với lợi ích chính đáng của con người, khác hẳn về chất so với các xã hội cạnh tranh để chiếm đoạt lợi ích riêng giữa các cá nhân và phe nhóm, do đó cần và có điều kiện để xây dựng sự đồng thuận xã hội thay vì đối lập, đối kháng xã hội”⁽⁵⁾. Đồng thời, xác định: Đại đoàn kết toàn dân tộc là nguồn sức mạnh và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp cách mạng ở Việt Nam; không ngừng thúc đẩy sự bình đẳng và đoàn kết giữa các dân tộc, tôn giáo.

Về quốc phòng, an ninh, đồng chí Tổng Bí thư chỉ rõ: “Chủ động ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa; kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội”⁽⁶⁾. Kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế - xã hội với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh. Tiếp tục xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Đến năm 2025, cơ bản xây dựng quân đội, công an tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu đến năm 2030, xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Xây dựng thế trận lòng dân, thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân vững chắc làm nền tảng cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Đối với Công an nhân dân, đồng chí Tổng Bí thư chỉ đạo: “Kịp thời phát hiện, chủ động xử lý có hiệu quả các vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự, không để xảy ra các “điểm nóng”. Kịp thời đấu tranh trấn áp hiệu quả các loại tội phạm, nhất là tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm sử dụng công nghệ cao, băng nhóm ma túy”⁽⁷⁾.

Về đối ngoại, đồng chí Tổng Bí thư phân tích, đưa ra nhận thức, tư duy mới: “Đối ngoại ngày nay không chỉ là sự nối tiếp của chính sách đối nội, mà còn là một động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của các quốc gia, dân tộc”⁽⁸⁾. Theo đó, cần đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại; nâng cao năng lực hội nhập, nhất là cấp vùng và cấp địa phương, doanh nghiệp; tận dụng tối đa các cơ hội từ quá trình hội nhập mang lại, nhất là các hiệp định thương mại tự do đã ký kết. Xây dựng nền ngoại giao hiện đại, chú trọng đẩy mạnh ngoại giao quốc phòng, an ninh để bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa. Tăng cường ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển; mở rộng và nâng cao hiệu quả ngoại giao văn hóa, đóng góp thiết thực vào quảng bá hình ảnh, thương hiệu quốc gia và tăng cường sức mạnh tổng hợp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nội dung tác phẩm “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” thể hiện tầm tư tưởng và luận giải những vấn đề lý luận rất rộng lớn trên tất cả các lĩnh vực, được chắt lọc qua thực tiễn của người lãnh đạo cao nhất của Đảng.

Khơi dậy khát vọng hiện thực hóa chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

Tác phẩm có sức lay động, lan tỏa, truyền cảm hứng, tác động to lớn đến tư tưởng, niềm tin, hành động của mỗi tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.

Trên phương diện lý luận, nhận thức, ngay sau khi tác phẩm được công bố (ngày 9/2/2022) đã nhận được sự quan tâm, hưởng ứng của đông đảo tầng lớp nhân dân, cán bộ, đảng viên, các nhà khoa học, nghiên cứu lý luận. Tác phẩm đã đề cập trực tiếp đến các vấn đề căn bản, phức tạp với dẫn chứng sinh động, khoa học; từ đó, khẳng định giá trị trường tồn, phát triển, làm phong phú lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng vào thực tiễn công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đưa đất nước vào giai đoạn phát triển mới.

Về phương diện tư tưởng chính trị, tác phẩm góp phần quan trọng để củng cố vững chắc niềm tin vào chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội đối với cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Chủ nghĩa Mác - Lênin ra đời, chủ nghĩa xã hội hiện thực đã có những giai đoạn phát triển, đóng góp to lớn vào dòng chảy lịch sử nhân loại thế kỷ XX. Sự sụp đổ của mô hình chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Liên Xô, các nước Đông Âu là sự kiện tác động sâu sắc đến niềm tin của không ít người vốn chưa có nhận thức đầy đủ về chủ nghĩa xã hội. Một số cán bộ, đảng viên tỏ ra nghi ngờ, dao động lập trường tư tưởng, thậm chí dẫn đến suy thoái về tư tưởng chính trị. Từ trước đến nay, chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội vẫn là đề tài lý luận và thực tiễn hết sức căn bản, quan trọng. Từ khi ra đời đến nay, lý luận chủ nghĩa xã hội khoa học luôn gặp phải sự chống phá của các tư tưởng thù địch, phản động. Lợi dụng sự sụp đổ của mô hình chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Liên Xô và Đông Âu, hoạt động chống phá càng được tiến hành ráo riết hơn. Trong thời gian gần đây, một số học giả mang thế giới quan tư sản, phần tử “cơ hội chính trị”, “phản động” ra sức công kích, chống phá Đảng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, mưu toan thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ... Tuy nhiên, những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử quan trọng qua thực tiễn đấu tranh và đổi mới đất nước đã chứng minh: “Chỉ có chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản mới có thể giải quyết triệt để vấn đề độc lập cho dân tộc, mới có thể đem lại cuộc sống tự do, ấm no và hạnh phúc thực sự cho tất cả mọi người, cho các dân tộc”. Tác phẩm không chỉ hệ thống, luận giải khoa học những vấn đề lý luận, thực tiễn, mà còn lan tỏa niềm tin, khát vọng của dân tộc, củng cố tư tưởng chính trị vững chắc đối với cán bộ, đảng viên và nhân dân vào con đường dân tộc đang hướng tới.

Về phương diện thực tiễn, sự lan tỏa tinh thần, tư tưởng trong tác phẩm giúp cán bộ, đảng viên, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị, toàn Đảng, toàn quân và nhân dân ta; củng cố sự đoàn kết, thống nhất cao về tư tưởng và hành động, phát triển kinh tế, xã hội, đẩy mạnh công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phấn đấu hiện thực hóa khát vọng đưa đất nước phát triển ngày càng phồn vinh và hạnh phúc, vững chắc đi lên chủ nghĩa xã hội.

Ý nghĩa đối với công tác công an

Thời gian tới, tình hình quốc tế, khu vực dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Ở trong nước, đất nước ta đang đứng trước nhiều thời cơ và thách thức đan xen. Các thế lực thù địch đang ráo riết thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, mưu toan xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng. Tác động của mặt trái cơ chế thị trường; trật tự, an toàn xã hội còn tiềm ẩn những nhân tố dễ gây mất ổn định. Tình hình trên đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ hết sức nặng nề và khó khăn, đòi hỏi trong bất cứ hoàn cảnh nào, lực lượng công an nhân dân cũng phải thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ Đảng, Nhà nước, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ nhân dân. Trên cơ sở đó, Đại hội XIII của Đảng nêu rõ nhiệm vụ của công an nhân dân thời gian tới là: giữ vững an ninh chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, an ninh con người, an ninh kinh tế, an ninh mạng, xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương.