Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở ở Đảng bộ Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay

1. Đặt vấn đề

Trong bối cảnh hiện nay, việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở ở Đảng bộ UBND thành phố Hồ Chí Minh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Sinh hoạt chi bộ là môi trường rèn luyện, phát huy vai trò lãnh đạo, giáo dục, quản lý và đoàn kết nội bộ đảng viên. Tuy nhiên, thực tế cho thấy vẫn còn tình trạng sinh hoạt hình thức, nội dung chưa sâu sát nhiệm vụ chính trị, chưa phát huy được tính chủ động, sáng tạo của đảng viên. Do đó, cần nghiên cứu thực tế để chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế, bất cập; từ đó, đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm đổi mới nội dung, hình thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, góp phần xây dựng Đảng bộ UBND thành phố Hồ Chí Minh trong sạch, vững mạnh.

2. Thực trạng sinh hoạt chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở ở Đảng bộ Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng vai trò của chi bộ nói chung và công tác sinh hoạt chi bộ nói riêng, Người chỉ rõ: “Chi bộ là gốc rễ của Đảng ở trong quần chúng. Chi bộ tốt thì mọi chính sách của Đảng đều được thi hành tốt, mọi công việc đều tiến bộ không ngừng”⁽¹⁾. Trên cơ sở thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, quán triệt thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII về tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới, Chỉ thị số 50-CT/TW ngày 23/7/2025 của Ban Bí thư về tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong giai đoạn mới... Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Hướng dẫn số 03-HD/TU 07/07/2023 về xây dựng mô hình “Chi bộ bốn tốt”, “đảng bộ cơ sở bốn tốt”, Kế hoạch số 21-KH/TU ngày 16/9/2025 về thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW ngày 23/7/2025 của Ban Bí thư về tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ tron giai đoạn mới… Trên cơ sở đó, Đảng ủy UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Công văn số 225-CV/ĐU ngày 22/9/2025 về việc triển khai thực hiện Kế hoạch số 21-KH/TU ngày 16/9/2025 của Ban Thường vụ Thành ủy để triển khai, quán triệt tới các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc.

Sau khi bộ máy hành chính của Thành phố Hồ Chí Minh được sắp xếp theo hướng tinh gọn và chính thức vận hành từ ngày 1/7/2025 theo Nghị quyết của Quốc hội và chỉ đạo của Thành ủy, tổ chức chi bộ và sinh hoạt chi bộ ở các chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở trong Đảng bộ UBND Thành phố đã có những điều chỉnh quan trọng nhằm phù hợp với mô hình quản lý, điều hành mới. Việc sắp xếp, hợp nhất các sở, ban, ngành, đơn vị sự nghiệp công lập đã kéo theo quá trình rà soát, kiện toàn lại tổ chức đảng ở từng cơ quan, đảm bảo nguyên tắc “ở đâu có đảng viên, ở đó có tổ chức đảng”. Theo đó, sau khi tinh gọn bộ máy các chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở được tổ chức lại theo hướng tinh gọn, thống nhất với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan hành chính, góp phần tăng cường tính lãnh đạo toàn diện của Đảng trong hệ thống chính quyền. Công tác sinh hoạt chi bộ được duy trì nền nếp, đúng quy định, đảm bảo chất lượng cả về nội dung và hình thức. Trong đó, bám sát nguyên tắc của Chỉ thị số 50-CT/TW ngày 23/7/2025 của Ban Bí thư về tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong giai đoạn mới: “Đổi mới căn bản, toàn diện về nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ theo hướng thiết thực, hiệu quả, đúng quy định, hướng dẫn của cấp trên, phù hợp với từng loại hình chi bộ”⁽²⁾. Các buổi sinh hoạt chi bộ tập trung vào việc quán triệt nghị quyết của Đảng, thảo luận nhiệm vụ chuyên môn, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Cùng với việc hướng đến mục tiêu tinh gọn, hiệu quả và gần dân, Thành phố mới đã đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ, nhằm nâng cao chất lượng phục vụ, đảm bảo nhanh chóng và minh bạch⁽³⁾… thì việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đảng viên và sinh hoạt trực tuyến từng bước được mở rộng, góp phần nâng cao hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng trong bối cảnh bộ máy tinh gọn, hiện đại và hiệu lực hơn. Những đổi mới này khẳng định vai trò nòng cốt của chi bộ trong việc xây dựng Đảng bộ UBND Thành phố trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển của đô thị đặc biệt trong giai đoạn mới.

Đảng bộ Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh được thành lập và đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2025 theo Quyết định số 60-QĐ/TU, ngày 01/7/2025 của Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh (trên cơ sở hợp nhất Đảng bộ Ủy ban nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Đảng bộ Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương và Đảng bộ Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh). Theo đó, Đảng bộ hiện có 52.606 đảng viên, 153 tổ chức cơ sở đảng (122 đảng bộ cơ sở và 31 chi bộ cơ sở) với 1.941 chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở, 1.035 chi bộ trực thuộc 191 đảng bộ bộ phận. Ban Chấp hành Đảng bộ có 41 đồng chí, Ban Thường vụ Đảng ủy có 13 đồng chí, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy có 07 đồng chí, Thường trực Đảng ủy có 06 đồng chí⁽⁵⁾.

Thời gian qua, chất lượng sinh hoạt chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở ở đảng UBND thành phố Hồ Chí Minh đã đạt được những kết quả tích cực. Theo số liệu trên, số lượng đảng viên tham gia sinh hoạt chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở ở Đảng bộ UBND Thành phố Hồ Chí Minh ngày càng tăng (với 52.606 đảng viên, 153 tổ chức cơ sở đảng)⁽⁶⁾ cho thấy ý thức chính trị và tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đảng viên ngày càng được nâng cao. Việc tăng cường sinh hoạt chi bộ giúp củng cố tổ chức Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của chi bộ cơ sở. Đồng thời, điều này phản ánh sự quan tâm của cấp ủy trong công tác xây dựng Đảng, tăng cường quản lý đảng viên, tạo môi trường sinh hoạt dân chủ, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao.

Trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác tạo nguồn, bồi dưỡng kết nạp đảng viên mới, Đảng bộ UBND Thành phố Hồ Chí Minh luôn quán triệt yêu cầu việc kết nạp đảng viên phải gắn với việc giáo dục, rèn luyện, quản lý, phân công nhiệm vụ đảng viên và sàng lọc, đưa những người không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng. Đồng thời, kết hợp chặt chẽ với việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; nâng cao chất lượng phát triển đảng viên, xây dựng đội ngũ đảng viên có năng lực, trình độ, tiên phong trong công tác, học tập, lao động, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới⁽⁷⁾.

Bên cạnh đó, nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở ở đảng bộ UBND thành phố Hồ Chí Minh ngày càng bám sát, phù hợp với tình hình, đặc điểm của chi bộ. Nội dung sinh hoạt tập trung vào triển khai kịp thời các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đồng thời, gắn với nhiệm vụ chuyên môn của đơn vị, tạo sự thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Trên cơ sở quán triệt các Nghị quyết, Kết luận Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI, XII, XIII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Đảng bộ UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã đặc biệt chú trọng công tác lãnh đạo, chỉ đạo các chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở tích cực đưa nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vào chương trình sinh hoạt thường kỳ, sinh hoạt chuyên đề. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ và tăng cường bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng cho đội ngũ đảng viên. Trong mỗi kỳ sinh hoạt, các chi bộ không chỉ tổ chức thảo luận, chuẩn bị nội dung trước, trong và sau buổi họp mà còn đặc biệt chú trọng công tác đánh giá việc thực hiện Nghị quyết, góp ý xây dựng và tổ chức thực hiện hiệu quả các nghị quyết chi bộ đã ban hành. Việc đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ được thực hiện dựa trên tỷ lệ đảng viên tham dự và mức độ tham gia phát biểu ý kiến của từng đảng viên, kết quả triển khai thực hiện Nghị quyết của chi bộ.

Việc đổi mới hình thức sinh hoạt theo hướng đa dạng, linh hoạt, phù hợp với đặc điểm và điều kiện thực tế của từng chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở ở Đảng bộ UBND thành phố Hồ Chí Minh được chú trọng. Các buổi sinh hoạt chuyên đề được tổ chức sâu sát, thiết thực, tập trung vào những vấn đề trọng tâm, nổi bật như cải cách hành chính, đạo đức công vụ, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Theo đó, trong năm 2024, một số chi bộ đã có hành trình về nguồn, tổ chức dâng hương tại các khu di tích và nghe thuyết minh về lịch sử các di tích lịch sử Căn cứ Vùng bưng 6 xã và Di tích lịch sử Đền Bến Nọc⁽⁸⁾. Trên cơ sở Công văn số 873-CV/TU ngày 28/02/2023 của Ban Thường vụ Thành ủy về triển khai thực hiện Hướng dẫn số 03-HD/TW ngày 27/12/2022 của Ban Bí thư về thí điểm sinh hoạt Đảng trực tuyến tại các đảng bộ cơ sở, chi bộ có đặc thù riêng hoặc trong điều kiện đặc biệt Đảng ủy UBND Thành phố đã triển khai, hướng dẫn tới cấp cơ sở, đồng thời triển khai mô hình sinh hoạt theo tổ Đảng trong những chi bộ đông đảng viên. Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, việc ứng dụng các phương tiện nghe nhìn, tài liệu, ấn phẩm trong sinh hoạt chi bộ ngày càng trở nên phổ biến.

Các chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở ở Đảng bộ UBND thành phố Hồ Chí Minh luôn chú trọng thực hiện các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt chi bộ theo đúng quy định. Thực hiện Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết phòng ngừa, ngăn chặn, đẩy lùi và xử lý nghiêm các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, Ban Thường vụ Đảng ủy UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy cơ sở đảng thực hiện nghiêm túc với nhiều cách làm phù hợp, thiết thực. Theo đó, các nội dung đưa ra được thảo luận công khai, dân chủ, tạo không khí cởi mở để đảng viên chia sẻ tâm tư, nguyện vọng và đóng góp ý kiến xây dựng. Việc thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ đã phát huy được trí tuệ tập thể, trách nhiệm cá nhân, tăng cường kỷ luật tổ chức, thúc đẩy tinh thần tự phê bình và phê bình. Qua đó, kịp thời phát hiện, đấu tranh với các biểu hiện lệch lạc, tiêu cực; đồng thời củng cố sự đoàn kết, thống nhất trong chi bộ, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng trong mỗi chi bộ. Các buổi sinh hoạt đảm bảo tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu, phát huy được vai trò của từng đảng viên trong việc tham gia góp ý xây dựng chi bộ.

Trên cơ sở bám sát Hướng dẫn số 38-HD/BTCTW ngày 09/3/2010 của Ban Tổ chức Trung ương về xây dựng và hoàn thiện mô hình tổ chức của một số loại hình tổ chức cơ sở đảng, Ban Thường vụ Đảng ủy UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã chỉ đạo sát sao việc thực hiện nhiệm vụ và nâng cao chất lượng hoạt động của các chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở. Nhiều chi bộ đã chủ động xây dựng chương trình công tác hằng năm, bám sát chỉ đạo của Đảng ủy cấp trên, triển khai đồng bộ các mặt công tác như: Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, kiểm tra giám sát, phát triển đảng viên, và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Trong đó, nhiệm vụ trọng tâm là nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành và phục vụ nhân dân luôn được chú trọng, thể hiện qua việc cải tiến lề lối làm việc, tinh thần trách nhiệm, kỷ luật hành chính và đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Một trong những ưu điểm quan trọng là việc thực hiện nghị quyết chi bộ ngày càng đi vào chiều sâu, gắn kết chặt chẽ giữa nghị quyết với hành động cụ thể. Các chi bộ chi bộ phân công nhiệm vụ rõ ràng, theo dõi, đôn đốc tổ chức thi đua thực hiện các công trình kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước⁽⁹⁾.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở tại Đảng bộ UBND Thành phố Hồ Chí Minh còn tồn tại một số hạn chế. Sự lãnh đạo của cấp ủy các cấp đối với việc phát triển đảng viên, xây dựng tổ chức đảng trong các chi bộ có lúc, có nơi chưa được quan tâm đúng mức. Một số chi bộ tổ chức sinh hoạt nhưng nội dung chưa sát với nhiệm vụ chính trị, không có nhiều nội dung cần thiết cho đảng viên⁽¹⁰⁾, sinh hoạt mang tính hình thức, chưa phát huy vai trò, trách nhiệm và tính chủ động của đảng viên. Một số chi bộ chưa tổ chức sinh hoạt chuyên đề thường xuyên, nội dung còn chung chung, chưa sát thực tiễn, thiếu tính sáng tạo và chưa thu hút được sự tham gia tích cực của đảng viên. Tại một số chi bộ, việc duy trì chế độ sinh hoạt định kỳ chưa thực hiện đầy đủ theo quy định, ở một số thời điểm, chi ủy và bí thư chi bộ chưa chuẩn bị kỹ lưỡng nội dung sinh hoạt, dẫn đến chất lượng các buổi sinh hoạt chưa cao.

Công tác phát triển đảng viên mới được chú trọng và siết chặt “đầu vào” nhưng có nơi còn chạy theo chỉ tiêu hoặc áp dụng quy định chưa đồng nhất nên còn có hiện tượng nơi “chặt” nơi “lỏng”, làm ý nghĩa của việc vào Đảng có khi được nhìn nhận khác nhau. Việc quản lý đảng viên được tăng cường nhưng chưa có quy định đầy đủ để xử lý các biểu hiện “lách” của đảng viên, như trong việc xin miễn sinh hoạt, việc duy trì mức độ sinh hoạt đủ để không bị xóa tên nhưng thực chất không phát huy được vai trò đảng viên⁽¹¹⁾… Trong sinh hoạt chi bộ, công tác điều hành cuộc họp có vai trò quan trọng, chủ trì cần gợi mở nội dung thảo luận để vừa đảm bảo dân chủ, vừa thực hiện được tự phê bình và phê bình vì tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt của chi bộ. Tuy nhiên, việc chấp hành các nguyên tắc và ý thức kỷ luật của một số cấp ủy, của tổ chức đảng cũng còn hạn chế⁽¹²⁾. Bên cạnh đó, phương pháp đánh giá và xếp loại chất lượng sinh hoạt ở một số chi bộ vẫn còn mang tính hình thức, chưa thực sự phản ánh đúng năng lực và kết quả thực tế của chi bộ. Công tác kiểm tra, giám sát cũng chưa được triển khai thực hiện thường xuyên, chậm phát hiện, xử lý các vấn đề phát sinh trong chi bộ⁽¹³⁾…

3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở ở Đảng bộ Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh thời gian tới

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy các cấp, cán bộ, đảng viên về chất lượng sinh hoạt chi bộ

Để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở, trước hết cần tập trung nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy các cấp, cán bộ, đảng viên về vai trò, ý nghĩa của sinh hoạt chi bộ trong công tác xây dựng Đảng. Theo đó, cần bám sát, quán triệt các văn bản của Đảng, Nhà nước về công tác này như: Chỉ thị số 50-CT/TW ngày 23/7/2025 của Ban Bí thư về tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ tron giai đoạn mới; Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới; Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”… Thông qua đó, nhằm tạo sự thống nhất về nhận thức trong toàn hệ thống chính trị về tầm quan trọng của việc duy trì và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ định kỳ.

Cùng với đó, cần tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, làm cho cán bộ, đảng viên nhận thức rõ sinh hoạt chi bộ không chỉ là nhiệm vụ bắt buộc, mà còn là diễn đàn quan trọng để trao đổi, kiểm điểm, xây dựng nội bộ trong sạch, vững mạnh. Nghiên cứu đưa việc đánh giá nhận thức, thái độ và mức độ tham gia sinh hoạt của từng cán bộ, đảng viên vào tiêu chí bình xét, đánh giá, phân loại hàng năm. Qua đó, góp phần tạo chuyển biến rõ nét trong nhận thức và hành động, nâng cao trách nhiệm của cấp ủy, cán bộ, đảng viên trong việc xây dựng chi bộ thực sự là hạt nhân chính trị vững chắc ở cơ sở.

Hai là, đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ

Thực tế cho thấy, việc đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt chi bộ là một trong những giải pháp then chốt nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở tại Đảng bộ UBND Thành phố Hồ Chí Minh. Trước hết, nội dung sinh hoạt cần được xây dựng sát với nhiệm vụ chính trị, chuyên môn của cơ quan, đơn vị, gắn với việc thực hiện các nghị quyết của Đảng, chương trình hành động của Đảng ủy cấp trên và các vấn đề thực tiễn đang đặt ra tại cơ sở. Trên cơ sở đó, từng chi bộ cần chủ động lựa chọn nội dung các chủ đề sinh hoạt chuyên đề có tính thời sự, thiết thực, tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm như cải cách hành chính, nâng cao đạo đức công vụ, phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí...

Về hình thức, cần đa dạng hóa phương pháp sinh hoạt để tạo sự sinh động, hấp dẫn, tránh nhàm chán. Bên cạnh sinh hoạt định kỳ theo quy định, cần tăng cường tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, tọa đàm, thảo luận nhóm, trao đổi kinh nghiệm công tác giữa các đảng viên. Đặc biệt, trong bối cảnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ ngày càng mạnh mẽ, cần nghiên cứu, triển khai hình thức sinh hoạt chi bộ trực tuyến hoặc sinh hoạt theo tổ đảng tại các đơn vị đông đảng viên, hoặc chi bộ có tính chất đặc thù. Tại Đại hội XIII, Đảng Cộng sản Việt Nam đã chỉ rõ: “Nâng cao vai trò, trách nhiệm của các tổ chức cơ sở đảng trong việc giáo dục, quản lý, rèn luyện, kiểm tra, giám sát đảng viên; đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, sinh hoạt của chi bộ”⁽¹⁴⁾.

Ngoài ra, cần phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của bí thư chi bộ trong chuẩn bị nội dung, dẫn dắt thảo luận và xử lý các tình huống phát sinh trong sinh hoạt. Việc đánh giá chất lượng buổi sinh hoạt cần dựa vào mức độ tham gia, chất lượng phát biểu và hiệu quả triển khai nghị quyết sau sinh hoạt. Qua đó, từng bước nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo của chi bộ, góp phần xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị tại cơ quan, đơn vị. Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong điều hành, như trình chiếu nội dung, tổ chức sinh hoạt trực tuyến ở những chi bộ có đặc thù, cũng cần được khuyến khích để tăng tính linh hoạt của chi bộ.

Ba là, duy trì nền nếp sinh hoạt chi bộ, nâng cao chất lượng điều hành sinh hoạt chi bộ

Thực tế cho thấy, việc duy trì nền nếp sinh hoạt chi bộ và nâng cao chất lượng điều hành sinh hoạt là yếu tố then chốt trong nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng. Đối với Đảng bộ UBND Thành phố Hồ Chí Minh, điều này càng có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và thực hiện nhiệm vụ chính trị của thành phố.

Để duy trì nền nếp sinh hoạt chi bộ, các chi bộ cần thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt định kỳ hằng tháng theo đúng quy định của Điều lệ Đảng. Cấp ủy cơ sở phải chủ động xây dựng lịch sinh hoạt khoa học, đảm bảo tổ chức đúng thời gian, đúng nội dung, tránh hình thức, đối phó. Đồng thời, tăng cường sự giám sát của đảng ủy cấp trên trong việc theo dõi, kiểm tra định kỳ, nhằm kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những chi bộ tổ chức sinh hoạt không đều, thiếu chất lượng. Việc đánh giá chất lượng sinh hoạt cũng cần thực hiện khách quan, dựa trên nội dung, tỷ lệ đảng viên tham gia và hiệu quả triển khai nghị quyết sau sinh hoạt.

Trong mỗi chi bộ, việc nâng cao chất lượng điều hành sinh hoạt chi bộ phụ thuộc rất lớn vào vai trò của bí thư chi bộ. Vì vậy, Đảng bộ UBND Thành phố Hồ Chí Minh cần tổ chức các lớp bồi dưỡng, cập nhật kỹ năng điều hành, đặc biệt là phương pháp gợi mở thảo luận, tổng hợp và kết luận vấn đề cho bí thư, chi ủy các chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở. Bí thư chi bộ phải chuẩn bị kỹ lưỡng nội dung, phân công trách nhiệm rõ ràng trong chi ủy, tạo không khí sinh hoạt dân chủ, nghiêm túc nhưng gần gũi, hiệu quả trong mỗi kỳ sinh hoạt chi bộ.

Bốn là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy cấp trên đối với sinh hoạt chi bộ

Để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở ở Đảng bộ UBND Thành phố Hồ Chí Minh, việc tăng cường công tác lãnh đạo, kiểm tra, giám sát của cấp ủy cấp trên là hết sức cần thiết và có ý nghĩa quyết định. Để làm tốt công tác này, cần xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát toàn diện, định kỳ tập trung vào các khâu then chốt như sinh hoạt, giáo dục chính trị, thi hành nghị quyết, kết nạp đảng viên, khen thưởng, kỷ luật… Công tác kiểm tra, giám sát phải đi vào chiều sâu, không hình thức, chú trọng đánh giá chất lượng sinh hoạt, việc chấp hành nghị quyết, nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng và tinh thần trách nhiệm của đảng viên. Bên cạnh đó, cần phát huy vai trò của ủy ban kiểm tra trong việc tham mưu, đề xuất nội dung, phương pháp và tổ chức thực hiện kiểm tra hiệu quả. Kiểm tra phải kịp thời phát hiện, ngăn chặn biểu hiện vi phạm, lệch lạc trong sinh hoạt chi bộ, đồng thời động viên, khích lệ những tập thể làm tốt.

Bám sát Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội. Trong đó, giám sát “nhằm góp phần xây dựng và thực hiện đúng các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước […] kịp thời phát hiện những sai sót, khuyết điểm, yếu kém và kiến nghị sửa đổi, bổ sung các chính sách cho phù hợp”⁽¹⁵⁾. Cùng với đó, cần quan tâm bồi dưỡng đội ngũ cán bộ kiểm tra có bản lĩnh chính trị, nghiệp vụ vững vàng, thái độ khách quan, công tâm, giúp công tác kiểm tra mang lại hiệu quả rõ nét. Đồng thời, cần công khai, minh bạch kết quả kiểm tra, gắn kết quả đó với đánh giá, xếp loại tổ chức Đảng hằng năm, góp phần nâng cao trách nhiệm, kỷ luật và hiệu quả hoạt động của toàn hệ thống chính trị ở cơ sở.

4. Kết luận

Việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trực thuộc Đảng ủy cơ sở ở Đảng bộ UBND thành phố Hồ Chí Minh là yêu cầu cấp thiết, góp phần củng cố tổ chức cơ sở đảng, phát huy vai trò tiên phong của đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ chính trị. Thông qua đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt, tăng cường tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu, các chi bộ sẽ thực sự trở thành hạt nhân chính trị vững chắc trong cơ quan hành chính nhà nước. Đây là cơ sở quan trọng để xây dựng Đảng bộ UBND thành phố Hồ Chí Minh trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện, bền vững của Thành phố trong giai đoạn mới./.

_______________________________

(1) Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, t.14, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, tr.193.

(2) Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ UBND Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 (Tháng 8/2025), Đảng ủy UBND Thành phố Hồ Chí Minh.

(3) Ban Bí thư, Chỉ thị số 50-CT/TW ngày 23/7/2025 về tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong giai đoạn mới.

(4) TP Hồ Chí Minh số hóa chính quyền - Bài 1: Mạnh mẽ tinh thần cải cách hành chính công, https://baotintuc.vn/tp-ho-chi-minh/tp-ho-chi-minh-so-hoa-chinh-quyen-bai-1-manh-metinh-than-cai-cach-hanh-chinh-cong-20250705213848354.htm, ngày 6/7/2025.

(5) Đảng bộ TP Hồ Chí Minh: Tiếp tục quan tâm phát triển đảng viên ở những nơi có tỷ lệ còn thấp, https://www.hcmcpv.org.vn//tin-tuc/dang-bo-tphcm-tiep-tuc-quan-tam-phat-trien-dang-vien-o-nhung-noi-co-ty-le-con-thap-1491930032?utm_, ngày 7/11/2024.

(6) Đổi mới hình thức sinh hoạt chi bộ định kỳ thông qua hoạt động về nguồn, https://hcmcpv.org.vn/tin-tuc/doi-moi-hinh-thuc-sinh-hoat-chi-bo-dinh-ky-thong-qua-hoat-dong-ve-nguon-1491924248, ngày 27/6/2024.

(7) Chi bộ là một tổ chức lãnh đạo chính trị, https://hcmcpv.org.vn/tin-tuc/chi-bo-la-mot-to-chuc-lanh-dao-chinh-tri-1491928802, ngày 11/10/2024.

(8) Đừng để những cuộc sinh hoạt chi bộ vô bổ!, https://hcmcpv.org.vn/tin-tuc/bai-cuoi-dung-de-nhung-cuoc-sinh-hoat-chi-bo-vo-bo-1491876920?utm_, ngày 22/4/2021.

(9) Về một số hạn chế trong tổ chức và sinh hoạt đảng hiện nay, https://hcmcpv.org.vn/tin-tuc/ve-mot-so-han-che-trong-to-chuc-va-sinh-hoat-dang-hien-nay-1491897045, ngày 26/8/2022.

(10) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.1, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.186.

(11) Bộ Chính trị (2013), Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Hỏi - đáp về sinh hoạt chi bộ ở cơ sở, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2019.

2. Ban Tổ chức Trung ương, Hướng dẫn số 12-HD/BTCTW ngày 6-7-2018 về một số vấn đề về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.

3. Bộ Chính trị, Chỉ thị số 50-CT/TW ngày 23-7-2025 về tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.