Giải pháp nâng cao năng lực đội ngũ công chức cấp xã ở tỉnh Hà Tĩnh hiện nay

1. Đặt vấn đề

Chính quyền cấp xã là cấp hành chính nhà nước cơ sở, giữ vị trí nền tảng trong hệ thống chính quyền địa phương. Đây là nơi trực tiếp diễn ra các hoạt động kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, đồng thời là cấp chính quyền gắn bó mật thiết nhất với đời sống người dân. Chính quyền cấp xã có chức năng tổ chức triển khai và hiện thực hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào thực tiễn; trực tiếp giải quyết các vấn đề phát sinh trong đời sống hằng ngày của nhân dân, qua đó tạo dựng cầu nối vững chắc giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Hiệu lực và hiệu quả hoạt động của chính quyền cấp xã phụ thuộc chặt chẽ vào chất lượng và năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức ở cấp này. Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII đã khẳng định: cán bộ có vai trò đặc biệt quan trọng, là “nhân tố nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng”⁽¹⁾. Điều đó cho thấy, đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã chính là lực lượng nòng cốt bảo đảm cho hệ thống chính trị ở cơ sở hoạt động ổn định, hiệu quả và phát huy được vai trò của mình trong phục vụ nhân dân.

Trình độ, năng lực và phẩm chất của cán bộ, công chức cấp xã không chỉ quyết định chất lượng thực thi công vụ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Khi đội ngũ này hoạt động hiệu quả, chính quyền cơ sở sẽ thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

Trong bối cảnh nước ta đang tiếp tục hoàn thiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, với hai cấp chính quyền (tỉnh và xã) cùng chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và tăng cường trách nhiệm giải trình, vai trò của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã càng trở nên quan trọng. Họ chính là những người trực tiếp thực thi nhiệm vụ công, góp phần hiện thực hóa quá trình đổi mới quản trị địa phương, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân và thúc đẩy phát triển bền vững ở cơ sở. Xuất phát từ vai trò đó đó đặt ra yêu cầu cần tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, đáp ứng những đòi hỏi mới của thời kỳ đổi mới quản trị công và chuyển đổi số. Bên cạnh nền tảng kiến thức chuyên môn vững vàng, họ cần được trang bị hệ thống kỹ năng nghề nghiệp hiện đại và thái độ làm việc tích cực, trách nhiệm, hướng đến phục vụ nhân dân.

2. Thực tiễn và một số vấn đề đặt ra đối với đội ngũ công chức cấp xã ở tỉnh Hà Tĩnh hiện nay

Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp và Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh. Theo đó, cả nước được tổ chức lại còn 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, áp dụng mô hình chính quyền địa phương hai cấp, gồm cấp tỉnh và cấp xã. Trong bài phát biểu của tại Lễ công bố các Nghị quyết, Quyết định của Trung ương và địa phương về việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã; kết thúc hoạt động đơn vị hành chính cấp huyện; thành lập tổ chức Đảng, chỉ định cấp ủy, hội đồng nhân dân, uỷ ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam cấp thành phố, xã, phường, đặc khu diễn ra tại thành phố Hồ Chí Minh sáng 30/6/2025,  Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định: đây là bước đi lịch sử có ý nghĩa chiến lược, đánh dấu một giai đoạn phát triển mới của sự nghiệp hoàn thiện bộ máy hành chính nhà nước, hoàn thiện thể chế và tổ chức của hệ thống chính trị đồng bộ, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, hướng tới hoàn thiện một nền hành chính quản trị hiện đại, kiến tạo, gần dân, sát dân, vì nhân dân phục vụ, để mọi lợi ích thuộc về nhân dân.

Trên cơ sở Đề án số 391/ĐA-CP ngày 09/5/2025 của Chính phủ về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Hà Tĩnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 1665/NQ-UBTVQH15 phê duyệt phương án sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh trong năm 2025. Đây là bước đi cụ thể nhằm hiện thực hóa chủ trương cải cách tổ chức bộ máy nhà nước, nâng cao chất lượng hoạt động của chính quyền cơ sở, góp phần xây dựng chính quyền địa phương tinh gọn, hiện đại, hiệu lực và hiệu quả hơn. Theo đó, từ ngày 01/7/2025, tỉnh Hà Tĩnh có 69 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 60 xã và 09 phường. Sự thay đổi trong tổ chức bộ máy hành chính lần này không chỉ dừng lại ở việc điều chỉnh thể chế, mà còn mang ý nghĩa khẳng định vị vai trò của cấp xã như một thiết chế hành chính cơ bản, nơi trực tiếp gắn bó với đời sống nhân dân, giữ vị trí trung tâm trong việc tổ chức thực thi chính sách và cung ứng dịch vụ công cho người dân ở cơ sở.

Sau hơn hai tháng thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bộ máy hành chính tại 69 xã, phường trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã từng bước vận hành ổn định, đi vào nền nếp. Theo Công văn số 3633/SNV-CCVC ngày 05/8/2025 của Sở Nội vụ Hà Tĩnh, kết quả bước đầu cho thấy chủ trương này là hoàn toàn đúng đắn và phù hợp với yêu cầu đổi mới quản trị công trong giai đoạn hiện nay, góp phần tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực điều hành và chất lượng phục vụ Nhân dân. Nhìn chung đội ngũ công chức nói chung và công chức thuộc chính quyền cấp xã nói riêng của tỉnh Hà Tĩnh có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất, trình độ kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội của địa phương trong bối cảnh mới. Tuy nhiên, trên thực tế, chính quyền cấp xã tại tỉnh Hà Tĩnh hiện đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức mới khi phạm vi quản lý hành chính được mở rộng đáng kể, kéo theo khối lượng công việc tăng lên nhanh chóng. Sau quá trình sắp xếp đơn vị hành chính, nhiều xã phải đảm nhận thêm các khu vực dân cư rộng lớn, đa dạng về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và nhu cầu dân sinh, làm gia tăng áp lực trong quản lý, điều hành và phục vụ người dân.

Bên cạnh đó, hơn 1.000 nhiệm vụ được chuyển giao từ cấp huyện trước đây, các xã còn được giao thêm nhiều nhiệm vụ mới trong khuôn khổ cơ chế phân cấp, phân quyền ngày càng mạnh mẽ theo Kết luận số 160-KL/TW ngày 31/5/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; Luật tổ chức Chính quyền địa phương năm 2025; 28 nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương các cấp. Điều này đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã phải không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng quản lý và khả năng phối hợp liên ngành, để bảo đảm việc triển khai nhiệm vụ hành chính, công vụ được thông suốt, hiệu quả và đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra trong giai đoạn hiện nay. Trong khi đó, công chức bổ sung chưa đáp ứng được yêu cầu, dẫn đến tình trạng quá tải và ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ tại nhiều xã, phường; tình trạng thiếu hụt công chức chuyên môn đang trở thành vấn đề cấp bách, đòi hỏi có những giải pháp kịp thời, đồng bộ để bảo đảm hiệu quả công việc cũng như phục vụ nhân dân⁽²⁾. Cụ thể như sau:

Thứ nhất, một số địa phương của tỉnh Hà Tĩnh đang thừa biên chế công chức, tuy nhiên vẫn còn một số xã thiếu hụt nghiêm trọng nhân lực. Căn cứ văn bản số 09/CV-BCĐ ngày 30/5/2025 của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp của Chính phủ, tỉnh Hà Tĩnh được bố trí 2.554 biên chế (không tính biên chế Ban Chỉ huy quân sự cấp xã), số biên chế hiện có đến ngày 01/8/2025 là 2.697 công chức, thừa 243 biên chế, trong đó, có 41 phường, xã thừa; 21 xã  thiếu; 07 xã đủ biên chế so với quy định khung biên chế trung ương giao⁽³⁾.

Thứ hai, chất lượng công chức cấp xã ở tỉnh Hà Tĩnh chưa đồng đều; mặc dù hiện nay Hà Tĩnh thừa 243 biên chế nhưng một số xã, phường còn lúng túng trong sắp xếp, bố trí công chức theo vị trí việc làm. Đồng thời, vẫn còn tình trạng vừa thừa, vừa thiếu cục bộ ở một số địa phương, đặc biệt là thiếu công chức có chuyên môn phù hợp trong một số lĩnh vực như: công nghệ thông tin, tài chính - kế toán, giáo dục, đất đai đã gây ảnh hưởng đến chất lượng tham mưu và quản lý chuyên ngành tại cơ sở. Theo thống kê của Sở Nội vụ Hà Tĩnh hiện nay có 48 xã chưa có công chức chuyên ngành công nghệ thông tin; 19 xã chưa có công chức chuyên ngành tài nguyên môi trường, quản lý đất đai; 11 xã chưa có công chức chuyên ngành kế toán; 33 xã chưa có công chức chuyên ngành xây dựng; 04 xã chưa có công chức chuyên ngành luật; 22 xã chưa có công chức chuyên ngành sư phạm hoặc quản lý giáo dục⁽⁴⁾.

Thứ ba, sau khi triển khai vận hành chính quyền hai cấp, một bộ phận công chức cấp xã chưa bắt nhịp kịp với khối lượng công việc lớn, các nhiệm vụ mới phát sinh; kỹ năng tham mưu, xử lý công việc chuyên sâu, đặc biệt trong lĩnh vực quản lý nhà nước và chuyển đổi số chưa đáp ứng yêu cầu dẫn đến hiệu quả thực thi công vụ chưa cao. Tâm lý của một bộ phận không nhỏ công chức chưa ổn định sau sắp xếp do thay đổi vị trí; nơi công tác, công việc, vị trí không như kỳ vọng ảnh hưởng đến tinh thần làm việc; một số có tâm lý ngại khó, muốn nghỉ việc hoặc muốn chuyển công tác sang khối Đảng, Mặt trận Tổ quốc đã làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt nhân lực trong các xã, phường⁽⁵⁾.

Thứ tư, triển khai 28 Nghị định của Chính phủ quy định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền giữa Trung ương và chính quyền địa phương hai cấp, với số lượng nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền cho cấp xã trong giai đoạn hiện nay rất lớn. Vì thế, ở một số xã, phường trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh do thiếu nhân lực, khối lượng công việc trở nên quá tải đối với đội ngũ công chức, ảnh hưởng đến khả năng hoàn thành nhiệm vụ và chất lượng phục vụ nhân dân. Thậm chí ở nhiều xã, phường lãnh đạo xã, phường phải trực tiếp xử lý công việc sự vụ thay cho công chức. Thực tế này đã và đang tạo ra sức ép đáng kể đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý ở cấp xã, phường. Khối lượng công việc gia tăng cùng với yêu cầu chuyên môn ngày càng cao khiến họ phải làm việc trong điều kiện căng thẳng, dễ dẫn đến quá tải về năng lực điều hành và xử lý công việc. Nếu không được hỗ trợ kịp thời về nhân lực, công nghệ và cơ chế phối hợp, tình trạng này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tiến độ, chất lượng thực hiện nhiệm vụ, đặc biệt trong những lĩnh vực gắn trực tiếp với quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người dân và hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp. Thêm vào đó, việc người dân chưa quen với các dịch vụ hành chính công trực tuyến đòi hỏi công chức phải thực hiện nhiều công việc nhằm hỗ trợ và hướng dẫn thủ tục, dẫn đến làm kéo dài thời gian xử lý hồ sơ và tăng thêm áp lực công việc cho đội ngũ công chức ở địa phương.

Để giải quyết những vấn đề nêu trên, tỉnh Hà Tĩnh đã kịp thời triển khai đồng bộ các giải pháp theo Văn bản số 408/UBND-NC2 ngày 23/7/2025 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc tiếp tục thực hiện bố trí, sắp xếp và áp dụng chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động tại các đơn vị hành chính cấp xã. Tỉnh cũng tiến hành điều chuyển công chức dôi dư biên chế hoặc có chuyên môn đặc thù như quản lý đất đai, xây dựng, giáo dục từ các tổ chức Đảng, Mặt trận Tổ quốc sang chính quyền cấp xã; đồng thời điều hòa nguồn nhân lực giữa các xã, phường thừa, thiếu. Bên cạnh đó, công tác rà soát và biệt phái công chức chuyên môn từ các sở, ngành về các địa phương còn thiếu được đẩy mạnh nhằm tăng cường năng lực quản lý nhà nước và bảo đảm hoạt động của chính quyền cơ sở được thông suốt, hiệu quả.

3. Giải pháp nhằm nâng cao năng lực đội ngũ công chức cấp xã ở tỉnh Hà Tĩnh

Để đảm bảo yêu cầu tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của đội ngũ công chức cấp xã góp phần vận hành chính quyền 2 cấp ở tỉnh Hà Tĩnh thông suốt, cần tiếp tục thực hiện đồng bộ một số vấn đề sau:

Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng và công tác kiểm tra, giám sát đối với hoạt động thực thi công vụ của đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh

Một là, quán triệt văn bản của cơ quan cấp trên về tiếp tục triển khai việc bố trí, sắp xếp và thực hiện chế độ, chính sách cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong đơn vị hành chính cấp xã, đặc biệt Kết luận số 183-KL/TW, ngày 01/8/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tích cực triển khai vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, chuyển mạnh cấp cơ sở sang chủ động nắm, điều hành kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh; Kết luận 186-KL/TW, ngày 29/8/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tình hình, kết quả hoạt động của bộ máy hệ thống chính trị và chính quyền địa phương 2 cấp và Công văn số 7415/BNV-CCVC ngày 31/8/2025 của Bộ Nội vụ về phương án bảo đảm nhân sự tại cấp xã, trong đó yêu cầu các tỉnh uỷ, thành uỷ tiếp tục khẩn trương tăng cường năng lực cho cấp xã (bảo đảm cả số lượng và chất lượng), kiện toàn công tác cán bộ đối với các vị trí còn thiếu. Chủ động rà soát, sắp xếp và điều chuyển biên chế giữa các xã, phường theo hướng phù hợp với yêu cầu thực tiễn, bảo đảm bố trí đúng người, đúng việc, đúng chuyên môn, nghiệp vụ; đồng thời phân bổ đầy đủ nguồn nhân lực cho từng lĩnh vực công tác ở cấp xã.

Hai là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ của đội ngũ công chức cấp xã nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm, kỷ luật, kỷ cương hành chính và chất lượng phục vụ nhân dân. Phát huy vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân nhằm đảm bảo cho đội ngũ công chức cấp xã thực thi công vụ đúng quy định pháp luật, không gây phiền hà, sách nhiễu đối tượng phục vụ của nền hành chính nhà nước.

Công tác kiểm tra, giám sát cần được thực hiện thường xuyên, đồng thời kết hợp với các đợt kiểm tra đột xuất, tập trung vào những nội dung trọng tâm, trọng điểm. Đặc biệt, cần chú trọng giám sát việc giải quyết các vụ việc phức tạp, nhạy cảm hoặc những vấn đề đang được dư luận và nhân dân quan tâm, nhằm kịp thời phát hiện, chấn chỉnh sai sót và nâng cao hiệu quả thực thi công vụ ở cấp xã. Trong kiểm tra, giám sát, phải nêu cao tinh thần tự phê bình và phê bình, đảm bảo tính khách quan, công bằng, có lý, có tình, không trù dập, không bao che, kịp thời phát hiện những sai phạm để có giải pháp chấn chỉnh, qua đó rà soát, sàng lọc công chức theo nguyên tắc “có lên, có xuống, có vào, có ra”⁽⁶⁾, tinh giản những công chức không đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, thay thế kịp thời, tạo động lực cho công chức phấn đấu, khắc phục hạn chế, thiếu sót, phát huy ưu điểm, từ đó nâng cao hiệu quả thực thi công vụ.

Thứ hai, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng công chức đáp ứng yêu cầu gắn với vị trí việc làm và đặc thù của cấp xã ở tỉnh Hà Tĩnh.

Đào tạo, bồi dưỡng công chức theo yêu cầu của vị trí việc làm đòi hỏi phải xác định rõ mục tiêu cần đạt được về kiến thức, kỹ năng phù hợp với khung năng lực của từng vị trí việc làm. Mục tiêu đặt ra là thường xuyên cập nhật thông tin, bổ sung kiến thức mới và rèn luyện kỹ năng xử lý tình huống trong thực thi công vụ cho đội ngũ công chức. Trọng tâm là tạo chuyển biến rõ nét về thái độ làm việc và ý thức trách nhiệm của công chức đối với nhiệm vụ được giao cũng như trong phục vụ Nhân dân, hướng đến nền hành chính chuyên nghiệp, hiệu quả và gần dân hơn.

Để thực hiện thành công giải pháp này, các chủ thể có thẩm quyền ở tỉnh Hà Tĩnh cần triển khai một số hoạt động cơ bản sau đây:

Một là, tiến hành khảo sát, nắm bắt nhu cầu đào tạo nâng cao trình độ của đội ngũ công chức cấp xã, khi tiến hành hoạt động này phải làm rõ các vấn đề về nhu cầu đào tạo và cách thức tổ chức thực hiện quy trình đào tạo, bồi dưỡng. Đồng thời, Trường Chính trị Trần Phú, các trung tâm Chính trị cấp xã cần căn cứ vào thực trạng, kết quả đánh giá năng lực của công chức cấp xã để xác định nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng nhằm xây dựng nội dung, chương trình, phương pháp đào tạo, bồi dưỡng phù hợp, hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu của quá trình thực thi công vụ và phát triển trong tương lai.

Hai là, căn cứ vào nhu cầu học tập và mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng, các cơ sở thực hiện chức năng đào tạo cán bộ, công chức của địa phương cần chú trọng thiết kế và triển khai các chương trình đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với yêu cầu thực tiễn của người học, đồng thời, gắn chặt với tiêu chuẩn và yêu cầu của từng vị trí việc làm, nhằm bảo đảm tính thiết thực và hiệu quả trong nâng cao năng lực công chức. Trong đó, nội dung và phương pháp đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã cần tập trung vào việc tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ, khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, kỹ năng giao tiếp; áp dụng linh hoạt nhiều hình thức đào tạo như kết hợp trực tiếp và trực tuyến, đào tạo từ xa nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí.

Ba là, bên cạnh việc thiết kế và tổ chức các chương trình đào tạo, bồi dưỡng theo nhu cầu của người học và yêu cầu của vị trí việc làm, các cơ sở đào tạo cán bộ, công chức của địa phương cũng như cơ quan có thẩm quyền quản lý công chức cần xây dựng và thực hiện các chương trình bồi dưỡng kiến thức pháp luật bắt buộc đối với đội ngũ công chức cấp xã nhằm trang bị cho họ những kỹ năng xây dựng, thực hiện và áp dụng pháp luật đúng với yêu cầu của pháp luật hiện hành cũng như những đòi hỏi trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của bản thân.

Bốn là, mỗi công chức cấp xã cần phát huy tinh thần chủ động, tích cực và ý thức trách nhiệm trong việc tham gia các chương trình đào tạo, bồi dưỡng nói chung, đặc biệt là các khóa bồi dưỡng kiến thức pháp luật, nhằm không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn và năng lực thực thi công vụ. Bản thân mỗi người phải coi việc tiếp thu kiến thức từ các chương trình đào tạo, bồi dưỡng là nhu cầu tự thân, xuất phát từ mong muốn thiết thực đối với việc cập nhật và bổ sung kiến thức, kỹ năng đang thiếu, còn hạn chế từ đó nâng cao trình độ và năng lực để thực hiện ngày càng tốt chức năng, nhiệm vụ và công việc được giao, đồng thời, khắc phục tình trạng tham gia các chương trình đào tạo, bồi dưỡng với mục đích hợp thức hóa tiêu chuẩn, bằng cấp hay chứng chỉ.

Thứ ba, đổi mới công tác đánh giá công chức cấp xã ờ tỉnh Hà Tĩnh

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Biết rõ ràng cán bộ, mới có thể cất nhắc cán bộ một cách đúng mực”⁽⁷⁾. Vì thế, đánh giá cán bộ nói chung và công chức nói riêng là khâu mở đầu có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong công tác cán bộ. Đây là cơ sở để phát hiện, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng, đề bạt, khen thưởng, kỷ luật và thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ công chức. Khi việc đánh giá được thực hiện đúng đắn, quy trình công tác cán bộ sẽ trở nên khoa học, chính xác, bảo đảm việc bố trí đúng người, đúng việc, giúp công chức phát huy năng lực, sở trường, đồng thời không bỏ sót những người có phẩm chất, năng lực tốt.

Ngược lại, nếu công tác đánh giá thiếu khách quan, không phản ánh đúng thực chất, có thể dẫn đến sai lệch trong các khâu tiếp theo như bố trí, sử dụng hoặc đề bạt. Điều này không chỉ làm giảm hiệu quả hoạt động của bộ máy, mà còn gây tâm lý chủ quan, tự mãn hoặc bất mãn, chán nản trong đội ngũ công chức, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần đoàn kết nội bộ và hiệu quả hoạt động của tổ chức.

Các chủ thể có thẩm quyền quản lý công chức ở Hà Tĩnh như sở Nội vụ, phòng văn hoá- xã hội cần tham mưu xây dựng hệ thống đánh giá năng lực thực thi công vụ của công chức trên cơ sở yêu cầu nhiệm vụ và khung năng lực vị trí việc làm theo Công văn số 7415/BNV-CCVC của Bộ Nội vụ phù hợp với thực tiễn địa phương. Trọng tâm hiện nay là xây dựng một hệ thống đánh giá năng lực và kết quả làm việc của công chức dựa trên cơ sở khoa học, khách quan và phù hợp với đặc thù quản trị địa phương cũng như mục tiêu hiện đại hóa nền hành chính. Hệ thống này cần phản ánh chính xác mức độ hài lòng của người dân, những người trực tiếp thụ hưởng kết quả công vụ của đội ngũ công chức cấp xã.

Trong bối cảnh khối lượng công việc và yêu cầu nhiệm vụ được phân cấp ngày càng lớn, công chức cấp xã cần được trang bị năng lực tổng hợp, khả năng xử lý tình huống linh hoạt và tư duy đổi mới trong công vụ. Họ phải trở thành những cán bộ đa năng, đa nhiệm, có kỹ năng nghề nghiệp được chuẩn hóa, đạo đức công vụ trong sáng và tinh thần trách nhiệm cao, qua đó đáp ứng yêu cầu của nền quản trị quốc gia hiện đại, đồng thời bảo đảm sự hài lòng và niềm tin của người dân, doanh nghiệp đối với chính quyền cơ sở.

Thứ tư, tạo động lực làm việc cho công chức cấp xã trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh

Việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã theo chủ trương tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước là một bước đi tất yếu trong tiến trình cải cách hành chính. Tuy nhiên, quá trình này cũng đặt ra nhiều thách thức đối với đội ngũ công chức cấp xã, đặc biệt là về tâm lý, vị trí việc làm và động lực làm việc.Trong bối cảnh đó, việc tạo động lực làm việc cho công chức cấp xã không chỉ là yêu cầu trước mắt mà còn mang tính chiến lược lâu dài. Động lực làm việc cần được xây dựng dựa trên ba yếu tố chính: bảo đảm sự ổn định tâm lý; khẳng định vai trò, vị trí của công chức và có cơ chế khuyến khích phù hợp.

Cụ thể, cần có chính sách hỗ trợ, bố trí công chức vào vị trí việc làm hợp lý; công khai, minh bạch trong quy hoạch và sử dụng công chức. Thực hiện cải cách chính sách tiền lương gắn với xây dựng môi trường làm việc hợp lý tạo động lực thực sự nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã. Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp đã khẳng định: “Chính sách tiền lương là một chính sách đặc biệt quan trọng của hệ thống chính sách kinh tế - xã hội. Tiền lương phải thực sự là nguồn thu nhập chính bảo đảm đời sống người lao động và gia đình người hưởng lương; trả lương đúng là đầu tư cho phát triển nguồn nhân lực, tạo động lực nâng cao năng suất lao động và hiệu quả làm việc của người lao động, góp phần quan trọng thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội; thúc đẩy, nâng cao chất lượng tăng trưởng và phát triển bền vững”⁽⁸⁾. Như vậy, cải cách tiền lương là một giải pháp quan trọng trong thực hiện chính sách đãi ngộ đối với cán bộ, công chức nói chung, công chức cấp xã ở Hà Tĩnh nói riêng. Cải cách tiền lương phải tuân thủ nguyên tắc hưởng theo năng lực thực tế, trình độ chuyên môn được đào tạo và khối lượng, kết quả thực hiện công việc đảm nhận, đặc biệt, đối với những công chức có tài năng và cống hiến nhiều, không thể bình quân trong phân phối, bảo đảm công bằng, khuyến khích cống hiến và nâng cao hiệu quả thực thi công vụ.

 Cải cách chính sách tiền lương đồng thời phải gắn với cải thiện, xây dựng môi trường làm việc dân chủ, chuyên nghiệp; song song với việc nghiên cứu xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích công chức năng động, đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, gắn chặt trách nhiệm, nghĩa vụ với thẩm quyền, lợi ích để đội ngũ công chức tận tâm, nhiệt huyết và cống hiến, từ đó, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của chính quyền cấp xã nhằm từng bước xây dựng chính quyền ở địa phương ngày càng phát triển vững mạnh đáp ứng yêu cầu phục vụ người dân trên địa bàn.

4. Kết luận

Thực hiện cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy và nâng cao hiệu quả vận hành của chính quyền địa phương hai cấp là yêu cầu cấp thiết trong giai đoạn hiện nay, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của thời kỳ mới. Đây là nền tảng quan trọng để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mạnh mẽ, hiện thực hóa khát vọng về một Việt Nam phồn vinh, hùng cường. Một trong những yếu tố then chốt góp phần thực hiện thành công cuộc cách mạng này chính là đội ngũ cán bộ, công chức nói chung và công chức cấp xã nói riêng. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp nêu trên cùng với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh, sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các xã, phường, việc xây dựng đội ngũ công chức cấp xã sẽ được quan tâm thực hiện có hiệu quả, tạo niềm tin, khí thế mới, động lực mới để vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp ngày càng hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn theo tinh thần chuyển trạng thái từ “vừa chạy vừa xếp hàng”⁽⁹⁾ sang “hàng thẳng, lối thông, đồng lòng, cùng tiến”⁽¹⁰⁾ vươn tới tương lai./.

_________________________________________

(1) Đảng Cộng sản Việt Nam (1992), Văn kiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII, ngày 26/6/1992, “Về một số nhiệm vụ đổi mới và chỉnh đốn Đảng”,

(2)(3)(4)(5) Sở Nội vụ (2025), Công văn số 3633/SNV-CCVC ngày 05/8/2025 về việc báo cáo tiếp tục sắp xếp, bố trí công chức cấp xã theo chỉ đạo của UBND tỉnh,

(6)  Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2018), Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19/5/2018 về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ

(7) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 5, tr.321

(8) Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2018), Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 21/5/2018 về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp.

(9)(10) Hội nghị Trung ương 12 Khóa XIII (2025), Phát biểu khai mạc của Tổng Bí thư Tô Lâm.