Công tác phát triển tổ chức Đảng trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước ở Thành phố Hồ Chí Minh

1. Đặt vấn đề

Trong bối cảnh kinh tế thị trường phát triển mạnh mẽ, các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày càng đóng vai trò quan trọng trong tạo việc làm, đóng góp ngân sách và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Song song với phát triển kinh tế, công tác xây dựng và phát triển tổ chức Đảng trong các doanh nghiệp này còn gặp nhiều thách thức do đặc thù cơ cấu, quản trị và văn hóa doanh nghiệp. Việc nghiên cứu, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả phát triển tổ chức Đảng không chỉ góp phần tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

2. Thực trạng phát triển tổ chức đảng trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước ở Thành phố Hồ Chí Minh

Tổ chức cơ sở đảng là hạt nhân chính trị ở cơ sở, là cầu nối giữa Đảng và nhân dân, trực tiếp truyền tải, triển khai các nghị quyết của Đảng, vận động quần chúng tham gia vào quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước. Đồng thời là nơi tiếp nhận, tập hợp ý kiến, nguyện vọng của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước⁽¹⁾. Đây là chủ trương nhất quán, xuyên suốt của Đảng, được cụ thể hóa bằng nhiều nghị quyết, quy định, nhằm đảm bảo sự hiện diện, vai trò và sức lan tỏa của tổ chức Đảng trong mọi lĩnh vực đời sống kinh tế. Với ý nghĩa đó, công tác phát triển tổ chức Đảng trong các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước nói riêng tại Thành phố Hồ Chí Minh có ý nghĩa hết sức quan trọng trong bối cảnh mới hiện nay.

Trên cơ sở Chỉ thị số 07-CT/TW ngày 23/11/1996 của Bộ Chính trị về tăng cường công tác xây dựng Đảng, các đoàn thể nhân dân trong các doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; Chỉ thị số 33-CT/TW ngày 18/3/2019 của Ban Bí thư về tăng cường xây dựng tổ chức đảng trong các đơn vị kinh tế tư nhân; Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tăng cường củng cố xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới…, thời gian qua, Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đã chú trọng xây dựng và ban hành kế hoạch, chỉ thị, đề án về công tác phát triển tổ chức đảng trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước. Cụ thể: Công văn số 1800-CV/TU ngày 22/9/2020 của Ban Thường vụ Thành ủy về tiếp tục tăng cường xây dựng tổ chức đảng, đoàn thể trong các đơn vị kinh tế tư nhân, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập trên địa bàn Thành phố; Kết luận số 250-KL/TU ngày 21/01/2022 của Ban Thường vụ Thành ủy về tăng cường lãnh đạo công tác phát triển đảng viên trong công nhân, người lao động, chủ doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố; Đề án số 10-ĐA/TU ngày 24/4/2023 của Ban Thường vụ Thành ủy về tăng cường xây dựng tổ chức đảng, tổ chức chính trị - xã hội trong các đơn vị kinh tế tư nhân trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2023-2025 và những năm tiếp theo...

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao và toàn diện của Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, các cấp ủy, tổ chức đảng đã không ngừng nâng cao vai trò, năng lực lãnh đạo toàn diện của Đảng. Công tác tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và người lao động được quan tâm thực hiện thường xuyên với nhiều nội dung, hình thức phù hợp với đơn vị. Chỉ trong giai đoạn 2020-2023, Đảng ủy khối Doanh nghiệp Thành phố đã tổ chức hội nghị triển khai học tập, quán triệt Nghị quyết có 4.174 lượt đảng viên tham dự học tập⁽²⁾. Đặc biệt, công tác xây dựng, phát triển tổ chức đảng trong khu vực kinh tế ngoài nhà nước ngày càng được chú trọng nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong doanh nghiệp. Các tổ chức đảng bước đầu đã phát huy được vai trò trong định hướng, giám sát hoạt động sản xuất, kinh doanh, đồng thời tuyên truyền, vận động người lao động và chủ doanh nghiệp thực hiện nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần xây dựng môi trường lao động hài hòa, ổn định và phát triển bền vững. Tính đến hết năm 2024, Đảng bộ Thành phố có 1.362 tổ chức đảng với 21.448 đảng viên trong doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập, gồm 96 đảng bộ cơ sở, 180 chi bộ cơ sở, 07 đảng bộ bộ phận và 1.079 chi bộ trực thuộc⁽³⁾.

Công tác xây dựng và hoàn thiện các đề án, chương trình hành động nhằm đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên, tổ chức đảng và các đoàn thể chính trị - xã hội trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước trên địa bàn Thành phố ngày càng được chú trọng. Chỉ tính riêng năm 2024, các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập đã thành lập mới 67 tổ chức đảng với 475 đảng viên⁽⁴⁾. Trên thực tế, các tổ chức đảng sau khi được thành lập đã dần ổn định tổ chức và từng bước khẳng định vai trò trong hoạt động chung của doanh nghiệp. Vai trò của các tổ chức đảng ngày càng rõ nét khi không chỉ tích cực tham gia xây dựng môi trường làm việc đoàn kết, gắn bó mà còn chủ động tuyên truyền, vận động chủ doanh nghiệp hiểu rõ hơn về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cũng như lợi ích thiết thực từ việc thành lập tổ chức đảng và các đoàn thể trong doanh nghiệp.

Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh luôn xác định công tác phát triển đảng viên là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong công tác xây dựng Đảng. Việc kết nạp đảng viên mới không chỉ góp phần bổ sung lực lượng kế thừa cho Đảng mà còn nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng, nhất là trong các khu vực kinh tế ngoài nhà nước, khu công nghiệp, khu chế xuất. Bám sát Đề án số 10-ĐA/TU ngày 24/4/2023 của Ban Thường vụ Thành ủy về tăng cường xây dựng tổ chức đảng, tổ chức chính trị - xã hội trong các đơn vị kinh tế tư nhân trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2023-2025 và những năm tiếp theo… Ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh luôn chú trọng công tác phát triển đảng viên, xem đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, góp phần tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng trong khu vực kinh tế ngoài nhà nước. Chỉ tính riêng năm 2024, đã có 820 quần chúng ưu tú đang làm việc trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập được kết nạp vào Đảng, trong đó, về cơ cấu có 416 đảng viên nữ (50,73%); 430 đảng viên có độ tuổi từ 30 tuổi trở xuống (52,44%)⁽⁵⁾.

Công tác củng cố tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức đảng, công đoàn và đoàn thanh niên trong doanh nghiệp luôn được chú trọng và từng bước đạt hiệu quả tích cực. Thực tế cho thấy, ở các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, các tổ chức đảng và đoàn thể mới thành lập đã dần ổn định hoạt động và phát huy vai trò quan trọng trong hoạt động chung của doanh nghiệp. Đồng thời, họ tích cực triển khai công tác tuyên truyền, vận động chủ doanh nghiệp nâng cao nhận thức về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước cũng như lợi ích từ việc thành lập các tổ chức đảng và đoàn thể trong doanh nghiệp. Công tác củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức đảng, công đoàn và đoàn thanh niên trong doanh nghiệp luôn được đặc biệt quan tâm và chú trọng. Tính đến hết năm 2024, Liên đoàn Lao động Thành phố đã vận động thành lập 1.174 công đoàn cơ sở và phát triển mới 192.113 đoàn viên. Tiếp tục đẩy mạnh công tác vận động thành lập nghiệp đoàn, tập hợp người lao động ở khu vực phi chính thức vào nghiệp đoàn theo từng ngành nghề⁽⁶⁾.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phát triển tổ chức đảng trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước ở Thành phố Hồ Chí Minh còn tồn tại một số bất cập. Nhận thức của một số cấp ủy về vai trò, tầm quan trọng của công tác phát triển tổ chức đảng trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước có lúc, có nơi còn hạn chế. Một số cấp ủy cơ sở đảng chưa xác định công tác xây dựng tổ chức đảng trong các doanh nghiệp tư nhân là nhiệm vụ thường xuyên. Chủ doanh nghiệp chưa nhận thức đầy đủ và ý nghĩa việc thành lập tổ chức đảng trong doanh nghiệp và ngại có ảnh hưởng đến năng suất làm việc của doanh nghiệp⁽⁷⁾. Một số tổ chức đảng trong doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước hoạt động chưa hiệu quả, chưa thể hiện rõ vai trò lãnh đạo, định hướng đối với người lao động. Việc tuyên truyền, vận động và thuyết phục chủ doanh nghiệp, người quản lý về chủ trương, ý nghĩa của việc thành lập tổ chức đảng, đoàn thể trong doanh nghiệp vẫn còn hạn chế, chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Công tác tuyên truyền, vận động của tổ chức đảng trong doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước chưa đổi mới mạnh mẽ về nội dung và phương pháp, chủ yếu là hình thức thông báo, phổ biến; nhiều đồng chí bí thư, phó bí thư cấp ủy cơ sở khả năng truyền đạt còn chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới⁽⁸⁾.

Một số cấp ủy và tổ chức chính trị - xã hội chưa phát huy đầy đủ vai trò, trách nhiệm trong việc tham gia phát triển, củng cố và xây dựng tổ chức đảng tại cơ sở. Một số tổ chức đoàn thể mới thành lập trong doanh nghiệp vẫn chưa phát huy hiệu quả, nội dung hoạt động còn đơn điệu, hình thức thiếu đa dạng nên chưa tạo được sức hút đối với người lao động. Công tác phát hiện, bồi dưỡng quần chúng ưu tú để giới thiệu kết nạp Đảng còn chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến kết quả chưa cao. Ở một số doanh nghiệp, người lao động làm việc theo ca, kíp, thời gian không ổn định, khó khăn cho việc tổ chức các buổi sinh hoạt Đảng hoặc bồi dưỡng quần chúng ưu tú. Hơn nữa, mặc dù số lượng lao động đông nhưng đa phần làm công việc chuyên môn, ít quan tâm đến những lĩnh vực khác. Bên cạnh đó, ý thức chính trị của nhiều người chưa cao hoặc chưa thấy rõ lợi ích của việc vào Đảng dẫn tới tâm lý e ngại, cảm thấy gánh nặng trách nhiệm khi trở thành đảng viên⁽⁹⁾.

Công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng chưa đủ sức răn đe, phòng ngừa. Vai trò, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của một số tổ chức đảng còn hạn chế. Một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa gương mẫu, chưa nhận thức đầy đủ vai trò, trách nhiệm của người đảng viên nên không muốn công khai, không chuyển sinh hoạt về doanh nghiệp vì ngại chủ doanh nghiệp phân biệt đối xử, mất việc làm. Việc đánh giá, xếp loại tổ chức đảng và đảng viên chưa thực chất, một bộ phận cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng, suy giảm về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống⁽¹⁰⁾. Việc phát hiện, xử lý hạn chế, bất cập chưa kịp thời, ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả của công tác xây dựng và phát triển tổ chức đảng trong doanh nghiệp…

3. Một số giải pháp tăng cường công tác phát triển tổ chức đảng trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước ở Thành phố Hồ Chí Minh thời gian tới