Phát huy vai trò của truyền thông trong cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ở Việt Nam hiện nay

1. Đặt vấn đề

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, công cuộc xây dựng đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam gặp không ít khó khăn, trở ngại, trong đó có sự chống phá không ngừng của các lực lượng thù địch. Hiện nay, lợi dụng sự phát triển của Internet và các phương tiện truyền thông đại chúng, hoạt động chống phá càng trở nên phức tạp, khó kiểm soát cả về nội dung, quy mô tác động. Các nguồn thông tin không chính xác, thông điệp biến tướng và tin tức giả mạo đã tạo nên những hiệu ứng, dư luận xã hội không tốt làm ảnh hưởng tới tình hình an ninh trật tự an toàn xã hội trên trường quốc tế, trong nước, đồng thời gây mất uy tín của Việt Nam.

Nhận thức được vị trí, vai trò của cuộc đấu tranh không tiếng súng trên mặt trận tư tưởng, Bác Hồ từng chỉ rõ rằng: báo chí là một mặt trận, cán bộ báo chí là chiến sĩ cách mạng; cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ; bài báo là tờ hịch cách mạng⁽¹⁾. Vì vậy, trong thời đại hiện nay, báo chí - truyền thông phải tiếp tục tham gia vào công tác đấu tranh tư tưởng nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng liên quan đến sự sống còn của Đảng, Nhà nước và chế độ ở Việt Nam.

Để làm rõ vấn đề đặt ra, bài viết tập trung làm rõ một số nội dung sau: 1. Làm rõ nội hàm của nền tảng tư tưởng của Đảng - mục tiêu chống phá của các thế lực thù địch; 2. Vai trò của truyền thông trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trước hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; 3. Giải pháp phát huy vai trò của truyền thông với cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng hiện nay.

2. Nền tảng tư tưởng Đảng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là một trong những nhiệm vụ quan trọng có ý nghĩa sống còn đối với sự hình thành, tồn tại, phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam. Ngay trong quá trình vận động thành lập Đảng, trong tác phẩm Đường Cách mệnh (1927) của mình, Nguyễn Ái Quốc đã nhấn mạnh việc giữ gìn chủ nghĩa của Đảng. Người viết: “Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt”⁽²⁾ và chủ nghĩa chân chính, cách mạng nhất là chủ nghĩa Mác - Lênin. Để bảo vệ Đảng, cần giải thích cho công nhân mục đích và đường lối của Đảng Cộng sản trong các vấn đề liên quan đến cuộc sống của công nhân và thái độ đối với các sự kiện lớn diễn ra trong nước. Giải thích cho họ rằng, Đảng Cộng sản là Đảng của họ, vì vậy họ cần phải bảo vệ Đảng”⁽³⁾. Theo tinh thần đó, trong Báo cáo về việc sửa đổi Điều lệ Đảng được Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam trình bày tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III (1960), Đảng chỉ rõ yêu cầu đối với bảo vệ Đảng, bảo vệ vai trò lãnh đạo tuyệt đối và toàn diện của Đảng, tỉnh táo đề phòng và kiên quyết đấu tranh chống mọi mưu đồ đả kích hoặc làm suy yếu sự lãnh đạo của Đảng bất kỳ trên lĩnh vực nào, và núp dưới hình thức nào”⁽⁴⁾.

Trong tình hình mới, nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng càng trở nên một yêu cầu cấp bách trước sự tấn công, chống đối của nhiều thế lực khác nhau trong và ngoài nước⁽⁵⁾, cùng với đó là những mối đe dọa từ sự thoái hóa, biến chất, tự diễn biến, tự chuyển hóa của chính một số bộ phận đảng viên.  Điều đó cho thấy, ngay từ những ngày đầu thành lập Đảng cho đến nay, việc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng khỏi những diễn biến từ bên trong lẫn bên ngoài luôn mang ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với công tác xây dựng Đảng trong sạch và vững mạnh.

Vậy nội hàm của đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng hiện nay được hiểu là: kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị; đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Có thể nói, đây là cách tiếp cận khá toàn diện và đầy đủ về đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng cộng sản ở Việt Nam hiện nay.

3. Thách thức trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ở Việt Nam hiện nay

3.1. Hoạt động chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng của các thế lực thù địch trên truyền thông

Sự bùng nổ của truyền thông trên môi trường Internet, thuận lợi cho các thế lực thù địch, phản động lan truyền thông tin sai sự thật, xuyên tạc chủ trương, đường lối của Đảng, kích động tư tưởng, gây hoang mang dư luận trong nhân dân, thậm chí cả chủ nghĩa cực đoan, khủng bố⁽⁶⁾. Theo số liệu công bố của Bộ Khoa học và Công nghệ, Việt Nam có sự phát triển thần tốc về Internet. Nếu như năm 1997, Việt Nam chỉ có khoảng 200.000 người dùng Internet thì đến năm 2007 con số này là gần 20 triệu người và đến 01/2024 là khoảng 78.44 triệu người (chiếm 79.1% dân số). Cùng với đó, Việt Nam có gần 72.70 triệu người sử dụng mạng xã hội, chiếm 73.3% dân số⁽⁷⁾. Các mạng xã hội được sử dụng phổ biến nhất ở Việt Nam, trong đó phải kể đến là các phần mềm ứng dụng Facebook, Zalo, Twitter, Instagram. Tính đến tháng 1/2024 ở Việt Nam có khoảng 72.7 triệu người dùng nền tảng mạng Facebook và 63 triệu người dùng Youtube⁽⁸⁾.

Lợi dụng phương tiện truyền thông trong hình thành dư luận xã hội, các thế lực thù địch đã và đang đẩy mạnh thực hiện các âm mưu thủ đoạn chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng ở Việt Nam. Các đối tượng thường xuyên đăng tải các nội dung, thông tin sai lệch, tin giả nhằm gây mất ổn định chính trị, xã hội, thúc đẩy tự diễn biến tự chuyển hoá trong nội bộ, thực hiện âm mưu diễn biến hoà bình, kích động biểu tình, bạo loạn, lật đổ chính quyền⁽⁹⁾.

Trong lĩnh vực chính trị, các thế lực này thường lan truyền thông tin về “đa nguyên, đa đảng”, xuyên tạc vai trò lãnh đạo của Đảng. Các thế lực thù địch truyền thông nhiều thông tin sai lệch về nền tảng tư tưởng của Đảng. Các tài liệu, tin tức hướng vào việc phủ nhận các luận điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước⁽¹⁰⁾. Ở đây, về chính trị là việc lật lại để phủ định con đường đấu tranh cách mạng giải phóng dân tộc, mục tiêu chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, một số điều quan trọng trong Hiến pháp (Điều 4), nguyên tắc tập trung dân chủ… Về kinh tế, nhằm phủ nhận mối quan hệ biện chứng giữa kinh tế - chính trị, pháp lý và chính trị. Về an ninh quốc phòng là âm mưu phi chính trị hóa quân đội và công an. Về đối ngoại là cổ xúy cho tư tưởng thân phương Tây, “liên minh”, “bè phái”, chia rẽ mối quan hệ truyền thống giữa Việt Nam và các nước láng giềng, các nước đối tác chiến lược quan trọng… Đặc biệt, lợi dụng mức độ nhạy cảm của các sự kiện chính trị như phân định biên giới, lãnh thổ, nhân quyền, tôn giáo, dân chủ… các thế lực thường xuyên truyền thông kích động, tạo điểm nóng, dư luận xấu cả trong và ngoài nước. Trên thực tế điều này gây ảnh hưởng uy tín Việt Nam trên trường quốc tế⁽¹¹⁾.

Một số tổ chức như Việt Tân, Chính phủ Quốc gia Việt Nam lâm thời, Triều đại Việt… thường xuyên tiến hành các hoạt động trên không gian mạng nhằm chống phát chính quyền tổ chức, chỉ đạo, tài trợ hoạt động khủng bố…⁽¹²⁾. Năm 2023, sau khi vụ khủng bố xảy ra tại Đắk Lắk, trên các trang mạng của các đối tượng thù địch, chống đối đăng tải nhiều hình ảnh, đoạn video được cắt ghép, dàn dựng nhằm lôi kéo, kích động tâm lý kỳ thị dân tộc, chia rẽ sự đoàn kết của đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên, chuẩn bị cho một cuộc “cách mạng màu” diễn ra ở Việt Nam.

Đặc biệt, những chuyển động trong đời sống chính trị Việt Nam thời gian gần đây đang trở thành tâm điểm chống phá của các thế lực thù địch. Cụ thể như, khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về việc khẳng định vai trò quan trọng nhất của thành phần kinh tế tư nhân trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong kỉ nguyên mới ở Việt Nam, các thế lực thù địch tổ chức các buổi livestream, hội luận chuyên gia… đăng tải trên các nền tảng số. Các đối tượng suy diễn Nghị quyết 68, cho rằng đây là sự thừa nhận bóc lột, thừa nhận quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa và xuyên tạc, bóp méo đường lối kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa của Đảng, đả kích vai trò, phương thức quản lý nền kinh tế của Nhà nước.

Cùng với đó, các thế lực thù địch, cơ hội chính trị cũng đang tấn công vào công cuộc tinh gọn tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị ở Việt Nam. Các luận điệu thường xoáy vào nội dung như: việc tinh gọn bộ máy là phục vụ “lợi ích nhóm”, vi phạm quyền lợi của người lao động, việc sắp xếp lại tổ chức là “đổi màu” hệ thống chính trị Việt Nam, thổi phồng các khó khăn như thiếu hụt nhân sự, đời sống công chức trong quá trình thực hiện tinh gọn bộ máy, tinh gọn bộ máy là làm suy yếu sức mạnh của hệ thống chính trị, kích động tư tưởng cục bộ, gây chia rẽ nội bộ, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc… Các thế lực thù địch sử dụng những âm mưu và thủ đoạn cực kỳ thâm hiểm, tinh vi để chống phá Đảng và Nhà nước. Hoạt động này được đẩy mạnh, đặc biệt là trước và trong quá trình chuẩn bị Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

Nếu như trước đây, các luận điệu sai trái, thù địch chủ yếu được phát tán qua các kênh truyền thống như đài phát thanh nước ngoài hoặc tài liệu của các tổ chức phản động lưu vong. Ngày nay, nhờ sự bùng nổ của mạng xã hội, thông tin xuyên tạc đã chuyển sang hình thức siêu tốc chỉ với vài thao tác đơn giản, một bài viết xuyên tạc, bóp méo sự thật hay video giả mạo có thể tiếp cận hàng triệu người. Tinh vi hơn, các thế lực này ứng dụng công nghệ hiện đại, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), để tạo ra các nội dung giả mạo làm xói mòn nhận thức, niềm tin của nhân dân, phá hoại đoàn kết dân tộc. Với nhóm thanh niên, những người trẻ chưa có nền tảng nhận thức chính trị vững vàng, các thế lực thù địch và phản động phát tán bài viết, video tiêu cực trên Facebook, YouTube và nhiều kênh trực tuyến khác. Với nông dân, các đối tượng tập trung vào các luận điệu xuyên tạc về chính sách đất đai. Ví dụ như tin giả về chính sách thu hồi đất nông nghiệp bán cho nước ngoài của chính phủ năm 2023 khiến người dân hoang mang. Với trí thức, các đối tượng nhắm vào thông tin về “đa nguyên, đa đảng”, xét lại lịch sử, phi chính trị hoá quân đội…⁽¹³⁾.

3.2. Đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên mặt trận truyền thông

Trong bối cảnh hiện nay, truyền thông là một mặt trận quan trọng góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Thành quả quan trọng của truyền thông là đi sát thực tế, thông tin kịp thời với những phân tích sâu sắc tình hình đất nước thời kỳ đổi mới, thực hiện công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Trong sự nghiệp đó, những gương điển hình tiên tiến, yêu nước, đoàn kết… trở thành thang thuốc bổ củng cố niềm tin, cổ vũ sự dũng cảm đấu tranh chống những hiện tượng lạc hậu, trì trệ và mọi biểu hiện tiêu cực khác đồng thời khơi dậy đề cao cái tích cực, cái tốt, cái tiến bộ, đấu tranh sắc bén với cái tiêu cực, cái ác, cái xấu, cái trì trệ. Nhiều vụ việc tiêu cực, lãng phí, tham nhũng đã bị báo chí phát hiện, phanh phui và được pháp luật xử lý nghiêm minh, được nhân dân đồng tình cao. Từ đó, trên cơ sở làm rõ hạt nhân hợp lý cho sự tồn tại thế giới quan Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội, sứ mệnh của Đảng Cộng sản Việt Nam, sáng tỏ lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, truyền thông góp phần động viên toàn dân vững vàng tự tin vượt qua khó khăn, thử thách nhằm giữ vững ổn định chính trị, giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa.

Đặc biệt kể từ khi Luật Báo chí ra đời, truyền thông đi đầu trong công tác tuyên truyền, cổ vũ nhiệm vụ chính trị, những tập thể, cá nhân điển hình, người tốt, việc tốt, phát hiện và đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực. Những nội dung này được thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau. Một trong những dấu ấn là các chuyên đề, tuyến tin bài chuyên sâu bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đi đầu đấu tranh trực diện phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Điển hình là Chuyên mục “Đối diện” của Đài Truyền hình Việt Nam được phát sóng chính thức từ 7/2019 cho đến nay. Đây là một trong những chương trình trọng tâm thu hút sự theo dõi của dư luận với đa góc nhìn về các vấn đề xã hội, trong đó có vấn đề “diễn biến hòa bình”, “cách mạng màu”...⁽¹⁴⁾.

Cuộc thi về “Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng” được tổ chức lần đầu tiên vào năm 2021 được triển khai rộng khắp cả nước trên nhiều kênh truyền thông khác nhau như truyền hình, báo điện tử, báo in, trang mạng xã hội.... Cuộc thi nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, phát hiện được nhiều tác giả, nhóm tác giả có năng lực, đồng thời góp phần cụ thể hóa nội dung Nghị quyết 35‑NQ/TW (Ban Chấp hành Trung ương khóa XII ban hành ngày 22/10/2018) về “tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng". Đến nay, qua năm lần tổ chức, cuộc thi tạo ra nhiều tác phẩm chính luận phong phú, có chất lượng, lan tỏa mạnh mẽ trong các cơ quan, đơn vị, địa phương.

Bên cạnh đó cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng bằng đồ họa thông tin (infographic), kết hợp thông tin và hình ảnh minh họa để trình bày nội dung một cách trực quan, nhanh chóng và dễ hiểu. Cuộc thi tổ chức hàng năm nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch…

3.2. Thách thức đối với đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên truyền thông ở Việt Nam hiện nay

Có rất nhiều thách thức đặt ra đối với đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng hiện nay trên mặt trận truyền thông. Trước hết có thể thấy rất phổ biến là sự lan truyền nhanh chóng của thông tin không được kiểm chứng và thông tin sai lệch trên các nền tảng truyền thông xã hội. Sự phổ biến của các trang web, blog, và diễn đàn trực tuyến cùng với việc mọi người có thể dễ dàng chia sẻ thông tin mà không cần xác thực đã tạo ra một môi trường mà thông tin sai lệch có thể lan truyền rất nhanh và rộng rãi. Do đó, có thể dẫn đến sự hiểu lầm, phản ứng sai lệch từ phía công chúng và thậm chí là ảnh hưởng đến sự ổn định của chính trị - xã hội.

Cùng với đó là thách thức về tính xuyên biên giới của các trang mạng xã hội. Hiện nay phương thức quản lý trên mạng xã hội quốc tế vẫn phụ thuộc vào hợp tác với các công ty nước ngoài và giữa chúng có chính sách khác nhau. Vì thế việc buộc gỡ nội dung, minh bạch dữ liệu còn nhiều khó khăn thực thi.

Thách thức tiếp theo là sự đối mặt với các ý kiến và quan điểm trái ngược với tư tưởng của Đảng trên các nền tảng truyền thông. Trong không gian truyền thông đa dạng và phong phú, các quan điểm và giá trị mâu thuẫn với tư tưởng của Đảng có thể được quảng bá và thúc đẩy một cách rộng rãi. Điều này thể hiện ở chất lượng các tài liệu, bài viết đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch. Dẫn theo một kết quả điều tra xã hội học, chỉ có khoảng 1/3 số người được hỏi có sự hài lòng về các tài liệu, bài viết đấu tranh phản bác, ½ đánh giá “sức thuyết phục có mức độ” (54%). Lý giải nguyên nhân khiến những bài viết, bình luận phản bác thông tin, quan điểm sai trái có sức thuyết phục chưa cao, quá bán (63%) số người được hỏi cho rằng là “Thiếu thông tin về những vấn đề phức tạp, tế nhị, nhạy cảm”, từ 25- 33% họ cho rằng nguyên nhân vì “Lý lẽ xơ cứng, giáo điều, bảo thủ, xa rời thực tiễn”⁽¹⁵⁾.

4. Giải pháp phát huy vai trò truyền thông trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Trong bối cảnh hiện nay, việc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng chống lại các thế lực thù địch không thể chỉ dừng lại ở việc chống tin giả mà phải đi tiên phong trong kiến tạo dòng chảy thông tin, định hướng dư luận vừa nhằm phản bác các luận điệu sai trái vừa củng cố niềm tin của nhân dân vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Để làm được điều này, truyền thông cần triển khai đồng thời nhiều giải pháp khác nhau.

Trước hết tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với truyền thông. Các cấp ủy Đảng cần xác định rõ vai trò “vũ khí sắc bén” của truyền thông trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng. Cần có nghị quyết, chỉ thị cụ thể, phân công rõ trách nhiệm cho các cơ quan, đơn vị truyền thông. Tuân thủ nguyên tắc Đảng lãnh đạo toàn diện công tác truyền thông và dư luận xã hội. Nguyên tắc căn bản của công tác dư luận xã hội trên truyền thông là việc Đảng quản lý các phương tiện truyền thông. Triển khai các phương tiện do Đảng kiểm soát vào lĩnh vực truyền thông là việc mở rộng và làm giàu thêm nguyên tắc lãnh đạo của Đảng trong lĩnh vực này. Mọi thông tin, tuyên truyền và hướng dẫn dư luận xã hội trên không gian mạng đều được quản lý bởi Đảng và Chính phủ; không có sự tồn tại của “vùng dư luận xã hội độc lập” hoặc “khu vực dư luận xã hội đặc biệt”. Tất cả các hoạt động thông tin, tuyên truyền và hướng dẫn dư luận trên mạng xã hội phải tuân thủ đường lối chính trị của Đảng, chính sách và luật pháp của Nhà nước về thông tin - truyền thông, tự do báo chí, và tự do ngôn luận.

Thứ hai, hoàn thiện hệ thống pháp luật về báo chí, truyền thông, an ninh không gian mạng. Đây là công cụ pháp lý quan trọng nhất để hình thành và xây dựng môi trường thông tin lành mạnh và ổn định. Cần tăng cường việc xây dựng pháp luật và các quy định về quản lý truyền thông, xây dựng hệ thống pháp luật truyền thông kết hợp giữa luật chung, quy định hành chính và quy chế, quy định về quản lý và hướng dẫn dư luận trực tuyến ở cơ sở. Bổ sung, hoàn thiện các quyền và nghĩa vụ của chính quyền địa phương, cư dân mạng và nhà khai thác truyền thông khi tham gia “thị trường dư luận xã hội”. Pháp luật nghiêm minh với những đối tượng tung tin đồn trên mạng, xâm phạm đời tư cá nhân, công kích cá nhân, gây rối trật tự xã hội... xâm phạm quyền và lợi ích của người khác, vi phạm pháp luật và kỷ luật thì phải nghiêm trị theo tinh thần thượng tôn pháp luật.Top of Form.

Khi khung khổ pháp lý được định hình, một môi trường truyền thông được bảo đảm, các kênh truyền thông chính thống, đáng tin cậy để truyền tải thông tin mang định hướng chính trị, những giá trị tốt đẹp của chủ nghĩa xã hội, giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, chuyển tải và nuôi dưỡng giá trị tư tưởng của đất nước trên môi trường số, không gian ảo.

Thứ ba là đổi mới nội dung và phương thức truyền thông về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong lĩnh vực truyền thông. Đây là yếu tố quan trọng luôn đòi hỏi sự đổi mới không ngừng. Về nội dung, sự đổi mới cần dựa vào “cái đẹp” loại bỏ “cái xấu”. Chủ động xây dựng và lan tỏa các nội dung tích cực, giàu tính thuyết phục về thành tựu của đất nước, hiệu quả của đường lối, chính sách của Đảng, gương người tốt việc tốt, lý luận khoa học của Chủ nghĩa Mác-Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh.

Cùng với đó là chuyển tải các vấn đề lý luận khô khan thành nội dung dễ hiểu, gần gũi qua các hình thức mới như infographic, video hoạt hình ngắn, podcast, và đặc biệt là các câu chuyện thực tiễn. Trong đó, các bài cần thể hiện tính chiến đấu trực diện, vạch trần bản chất sai trái của các luận điệu thù địch. Phản bác phải có căn cứ khoa học, lập luận sắc bén và sử dụng ngôn ngữ chuẩn mực, thuyết phục.

Về phương thức, là đa dạng hóa cách thức thể hiện trên cơ sở tận dụng tối đa mạng xã hội, xây dựng các trang/kênh chính thống (Facebook, YouTube, TikTok, Zalo) với giao diện hiện đại, nội dung thu hút giới trẻ. Đặc biệt cũng lưu ý phát triển đội ngũ “cộng tác viên” (KOLs, Influencers) có uy tín, có kiến thức để tham gia đối thoại, định hướng dư luận và phản bác trên không gian mạng, hoặc sử dụng livestream, Q&A trực tuyến để tăng tính tương tác và đối thoại trực tiếp với công chúng về các vấn đề nóng…

Thứ tư là tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ, đảng viên, người dân về quyền lợi và nghĩa vụ trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên truyền thông. Trước hết là đào tạo, bồi dưỡng. Tiếp tục chú trọng giáo dục nội dung về lý luận nền tảng như chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lý luận về đường lối xây dựng xã hội chủ nghĩa của Đảng cũng như chính sách pháp luật của Nhà nước. Mục tiêu của hoạt động này không chỉ nhằm trang bị thế giới quan khoa học, cho cán bộ, đảng viên, người dân, mà còn giúp họ có nhận thức đúng đắn, tránh sai lầm trong hoạt động thực tiễn, nhất là khi đối diện với những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch. Đồng thời đẩy mạng nâng cao kiến thức, kỹ năng, đạo đức sử dụng truyền thông và dư luận xã hội cho người dân. Bởi cuộc đấu tranh bảo vệ đảng, bảo vệ sự nghiệp cách mạng vốn không phải là công việc của một hai cá nhân mà của tất cả mọi người. Cụ thể là cần tăng cường giáo dục và tạo ra các chương trình giáo dục cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của truyền thông, dư luận và tác động của nó đối với ý kiến công cộng. Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng trong việc phản biện thông tin sai lệch và bảo vệ tư tưởng của Đảng. Tăng cường xây dựng hệ thống giá trị tốt đẹp của chủ nghĩa xã hội, vận động, phổ biến rộng rãi truyền thống tốt đẹp của dân tộc và đạo đức xã hội.

Không ngừng nâng cao khả năng nhận biết giữa cái đúng và cái sai, cái thật và cái giả dối, cũng như nhận diện những hiện tượng xấu và tiêu cực trên Internet. Bên cạnh đó, mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên phải là “người lính xung kích” trong việc đưa trang mạng xã hội của cá nhân mình thành một kênh thông tin, tuyên truyền thường xuyên, chính thống về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; chủ động phân tích, bình luận, chia sẻ các bài viết về những điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt, những mô hình mới, cách làm hay trong các phong trào thi đua yêu nước; tích cực tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng; giữ vững bản lĩnh chính trị, tính tiên phong, gương mẫu để “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”.

Đặc biệt cần đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về quản lý khủng hoảng truyền thông cho đội ngũ cán bộ làm công tác truyền thông. Công việc này tập trung vào khả năng phòng ngừa, ứng phó và xử lý các tình huống thông tin tiêu cực, xuyên tạc, đặc biệt là các luận điệu tấn công trực tiếp vào nền tảng tư tưởng ở tuyến đầu. Trong công tác này cần chú ý tới việc phòng ngừa và giám sát thông tin truyền thông nhằm xác định sớm các nguy cơ, không để thông tin sai lệch lan rộng thành khủng hoảng lớn. Hướng dẫn xây dựng kịch bản dự phòng, chuẩn bị trước các thông cáo báo chí, câu trả lời mẫu cho các chủ đề nhạy cảm thường bị xuyên tạc. Tiếp đó là kỹ năng ứng phó và phản hồi thông tin nhằm đảm bảo phản ứng kịp thời, nhất quán và có hiệu quả khi khủng hoảng xảy ra. Bồi dưỡng, huấn luyện kỹ năng phân tích nhanh luận điệu sai trái và đưa ra bằng chứng, lập luận khoa học, pháp lý để phản bác một cách thuyết phục, không chỉ dừng lại ở việc phủ nhận cảm tính.

Quản lý khủng hoảng giúp đội ngũ truyền thông trở nên chủ động phòng thủ, có khả năng dập tắt kịp thời các điểm nóng thông tin độc hại, ngăn chặn sự lan truyền và tác động của các luận điệu xuyên tạc, bảo vệ uy tín và tính chính xác của thông tin từ Đảng và Nhà nước.

Như vậy, trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của truyền thông hiện nay, việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng chống lại sự chống phá của các thế lực thù địch trong và ngoài nước ngày càng trở nên vô cùng quan trọng. Đối diện với những vấn đề đặt ra, về lâu dài chúng ta cần phải có môi trường an ninh truyền thông trên cơ sở hệ thống pháp luật ổn định chặt chẽ, đó sẽ là công cụ quan trọng để có thể vừa phát huy được mặt tích cực, hạn chế, xử lý những rủi ro khủng hoảng thông tin. Còn trước mắt, giải pháp trọng tâm để phát huy vai trò của truyền thông trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là kết hợp giữa nội dung chất lượng, phương thức hiện đại, lực lượng tinh nhuệ, cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các thành phần để vừa có thể lan tỏa tích cực vừa phản bác quan điểm sai trái một cách hiệu quả./.

_________________________________

(1) Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 13, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự Thật, Hà Nội, tr.466.

(2) Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, t. 2, tr. 289.

(3) (4) Đảng cộng sản Việt Nam (2002), Văn kiện Đảng toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, t. 2, tr. 181, tr. 710 – 711.

(5) Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22-10-2018 của Bộ Chính trị về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”.

(6) Vụ khủng bố tại Đắk Lắk: Khởi tố 84 đối tượng, Báo điện tử Chính phủ, 2023, https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/vu-khung-bo-tai-dak-lak-khoi-to-84-bi-can-119230623155027369.htm, truy cập 10/2025.

(7) Internet Việt Nam: Ba mươi năm phát triển thần tốc, Cổng thông tin điện tử của Bộ Khoa học và Công nghệ https://mst.gov.vn/internet-viet-nam-ba-muoi-nam-phat-trien-than-toc-197241227122858638.htm truy cập 2025.

(8) Báo cáo bối cảnh về Kỹ thuật số tại Việt Nam năm 2024, Cổng thông tin của Liên minh sáng tạo nội dung số Việt Nam https://dcca.org.vn/bao-cao-ve-ky-thuat-so-viet-nam-2024, truy cập 2025.

(9) Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2023), Sổ tay bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng, Nxb. Lý luận chính trị, tr.32

(10) Nguyễn Thị Trường Giang (2023), An ninh truyền thông, Nxb. Chính trị Quốc gia sự thật, 2023, tr. 86-88.

(11) Nguyễn Văn Thành (2022), Quản trị, xử lý khủng hoảng truyền thông – bài học quốc tế và vấn đề rút ra đối với Việt Nam, Nxb. CTQG, HN, tr.155-156, tr.158-160, tr.160-164.

(12) Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2023), Sổ tay bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng, Nxb. Lý luận chính trị, tr.32

(13) Lê Quốc Minh (2025), Phát huy vai trò của báo chí trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/dau-tranh-phan-bac-cac-luan-dieu-sai-trai-thu-dich/chi-tiet/-/asset_publisher/YqSB2JpnYto9/content/phat-huy-vai-tro-cua-bao-chi-trong-bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang truy cập 10/2025

(14) Bùi Trường Giang, Nguyễn Thị Ánh (2020), “Báo chí, truyền thông và nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch”, Cổng thông tin điện tử Ban tuyên giáo trung ương https://tuyengiao.hungyen.dcs.vn/bao-chi-truyen-thong-va-nhiem-vu-bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang-dau-tranh-phan-bac-cac-quan-diem-sai-trai-thu-dich-c29053.html, truy cập tháng 5/2025.

(15) Cổng thông tin điện tử Ban tuyên giáo trung ương, tài liệu đã dẫn.