Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với sứ mệnh của Đảng cách mạng tiền phong

1. Để thực hiện sứ mệnh của Đảng cầm quyền

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm, liêm chính, chí công, vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”⁽¹⁾. Suốt hơn 90 năm qua, kế tục xuất sắc những tư tưởng của Người, Đảng ta đã không ngừng chăm lo xây dựng Đảng, bảo đảm lãnh đạo nhân dân vượt qua mọi gian nan thử thách, đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, viết tiếp những trang sử vẻ vang của dân tộc.

Ngày nay, Đảng Cộng sản Việt Nam đang lãnh đạo nhân dân ta thực hiện công cuộc đổi mới toàn diện đất nước và đã thu được những thành tựu rất to lớn và quan trọng. Sau 35 năm đổi mới, đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, vị thế, sức mạnh tổng hợp và uy tín trên trường quốc tế được nâng lên. Tuy nhiên, trước yêu cầu mới ngày càng cao của sự nghiệp cách mạng, trong Đảng đã và đang bộc lộ một số yếu kém như: sự suy thoái về tư tưởng chính trị, tình trạng tham nhũng, quan liêu, lãng phí của một bộ phận cán bộ đảng viên có chiều hướng phát triển nghiêm trọng; việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ không nghiêm… sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta vẫn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức, trong đó tình trạng suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và năng lực cầm quyền của Đảng. Đảng ta xác định phải tiếp tục coi xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, là nhiệm vụ sống còn, có biện pháp phát huy ưu điểm, sửa chữa khuyết điểm, ra sức củng cố, chỉnh đốn, làm cho Đảng ngày càng vững mạnh về mọi mặt.

Là người sáng lập và rèn luyện Đảng ta, một trong những mối quan tâm hàng đầu của Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là công tác xây dựng Đảng. Trong tác phẩm Đường Kách mệnh, Người chỉ rõ: “Đảng có vững cách mệnh mới thành công, cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy”⁽²⁾. Từ nhiều năm nay, Trung ương Đảng đã nhận thấy rõ những vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng, coi xây dựng, chỉnh đốn Đảng là một vấn đề then chốt đảm bảo nâng cao năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng. Nếu không, Đảng sẽ không thể đáp ứng được sứ mệnh lịch sử mà nhân dân giao phó. 

Do bối cảnh trong nước và quốc tế có những diễn biến phức tạp, tác động mạnh mẽ đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội của nhân dân ta, từ đó tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của một bộ phận cán bộ, đảng viên vẫn chưa được ngăn chặn, đẩy lùi một cách căn bản, có mặt, có lúc, có bộ phận còn diễn biến phức tạp, tinh vi hơn. Trong đó nguy hiểm nhất là sự phai nhạt lý tưởng cách mạng, không kiên định con đường xã hội chủ nghĩa, mơ hồ, dao động, thiếu niềm tin; nói trái, làm trái quan điểm, đường lối của Đảng; không còn ý thức hết lòng vì nước, vì dân, không làm tròn bổn phận, chức trách được giao; không thực hiện đúng các nguyên tắc xây dựng Đảng và tổ chức sinh hoạt đảng.

2. Thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII về công tác xây dựng Đảng

Nhiệm vụ trọng tâm của Hội nghị lần thứ 4, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII), từ ngày 04 đến ngày 07.10.2021, (bên cạnh nhiều nội dung quan trọng như vấn đề phòng, chống đại dịch Covid-19 và quan điểm, chủ trương về phòng, chống dịch trong tình hình mới; Tình hình kinh tế - xã hội năm 2021 và dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022; Tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2021, dự toán ngân sách nhà nước năm 2022 và Kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 3 năm 2022 - 2024; Chủ trương lùi thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 7 khoá XII;…) là thảo luận và cho ý kiến về Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Phát huy tinh thần trách nhiệm, thẳng thắn, với kinh nghiệm và thực tiễn phong phú, Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII đã nghiên cứu, thảo luận kỹ lưỡng, đóng góp nhiều ý kiến thiết thực, cụ thể về tình hình, nguyên nhân, cũng như xác định rõ các mục tiêu, quan điểm, tư tưởng chỉ đạo và những chủ trương, biện pháp phù hợp đối với từng nội dung, vấn đề, nhất là những giải pháp có tính đột phá trong nhiệm kỳ này đối với việc tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những hành vi tham nhũng, tiêu cực và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Trung ương cũng cho ý kiến về việc nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng phù hợp với điều kiện mới và truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc để làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên tự giác tu dưỡng, rèn luyện, tự điều chỉnh hành vi ứng xử trong công việc hằng ngày. Đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng, làm cho mỗi cán bộ, đảng viên thấy rõ bổn phận và trách nhiệm của mình, luôn vững vàng trước mọi khó khăn, thách thức và không bị cám dỗ bởi vật chất, tiền tài, danh vọng; đấu tranh có hiệu quả với mọi biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, bệnh quan liêu, cơ hội, cục bộ, bè phái, mất đoàn kết nội bộ. Nâng cao ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng suốt đời, thường xuyên “tự soi”, “tự sửa” và nêu cao danh dự, lòng tự trọng của người đảng viên. Kịp thời biểu dương những điển hình tiên tiến, những tấm gương sáng về đạo đức, lối sống; đấu tranh mạnh mẽ với các biểu hiện lệch lạc và xử lý nghiêm những hành vi vi phạm đạo đức, lối sống.

Thực hiện tốt các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu các cấp, cán bộ có chức vụ càng cao càng phải gương mẫu. Nêu gương phải thực sự trở thành một nội dung quan trọng trong phương thức lãnh đạo của Đảng. Coi trọng công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng, kết hợp với phát huy vai trò giám sát của báo chí và nhân dân đối với việc thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Để làm tròn được vai trò đội tiên phong, vai trò lãnh tụ chính trị, bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân trong mọi điều kiện lịch sử, Đảng phải thường xuyên củng cố, chấn chỉnh cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức. Xây dựng, chỉnh đốn Đảng về mặt nhận thức lý luận trước hết là kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, không ngừng vận dụng và phát triển sáng tạo phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Kiên định đường lối đổi mới vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Điều này cũng có nghĩa là “thay đổi một cách căn bản” những tư duy ấu trĩ, giáo điều xơ cứng về chủ nghĩa xã hội của cán bộ, đảng viên và quần chúng, nhất là đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo, đội ngũ quản lý kinh tế - xã hội. Thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng. Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền của Đảng; giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Tiếp tục nâng cao lập trường, bản lĩnh chính trị, trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng và mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp; đấu tranh, phản bác có hiệu quả quan điểm sai trái của các thế lực thù địch. Thực hiện nghiêm các nguyên tắc, quy định; thực hành dân chủ gắn liền với tăng cường kỷ luật, kỷ cương của Đảng. Phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Kiên quyết đấu tranh phòng, chống có hiệu quả chủ nghĩa cơ hội, xét lại, giáo điều, bảo thủ, bè phái, những biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Cùng với việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng về lý luận, là việc củng cố Đảng về mặt tư tưởng nhằm tăng cường sự đoàn kết thống nhất, nhất trí trong Đảng. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức công tác tư tưởng, bảo đảm tính đảng, tính khoa học, tính chiến đấu, tính thực tiễn, kịp thời và hiệu quả; nâng cao chất lượng tuyên truyền, giáo dục, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng là vấn đề quan trọng bậc nhất trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Phải củng cố sự thống nhất trong Đảng cả về tư tưởng, ý chí và hành động mà trước hết cần phải xây dựng sự thống nhất vững chắc về mặt tư tưởng, loại trừ những bất đồng ý kiến và mơ hồ về mặt tư tưởng. Biện pháp hữu hiệu nhất, khâu then chốt nhất để tăng cường sự đoàn kết thống nhất trong Đảng là phải thường xuyên thực hiện và thực hiện nghiêm túc chế độ tự phê bình và phê bình.

Để tiến hành xây dựng Đảng về đạo đức, từ Trung ương và các cấp ủy, tổ chức đảng phải đề cao nhận thức và hành động của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý nhằm nhận diện các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Không ngừng tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, kịp thời chấn chỉnh tác phong công tác, lối sống xa hoa, lãng phí gây phản cảm trong xã hội và gương mẫu thực hiện nếp sống văn minh, giản dị, tiết kiệm.

Các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị chỉ đạo xây dựng và ban hành quy định về chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm cụ thể của ngành, cơ quan, đơn vị, làm cơ sở để cán bộ, đảng viên tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu trong công tác và sinh hoạt. Công tác xây dựng Đảng cũng phải gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh bằng các giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt, đồng bộ để ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Thực hiện nghiêm tự phê bình và phê bình từ Trung ương đến chi bộ, coi trọng kiểm tra việc khắc phục hạn chế, khuyết điểm. 

Song song với việc cũng cố, chấn chỉnh Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức cần đặc biệt chú trọng công tác xây dựng Đảng về mặt tổ chức, trong đó vấn đề quan trọng hàng đầu là phải gắn chặt việc nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên đi đôi với việc làm trong sạch hàng ngũ Đảng và Nhà nước, gắn chặt việc kiện toàn củng cố bộ máy của Đảng với việc kiện toàn, củng cố bộ máy Nhà nước. Phải có thái độ rất rõ ràng và kiên quyết đấu tranh với nạn tham nhũng, lãng phí và những biểu hiện tiêu cực của những cán bộ, đảng viên quan liêu, thoái hóa, biến chất, không trung thực để làm cho đội ngũ Đảng ngày một trong sạch vững mạnh. Đây là một việc làm thiết thực nhằm củng cố và nâng cao năng lực, sức chiến đấu của tổ chức đảng.

3. Sự thống nhất giữa xây dựng Đảng và chỉnh đốn Đảng

Xây dựng Đảng và chỉnh đốn Đảng là hai mặt của một quá trình thống nhất, có quan hệ chặt chẽ với nhau, gắn kết với nhau vì mục tiêu đem lại cho Đảng một chất lượng mới, một tầm cao mới để Đảng luôn tồn tại với tư cách người lãnh đạo cách mạng, luôn phát triển với tư cách Đảng cầm quyền. Xây dựng và chỉnh đốn Đảng không chỉ là nhiệm vụ then chốt, mang tầm chiến lược, mà còn là công việc thường xuyên của Đảng trong vai trò lãnh đạo cách mạng.

Trên thực tế, ở đâu muốn hoàn thành tốt mọi việc, thì ở đó, tổ chức của Đảng phải trong sạch, vững mạnh, toàn thể cán bộ, đảng viên phải chấp hành nghiêm chỉnh đường lối, chủ trương chính sách của Đảng. Muốn vậy, phải tổ chức cấp uỷ thật tốt, vừa giáo dục, vừa phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Vì kiểm tra có tác dụng thúc đẩy và giáo dục cán bộ, đảng viên làm trọn nhiệm vụ đối với Đảng, đối với Nhà nước, làm gương mẫu tốt cho nhân dân. Chỉ có như vây, Đảng mới được củng cố cả về tư tưởng, chính trị và tổ chức. Việc sử dụng, cất nhắc cán bộ, cũng phải được quan tâm xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng xem có đủ phẩm chất, năng lực, đạo đức, lối sống, có gần gũi quần chúng, có được quần chúng tin cậy và mến phục không. Nếu cán bộ của Đảng không đủ đức, đủ tài mà lại giữ địa vị lãnh đạo thì sẽ vô cùng có hại đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. 

Chính vì thế, Hội nghị Trung ương 4, khóa XIII đã thống nhất cao phải tiến hành đồng bộ và quyết liệt hơn nữa nhiều công việc cụ thể, thiết thực, tập trung vào 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp mà Hội nghị Trung ương 4 khoá XIII đã đề ra; đồng thời bổ sung nhấn mạnh thêm 2 nhóm nhiệm vụ, giải pháp là: Xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, xử lý nghiêm cán bộ sai phạm.

Theo đó, phải chú trọng nêu gương những người tốt, việc tốt; ngăn ngừa, cảnh báo, phê phán những việc làm sai trái. Đấu tranh mạnh mẽ chống chủ nghĩa cá nhân, thói ích kỷ vụ lợi, “lợi ích nhóm”. Rà soát, hoàn thiện, thực hiện nghiêm cơ chế kiểm soát việc thực thi quyền lực của người có chức, có quyền. Xử lý nghiêm những hành vi vi phạm kỷ luật đảng, pháp luật của Nhà nước; kiên quyết chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng; công tác cán bộ, công tác kiểm tra; công tác giáo dục, rèn luyện, quản lý đảng viên. Điểm mới lần này là Trung ương đã mở rộng phạm vi, không chỉ trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng mà còn bao gồm cả trong xây dựng hệ thống chính trị đúng theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; cùng với ngăn chặn, đẩy lùi thì phải chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những hành vi tham nhũng, tiêu cực... 

Trong giai đoạn cách mạng mới, bên cạnh những thời cơ mới, vận hội mới, dân tộc ta cũng đứng trước không ít những khó khăn, thách thức. Vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam càng phải được khẳng định, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng cần được nâng cao hơn bao giờ hết để đáp ứng với các yêu cầu, nhiệm vụ mà lịch sử dân tộc giao phó. Đảng cần xác định xây dựng, chỉnh đốn Đảng làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh là nhiệm vụ then chốt, trong đó đặc biệt quán triệt, tiếp tục học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhằm góp phần làm cho Đảng ta trong sạch, vững mạnh, giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng cầm quyền, mãi xứng đáng với sứ mệnh của Đảng cách mạng tiền phong./.

(1) Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập¸ Nxb. CTQG Sự thật, T.15, tr.611- 612.

(2) Hồ Chí Minh (2011), Sđd, T.2, tr.289.