Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cơ quan chuyên trách, tham mưu giúp việc Đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ, thành phố Hải Phòng hiện nay

1. Mở đầu

Từ thực tiễn công tác tại cơ sở, tôi nhận thấy đội ngũ cán bộ các cơ quan chuyên trách, tham mưu, giúp việc Đảng ủy xã, phường, đặc khu giữ vai trò đặc biệt quan trọng, góp phần trực tiếp vào năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng. Trong bối cảnh đổi mới mô hình chính quyền hai cấp và yêu cầu phát triển mạnh khu vực biển đảo, việc nâng cao chất lượng đội ngũ này là yêu cầu tất yếu, vừa cấp bách, vừa lâu dài.

Trong bối cảnh toàn Đảng đang thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII, hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV, nhiệm kỳ (2025-2030) và các nghị quyết Trung ương về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, tổ chức sắp xếp bộ máy đảm bảo tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, yêu cầu nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp, đặc biệt là ở cơ sở, trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Đối với thành phố Hải Phòng - trung tâm kinh tế lớn của vùng Duyên hải Bắc Bộ, có vị trí chiến lược về kinh tế - quốc phòng - an ninh, đội ngũ cán bộ chuyên trách tham mưu, giúp việc Đảng ủy xã, phường, đặc khu đóng vai trò then chốt trong việc tổ chức triển khai đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước ở cơ sở.

2. Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ các cơ quan chuyên trách, tham mưu giúp việc Đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ, thành phố Hải Phòng hiện nay

Bạch Long Vĩ là đảo nằm xa bờ nhất của Việt Nam trong Vịnh Bắc Bộ, cách đường phân định Vịnh Bắc Bộ giữa Việt Nam và Trung Quốc 15 hải lý, cách Hòn Dấu 110 km. Huyện Bạch Long Vĩ (cũ) được thành lập ngày 09/12/1992, trực thuộc thành phố Hải Phòng, có vai trò đặc biệt quan trọng về kinh tế, quốc phòng, an ninh. Thực hiện Nghị quyết số 1669/NQ-UBTVQH15 ngày 14/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính, từ ngày 01/7/2025, huyện Bạch Long Vĩ được chuyển thành đặc khu Bạch Long Vĩ, vận hành mô hình chính quyền địa phương 02 cấp⁽¹⁾.

Trên cơ sở chủ trương của Đảng, Nhà nước về sáp nhập các đơn vị hành chính. Tháng 02/2025, Huyện ủy Bạch Long Vĩ đã chủ trương hợp nhất Ban Tuyên giáo và Ban Dân vận thành Ban Tuyên giáo và Dân vận Huyện ủy (Quyết định số 274-QĐ/HU ngày 20/02/2025 của Huyện ủy Bạch Long Vĩ. Tháng 7/2025, thành lập Đảng bộ đặc khu Bạch Long Vĩ theo Quyết định số 1942-QĐ/TU ngày 20/6/2025 của Thành ủy Hải Phòng với 13 tổ chức cơ sở đảng trực thuộc Đảng bộ đặc khu. Căn cứ các quy định, hướng dẫn của Trung ương, Thành ủy, Đảng ủy đặc khu đã ban hành quyết định thành lập 04 cơ quan giúp việc Đảng ủy⁽²⁾. Những năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương và Thành ủy Hải Phòng, cùng sự nỗ lực, đoàn kết của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, đặc khu Bạch Long Vĩ đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh và xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. Trong đó, yếu tố con người luôn được xác định là nhân tố quyết định, đặc biệt là chất lượng đội ngũ cán bộ các cơ quan chuyên trách, tham mưu giúp việc Đảng ủy đặc khu. Đây là lực lượng nòng cốt, có vai trò trực tiếp trong việc tham mưu, tổ chức, hướng dẫn và triển khai thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng ủy, góp phần quan trọng vào nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy. Việc xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách có phẩm chất chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn cao, tinh thần trách nhiệm và năng lực tham mưu tốt là yêu cầu cấp thiết, quyết định chất lượng hoạt động của Đảng ủy và sự phát triển bền vững của đặc khu Bạch Long Vĩ trong giai đoạn hiện nay.

Trên thực tế, việc xây dựng hệ thống chính trị tại đặc khu Bạch Long Vĩ luôn hướng tới bảo đảm chức năng quản lý song luôn hướng tới tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Theo đó, Đảng bộ đặc khu gồm 13 tổ chức Đảng trực thuộc với 167 đảng viên (12 chi bộ cơ sở và 01 chi bộ trực thuộc); Đảng ủy có 04 cơ quan tham mưu, giúp việc. Đặc khu không tổ chức Hội đồng nhân dân do dân số thường trú dưới 1000 người; Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội được thành lập đầy đủ; có 03 thôn và khu Thanh niên xung phong⁽³⁾. Qua đó cho thấy, với quy mô dân số hạn chế, bộ máy chính quyền, Đảng và các đoàn thể đã được Đảng ủy đặc khu bố trí theo hướng hợp lý, đảm bảo lãnh đạo, điều hành, giám sát và phục vụ đời sống nhân dân ngày càng tốt hơn. Cách tổ chức này phản ánh nguyên tắc “gọn nhẹ nhưng hiệu quả”, thích ứng với đặc thù dân cư ít nhưng vẫn bảo đảm hoạt động của chính quyền, Đảng và các tổ chức đoàn thể một cách đồng bộ, bền vững…

Từ khi thành lập đến nay, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động tại Huyện đảo Bạch Long Vĩ (cũ) nay là đặc khu Bạch Long Vĩ được hưởng chế độ đãi ngộ theo Quyết định 409/QĐ-UB ngày 31/5/1994 của Ủy ban nhân dân thành phố ban hành về việc ban hành qui định tạm thời một số chế độ chính sách theo chế độ tiền lương mới đối với những người làm việc tại huyện Bạch Long Vĩ; Quyết định số 1373/QĐ-UB ngày 19/6/2003 về việc sửa đổi khoản c, mục 1, phần III Quyết định số 409/QĐ-UB ngày 31/5/1994 của Ủy ban nhân dân thành phố. Trên thực tế, Quyết định số 409/QĐ-UB đã hướng tới giải quyết các mục tiêu, hoàn thiện hơn về chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động làm việc tại huyện đảo Bạch Long Vĩ, thay thế các quy định tạm thời đã ban hành trước đây. Quy định mới được ban hành đảm bảo đúng thẩm quyền, phù hợp với các quy định hiện hành của Trung ương về chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức nói chung⁽⁴⁾. Trên cơ sở đó, động viên kịp thời đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và các tầng lớp nhân dân yên tâm bám trụ, giữ vững chủ quyền và xây dựng đặc khu ngày càng phát triển, giàu đẹp.

Về cơ cấu tổ chức, theo Hướng dẫn số 31- HD/BTCTW ngày 23/4/2025 về việc thành lập tổ chức đảng tương ứng các đơn vị hành chính ở địa phương và sắp xếp tổ chức bộ máy cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đoàn thể cấp tỉnh, cấp xã, Đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ đã tiến hành sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy theo đúng quy định, bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Cụ thể, Đảng ủy đặc khu đã thành lập và tổ chức hoạt động của các cơ quan tham mưu, giúp việc gồm: Văn phòng Đảng ủy, Ban Tổ chức, Ban Tuyên giáo - Dân vận, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy, đồng thời thành lập Trung tâm Chính trị đặc khu Bạch Long Vĩ là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Đảng ủy đặc khu. Việc sắp xếp này nhằm bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng ủy đặc khu đối với hệ thống chính trị, phù hợp với đặc thù tình hình thực tế của địa phương, đồng thời nâng cao hiệu quả công tác chuyên trách, tham mưu giúp việc trên địa bàn.

Trước khi thực hiện việc phân bổ biên chế cho các cơ quan tham mưu, giúp việc khối Đảng, Đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ đã chủ động kiện toàn đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp phó chuyên trách, bảo đảm đủ năng lực, phẩm chất, kinh nghiệm để tham mưu, tổ chức thực hiện hiệu quả nhiệm vụ chính trị được giao. Việc bố trí cán bộ cấp phó chuyên trách được thực hiện theo nguyên tắc đúng người, đúng việc, ưu tiên những cán bộ có trình độ, năng lực tham mưu, khả năng phối hợp và tinh thần trách nhiệm cao. Đây là bước chuẩn bị quan trọng, tạo nền tảng vững chắc cho việc sắp xếp, phân bổ biên chế khối Đảng hợp lý, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Theo đó, biên chế khối Đảng hiện nay trên cơ sở tạm giao của Thành ủy, Đảng ủy (tạm thời) phân bổ 09 biên chế cho khối Đảng (bao gồm 02 biên chế Thường trực Đảng ủy và 07 biên chế được chia cho Văn phòng Đảng ủy 03 người, Ban Tổ chức 01 người, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy 02 người, Ban Tuyên giáo và Dân vận Đảng ủy 01 người)⁽⁵⁾.

Bên cạnh đó, Đảng ủy đặc khu luôn chú trọng công tác xây dựng Đảng nhằm tăng cường toàn diện các mặt về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức cán bộ… Triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện các Nghị quyết Trung ương về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, qua đó góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng; nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật, phẩm chất đạo đức, năng lực, hiệu quả công tác của đội ngũ cán bộ, đảng viên⁽⁶⁾.

Về trình độ, năng lực chuyên môn, đội ngũ cán bộ các cơ quan chuyên trách, tham mưu giúp việc của Đảng ủy Đặc khu Bạch Long Vĩ luôn được coi là “chủ lực” tham mưu cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ đặc khu. Đảng uỷ đặc khu đã bám sát Quy định 299‑QĐ/TW ngày 09/6/2025 của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc đảng ủy xã, phường, đặc khu, đó là: “xác định tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm và cơ cấu cán bộ, công chức trong mỗi cơ quan do các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc đảng uỷ xã, phường, đặc khu xây dựng theo quy định, hướng dẫn của Trung ương và của cấp uỷ cấp tỉnh; ban xây dựng Đảng đối với xã, phường hoặc ban tổ chức đảng uỷ đối với đặc khu thẩm định, trình cấp có thẩm quyền xem xét theo quy định”⁽⁷⁾. Trong bối cảnh đặc khu có vị trí chiến lược về quốc phòng - an ninh và phát triển kinh tế biển, đặc biệt là nghề cá và tìm kiếm cứu nạn, đội ngũ cán bộ chuyên trách, tham mưu giúp việc đòi hỏi có trình độ chuyên môn vững vàng, năng lực nghiên cứu, tham mưu và khả năng phối hợp đa ngành, cùng với phẩm chất chính trị, bản lĩnh và trách nhiệm cao. Tại Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ Đặc khu đã xác định rõ mục tiêu xây dựng “đội ngũ cán bộ đáp ứng nhiệm vụ được giao” và “công chức đủ số lượng, có phẩm chất, năng lực, uy tín, bản lĩnh” để thực hiện thành công các khâu đột phá phát triển đặc khu⁽⁸⁾.

Về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, đội ngũ cán bộ các cơ quan chuyên trách, tham mưu giúp việc Đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, tuyệt đối chấp hành, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đội ngũ cán bộ có ý thức, trách nhiệm cao, tinh thần đoàn kết, gương mẫu trong thực hiện nhiệm vụ, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống trong sạch, giản dị, gần gũi với nhân dân, tích cực học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, họ luôn phát huy tinh thần tự phê bình và phê bình, không ngừng rèn luyện, tu dưỡng, nâng cao đạo đức công vụ, góp phần xây dựng hình ảnh người cán bộ, đảng viên gương mẫu, tận tụy, trách nhiệm, xứng đáng với niềm tin của cấp ủy và nhân dân đặc khu. Theo đó, Đảng bộ Đặc khu Bạch Long Vĩ luôn chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu, giúp việc có phẩm chất chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng và lối sống gương mẫu, coi đây là một trong những nhiệm vụ then chốt để đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới⁽⁹⁾.

Bên cạnh đó, Đảng ủy đặc khu luôn xác định công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ là trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng, đảm bảo đội ngũ cán bộ có đủ năng lực, trình độ chuyên môn và kỹ năng thực tiễn. Hơn nữa, việc sử dụng cán bộ luôn được Đảng ủy gắn với yêu cầu về phẩm chất, năng lực, uy tín, bản lĩnh và trách nhiệm được giao. Điều này có nghĩa là không chỉ “có” cán bộ mà còn “phù hợp” với yêu cầu chuyên môn, đặc thù vùng biển đảo và mô hình đặc khu. Việc phát huy năng lực, sở trường của đội ngũ cán bộ còn được thể hiện qua định hướng của đặc khu: “nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, tạo sự đồng thuận và niềm tin trong nhân dân”⁽¹⁰⁾.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, chất lượng đội ngũ cán bộ các cơ quan chuyên trách, tham mưu giúp việc đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ, thành phố Hải Phòng còn tồn tại một số hạn chế, bất cập. Thực tế cho thấy, khi chuyển từ mô hình huyện đảo sang mô hình đặc khu, đội ngũ cán bộ nói chung, cán bộ chuyên trách, tham mưu giúp việc nói riêng phải đối mặt với những khó khăn đặc thù và khó khăn mới phát sinh⁽¹¹⁾. Công tác quy hoạch, tuyển chọn và bố trí đội ngũ cán bộ chuyên trách, tham mưu, giúp việc đặc khu còn bất cập; nguồn cán bộ chất lượng cao còn thiếu, công tác đánh giá chưa sát thực tế, bố trí chưa đồng bộ, chưa đúng năng lực, làm giảm hiệu quả tham mưu và triển khai nhiệm vụ chính trị. Mặc dù Thành ủy Hải phòng đã phân bổ cho Đảng uỷ đặc khu 09 biên chế; tuy nhiên, so với định hướng bố trí biên chế theo Kết luận số 611-KL/TU, ngày 03/6/2025 của Ban Thường vụ Thành ủy, định hướng bố trí khoảng 15-17 biên chế thì số biên chế còn thiếu là từ 6-8⁽¹²⁾. Điều đó, ít nhiều ảnh hưởng đến khối lượng công việc phải đảm nhận là rất lớn của mỗi cán bộ. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cần được đổi mới phù hợp hơn với tình hình thực tiễn của đặc khu. Mặt khác, thực tế ở đặc khu Bạch Long Vĩ cho thấy, hệ thống mạng viễn thông, chất lượng thông tin liên lạc, đường truyền Internet của các nhà mạng có lúc không thể liên lạc được với đất liền, dung lượng đường truyền Internet còn thấp, gây ảnh hưởng không nhỏ đến việc chuyển tải dữ liệu và các công việc hàng ngày phải xử lý trên môi trường mạng...có khoảng cách khá lớn so với đất liền; từ đó, gây ảnh hưởng đến công việc của đội ngũ cán bộ tham mưu, chuyên trách, gây chậm trễ trong xử lý hồ sơ, trao đổi thông tin, lập kế hoạch và phối hợp giữa các cơ quan, giảm hiệu quả quản lý, giám sát và triển khai nhiệm vụ hàng ngày⁽¹³⁾. Công tác xây dựng cơ chế, chính sách đãi ngộ cán bộ chuyên trách, tham mưu, giúp việc chưa đầy đủ, chưa thực sự hấp dẫn, chưa tạo động lực mạnh mẽ để thu hút đội ngũ cán bộ ra làm việc tại đặc khu. Việc phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trong nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ còn hạn chế; sự tham gia, giám sát, phản biện chưa thường xuyên, ý kiến đóng góp chưa được khai thác hiệu quả, dẫn đến chưa tạo được sự đồng thuận và động lực phát triển đội ngũ cán bộ chuyên trách, tham mưu, giúp việc. Công tác kiểm tra, giám sát trong công tác cán bộ tại Đảng ủy đặc khu còn hạn chế; chưa thường xuyên, thiếu toàn diện, nội dung và phương pháp còn hình thức, việc phát hiện, chấn chỉnh sai phạm chưa kịp thời, dẫn đến hiệu quả quản lý và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chưa cao…

3. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cơ quan chuyên trách, tham mưu giúp việc đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ, thành phố Hải Phòng thời gian tới

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng về vai trò, tầm quan trọng của đội ngũ cán bộ chuyên trách, tham mưu giúp việc.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”⁽¹⁴⁾; “cán bộ là cái gốc của mọi công việc… huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”⁽¹⁵⁾. Từ đó, Người đặt ra yêu cầu “phải hiểu cán bộ”, “phải cất nhắc cán bộ một cách cho đúng”; phải “khiến cho cán bộ có gan phụ trách, có gan làm việc”⁽¹⁶⁾... Có thể thấy, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, đội ngũ cán bộ cũng là nhân tố quyết định sự thành công hay thất bại của mọi công việc... Trong đó, đội ngũ cán bộ chuyên trách, tham mưu giúp việc Đảng ủy đóng vai trò then chốt trong việc hoạch định, tổ chức và triển khai các nghị quyết, chủ trương của Đảng uỷ đặc khu Bạch Long Vĩ.

Để làm tốt công tác này, cấp ủy, tổ chức đảng cần nhận thức sâu sắc rằng đội ngũ cán bộ chuyên trách, tham mưu giúp việc là “bộ não”, là lực lượng nòng cốt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Đảng ủy. Đội ngũ cán bộ chuyên trách, tham mưu giúp việc không chỉ là người thực hiện công việc hành chính mà còn là lực lượng chiến lược, tham gia vào quá trình hoạch định chính sách, bảo đảm các quyết sách phù hợp với điều kiện đặc thù của đặc khu. Bám sát Quy định số 299-QĐ/TW ngày 09/6/2025 của Ban Bí thư về tổ chức bộ máy cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc Đảng ủy xã, phường, đặc khu; trong đó, chú trọng trách nhiệm và quyền hạn chung của các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc đảng uỷ xã, phường, đặc khu, đó là: “Bảo đảm tham mưu, phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, toàn diện của đảng uỷ xã, phường, đặc khu; không chồng chéo, trùng lắp chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc; một cơ quan thực hiện nhiều việc và một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính”⁽¹⁷⁾.

Đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ cần tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên và nhân dân về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của đội ngũ cán bộ chuyên trách, tham mưu, giúp việc. Tăng cường phổ biến chủ trương, quy định của Đảng, chính sách của Nhà nước liên quan đến công tác cán bộ; phát huy vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống truyền thanh cơ sở, mạng xã hội trong tuyên truyền gương điển hình, mô hình hiệu quả. Qua đó, tạo sự đồng thuận xã hội, động viên cán bộ phát huy tinh thần trách nhiệm, năng lực, góp phần xây dựng tổ chức đảng và hệ thống chính trị vững mạnh toàn diện.

Hai là, hoàn thiện công tác quy hoạch, tuyển chọn và bố trí đội ngũ cán bộ chuyên trách, tham mưu giúp việc.

Thực tế cho thấy, việc hoàn thiện công tác quy hoạch, tuyển chọn và bố trí cán bộ là một trong những giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ nói chung và cán bộ chuyên trách, tham mưu giúp việc Đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ nói riêng. Đây là khâu có ý nghĩa quyết định trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Để làm tốt công tác này, Thành uỷ Hải Phòng cần bám sát các quy định của Trung ương, đặc biệt là Quy định số 299-QĐ/TW để lãnh đạo cơ quan, đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch quy hoạch đội ngũ cán bộ chuyên trách, tham mưu giúp việc Đảng uỷ đặc khu một cách khoa học, dân chủ và công khai. Quy hoạch phải dựa trên yêu cầu thực tế, chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan tham mưu, bảo đảm tính kế thừa, ổn định và phát triển lâu dài. Việc quy hoạch phải gắn liền với chiến lược phát triển của Đảng bộ đặc khu, phù hợp với định hướng của Thành ủy Hải Phòng, đồng thời chú trọng phát hiện, bồi dưỡng cán bộ trẻ, có năng lực, triển vọng phát triển. Cấp ủy cần thường xuyên rà soát, bổ sung quy hoạch, bảo đảm linh hoạt, kịp thời với yêu cầu nhiệm vụ mới. Trong đó, bám sát nguyên tắc: “Quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức có phẩm chất đạo đức cách mạng, tận tụy, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân, gắn bó mật thiết với Nhân dân, yên tâm công tác bám đảo, có ý thức thượng tôn pháp luật, dân chủ đi đôi với kỷ luật, kỷ cương công vụ”⁽¹⁸⁾.

Bên cạnh đó, cần đổi mới công tác tuyển chọn cán bộ chuyên trách, tham mưu giúp việc theo hướng khách quan, minh bạch và dựa trên năng lực thực tiễn. Quá trình tuyển chọn phải căn cứ vào tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm và yêu cầu nhiệm vụ cụ thể. Việc lựa chọn cần thông qua thi tuyển, đánh giá thực tế hoặc phỏng vấn năng lực để đảm bảo tuyển được người có phẩm chất chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ tốt và kỹ năng tham mưu hiệu quả. Đặc biệt, ưu tiên những cán bộ có tinh thần trách nhiệm cao, am hiểu đặc thù địa bàn biển đảo, sẵn sàng gắn bó lâu dài với đơn vị. Mặt khác, cần thực hiện bố trí, sử dụng cán bộ đúng người, đúng việc, phát huy sở trường, năng lực của từng cá nhân, tránh tình trạng bố trí hình thức hoặc mang tính “an toàn”.

Ba là, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số.

Đào tạo, bồi dưỡng là khâu then chốt trong quá trình xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ chuyên trách, tham mưu giúp việc Đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ. Đây không chỉ là nhiệm vụ thường xuyên mà còn là giải pháp mang tính chiến lược, nhằm tạo ra đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn cao, đáp ứng yêu cầu lãnh đạo, quản lý trong điều kiện đặc thù của đặc khu. Bám sát mục tiêu: “Xây dựng kế hoạch, chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức Đặc khu theo chức danh, từng nhóm đối tượng bảo đảm thực chất, hiệu quả”⁽¹⁹⁾.

Để làm tốt công tác này, Thành uỷ Hải Phòng cần lãnh đạo cơ quan, đơn vị liên quan xây dựng chương trình, nội dung đào tạo, bồi dưỡng theo hướng gắn lý luận với thực tiễn, lấy nhu cầu công việc và yêu cầu vị trí việc làm làm trung tâm. Chương trình đào tạo cần tập trung vào các nội dung thiết thực như: kỹ năng tham mưu tổng hợp, soạn thảo và ban hành văn bản của Đảng, công tác tổ chức, kiểm tra, tuyên giáo, dân vận, kỹ năng điều hành và xử lý tình huống. Xây dựng kế hoạch bổ sung kiến thức về quản lý nhà nước, chuyển đổi số, an ninh quốc phòng, công tác biển đảo, để cán bộ tham mưu có tầm nhìn toàn diện và năng lực xử lý công việc trong điều kiện mới. Đa dạng hóa hình thức đào tạo, bồi dưỡng để phù hợp với điều kiện địa bàn xa đất liền. Bên cạnh việc cử cán bộ tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng tại Trường Chính trị Tô Hiệu hoặc các cơ quan thuộc Thành ủy, cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong đào tạo trực tuyến, học từ xa.

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh việc xây dựng và sử dụng hệ thống quản lý văn bản, hồ sơ công tác Đảng điện tử, giúp xử lý công việc nhanh chóng, chính xác, tiết kiệm thời gian và chi phí. Tăng cường triển khai họp, giao ban, báo cáo trực tuyến, tạo điều kiện kết nối thông suốt giữa đặc khu với Thành ủy Hải Phòng và các cơ quan liên quan trên đất liền. Cán bộ chuyên trách, tham mưu cần được đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng số, sử dụng thành thạo các phần mềm quản lý, lưu trữ, phân tích dữ liệu, qua đó nâng cao năng lực xử lý thông tin, tổng hợp và dự báo. Thành uỷ Hải Phòng, Đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ cần đầu tư hạ tầng công nghệ, trang thiết bị và mạng Internet ổn định, bảo đảm an toàn thông tin, bảo mật dữ liệu.

Bốn là, xây dựng cơ chế, chính sách đãi ngộ; đổi mới công tác đánh giá cán bộ.

Để công tác này đạt hiệu quả cao, Thành uỷ Hải Phòng, Đảng uỷ đặc khu Bạch Long Vĩ cần xây dựng cơ chế phụ cấp, ưu đãi đặc thù cho cán bộ làm việc trên địa bàn biển đảo, vùng khó khăn. Các phụ cấp này có thể bao gồm phụ cấp công tác, phụ cấp rủi ro, phụ cấp lưu trú, đi lại và hỗ trợ điều kiện sinh hoạt. Việc này không chỉ bù đắp những khó khăn đặc thù mà còn khẳng định sự quan tâm, trân trọng của Đảng và Nhà nước đối với đội ngũ cán bộ.

Mặt khác, cần xây dựng cơ chế khen thưởng, ghi nhận thành tích dựa trên kết quả công việc thực tế, không chỉ đánh giá về mặt hình thức. Cán bộ đạt thành tích xuất sắc trong tham mưu, tổng hợp, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ quan trọng của Đảng ủy nên được khen thưởng kịp thời, khích lệ tinh thần, tạo động lực phấn đấu, đồng thời lan tỏa mô hình làm việc hiệu quả trong toàn cơ quan. Chú trọng xây dựng môi trường làm việc thuận lợi, đoàn kết, minh bạch, tạo động lực tinh thần cho cán bộ. Chính sách về bảo đảm trang thiết bị làm việc, phương tiện, điều kiện sinh hoạt, hỗ trợ gia đình cán bộ khi công tác xa cũng cần được quan tâm đầy đủ.

Năm là, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân tham gia xây dựng đội ngũ cán bộ.

Trên thực tế, hiệu quả của việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chuyên trách, tham mưu giúp việc Đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ không chỉ là nhiệm vụ của cấp ủy, tổ chức đảng mà còn cần sự tham gia tích cực của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân. Theo đó, cần bám sát Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội: “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội tiếp thu ý kiến phản ảnh của các thành viên, đoàn viên, hội viên, ý kiến của nhân dân, ý kiến của các chuyên gia và tổ chức khảo sát thực tế để có cơ sở kiến nghị với cơ quan Đảng, Nhà nước, cấp ủy và chính quyền cùng cấp”⁽²⁰⁾. Thông qua các hội nghị, cuộc họp, Mặt trận Tổ quốc, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh và các tổ chức chính trị - xã hội có thể góp ý, đánh giá, đề xuất về việc lựa chọn, bố trí cán bộ, đảm bảo tiêu chuẩn chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn. Đây là cơ chế kiểm soát từ phía nhân dân, giúp hạn chế tình trạng cục bộ, hình thức trong công tác cán bộ.

Đảng uỷ đặc khu Bạch Long Vĩ cần định kỳ tổ chức lắng nghe ý kiến nhân dân trong công tác đánh giá cán bộ thông qua các cuộc khảo sát, hội nghị tiếp xúc, ý kiến phản hồi từ nhân dân sẽ giúp cấp ủy nhận diện đúng năng lực, phẩm chất, trách nhiệm và thái độ phục vụ của cán bộ, từ đó đề ra các giải pháp bồi dưỡng, điều chỉnh hoặc khen thưởng kịp thời. Mặt khác, cần tổ chức các phong trào thi đua, các mô hình “Dân vận khéo”, “Cán bộ gương mẫu” có sự phối hợp giữa Đảng ủy, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Các phong trào này vừa là dịp để khích lệ cán bộ rèn luyện, vừa tạo cơ hội để cộng đồng trực tiếp tham gia đánh giá, góp ý, nâng cao ý thức trách nhiệm của đội ngũ cán bộ.

Sáu là, tăng cường kiểm tra, giám sát trong công tác cán bộ.

Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cơ quan chuyên trách, tham mưu giúp việc, Đảng uỷ đặc khu Bạch Long Vĩ cần xây dựng và hoàn thiện các quy chế, quy định về kiểm tra, giám sát cán bộ. Các quy chế này phải rõ ràng, cụ thể về tiêu chuẩn, quy trình tuyển chọn, bố trí, đánh giá, bổ nhiệm và khen thưởng, kỷ luật cán bộ. Đồng thời, quy định cũng cần nêu rõ trách nhiệm của cấp ủy, thủ trưởng các cơ quan, tổ chức đảng và cá nhân trong việc thực hiện kiểm tra, giám sát, bảo đảm tính thống nhất và khả thi. Bám sát nguyên tắc: “Đổi mới nội dung, phương thức, đối tượng kiểm tra, giám sát. Tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời nhắc nhở, đôn đốc, cảnh tỉnh cán bộ, đảng viên để phòng ngừa sai phạm và xử lý nghiêm các sai phạm”⁽²¹⁾.

Nghiên cứu, xây dựng kế hoạch tổ chức kiểm tra, giám sát thường xuyên, định kỳ và đột xuất. Kiểm tra định kỳ giúp đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, phát hiện những hạn chế, tồn tại trong công tác cán bộ; kiểm tra đột xuất giúp kịp thời phát hiện vi phạm, xử lý các trường hợp không tuân thủ quy định. Nội dung kiểm tra, giám sát cần tập trung vào việc thực hiện tiêu chuẩn chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn, trách nhiệm công tác và thái độ phục vụ. Mặt khác, cần gắn kết kiểm tra, giám sát với đánh giá, quy hoạch và đào tạo cán bộ. Kết quả kiểm tra, giám sát là căn cứ quan trọng để bổ sung quy hoạch, đề xuất đào tạo, bồi dưỡng hoặc điều chỉnh công tác cán bộ, đồng thời làm cơ sở khen thưởng, kỷ luật, nâng cao trách nhiệm và động lực làm việc cho cán bộ. Xây dựng hệ thống báo cáo, lưu trữ minh bạch, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý kết quả kiểm tra, giám sát, bảo đảm dữ liệu chính xác, đầy đủ, thuận tiện cho việc theo dõi, đánh giá và ra quyết định của cấp ủy.

4. Kết luận

Trong tổ chức bộ máy Đảng ủy xã, phường, đặc khu, đội ngũ cán bộ tham mưu, giúp việc có vai trò hết sức quan trọng. Đây là lực lượng trực tiếp xây dựng, tham mưu, giúp việc tổ chức và kiểm tra thực hiện các chủ trương, chi thị, nghị quyết, kế hoạch, chương trình, đồng thời là “bộ nhớ và động lực vận hành” của Đảng ủy cơ sở.

Họ là cầu nối giữa lãnh đạo Đảng ủy, HĐND, UBND xã, phường, đặc khu với người dân, đảm bảo thông tin thông suốt, xử lý kịp thời các yêu cầu của Đảng ủy và chính quyền; là lực lượng tham mưu ra quyết định chính xác, đúng quy định của Đảng, Nhà nước, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác và năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng. Đồng thời, đội ngũ này còn giữ vai trò thực hiện cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng hệ thống chính trị số, phục vụ tổ chức bộ máy, người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn.

Cấp xã, phường, đặc khu trên phạm vi cả nước nói chung, ở Hải Phòng nói riêng có vai trò nền tảng trong hệ thống chính chính trị cơ sở là nơi “gần dân nhất, hiểu dân nhất”. Muốn bộ máy này hoạt động hiệu quả, đội ngũ cán bộ tham mưu, giúp việc phải thực sự vững về chuyên môn, trong sạch về đạo đức, tinh thông về kỹ năng và tận tụy với Đảng và Nhân dân.

Có thể nói rằng: Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc chính là “thước đo” năng lực lãnh đạo, quản lý, điều hành của cấp ủy, chính quyền cấp xã, phường, đặc khu. Đây chính là yếu tố then chốt của then chốt để Hải Phòng tiếp tục phát triển nhanh, bền vững, xứng đáng là “thành phố Cảng xanh - văn minh - hiện đại”./.

_____________________________

(1), (2), (3), (5), (6), (10), (13) Đảng uỷ Đặc khu Bạch Long Vĩ (2025), Báo cáo số 18-BC/ĐU ngày 6/10/2025 Khái quát tình hình, kết quả 32 năm xây dựng và phát triển; phương hướng, nhiệm vụ trong thời gian tới của Đặc khu Bạch Long Vĩ, tr.1, 6-7, 1, 10, 2, 5, 10.

(4) Sở Nội vụ Thành phố Hải phòng (2017), Báo cáo đánh giá tác động về việc ban hành Quy định về chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động công tác tại huyện Bạch Long Vĩ, tháng 11/2017, tr.2.

(7), (17) Ban Bí thư (2025), Quy định 299‑QĐ/TW ngày 09/6/2025 về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc đảng ủy xã, phường, đặc khu.

(8), (11) Đại hội Đảng bộ Đặc khu Bạch Long Vĩ lần thứ I nhiệm kỳ 2025-2030, https://baotintuc.vn/thoi-su/dai-hoi-dang-bo-dac-khu-bach-long-vi-lan-thu-i-nhiem-ky-2025-2030-20250811225653595.htm, ngày 11/8/2025.

(9), (10) Đại hội Đảng bộ Đặc khu Bạch Long Vĩ lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030: “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển”, https://bachlongvy.haiphong.gov.vn/tin-tuc-su-kien/dai-hoi-dang-bo-dac-khu-bach-long-vi-lan-thu-nhat-nhiem-ky-2025-2030-doan-ket-dan-chu-ky-cuong-d-771481?utm, ngày 12/8/2025.

(14), (15), (16) Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 5, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, tr.280, 309, 320.

(18), (19), (21) Đảng ủy đặc khu Bạch Long Vĩ (2025), Chương trình hành động số 01- CTr/ĐU ngày 3/9/2025 thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Đặc khu lần thứ I (Nhiệm kỳ 2025-2030), tr.5, 6, 7.

(20) Bộ Chính trị (2013), Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội.