Tăng cường sự lãnh đạo của Thành ủy Hải Phòng trong phát triển dịch vụ logistics hiện nay

1. Đặt vấn đề

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng và sự phát triển mạnh mẽ của thương mại toàn cầu, logistics ngày càng giữ vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Hải Phòng - trung tâm kinh tế, cảng biển lớn nhất miền Bắc có nhiều tiềm năng để trở thành trung tâm logistics của khu vực. Tuy nhiên, thực tiễn phát triển dịch vụ logistics của thành phố vẫn còn những hạn chế như hạ tầng chưa đồng bộ, kết nối vùng còn yếu, nguồn nhân lực thiếu chuyên môn và cơ chế chính sách chưa thực sự đột phá. Do đó, việc tăng cường sự lãnh đạo của Thành ủy Hải Phòng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng nhằm định hướng chiến lược, huy động nguồn lực, hoàn thiện cơ chế, tạo môi trường thuận lợi, góp phần đưa dịch vụ logistics phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững trong bối cảnh mới.

2. Thực trạng Thành ủy Hải Phòng lãnh đạo phát triển dịch vụ logistics hiện nay

Trên cơ sở bám sát Quyết định số 200/QĐ-TTg ngày 14/2/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ Logistics Việt Nam đến năm 2025; Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/01/2019 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 163/NQ-CP ngày 16/12/2022 của Chính phủ về việc đẩy mạnh triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam; Quyết định số 2229/QĐ-TTg ngày 9/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn đến 2050..., Thành ủy Hải Phòng đã xác định rõ quan điểm, mục tiêu và định hướng phát triển dịch vụ logistics trong các văn kiện, nghị quyết, chương trình hành động của thành phố. Điển hình như: Quyết định số 549/QĐ-UBND ngày 14/3/2019 của Ủy ban nhân dân Thành phố Hải Phòng về việc phê duyệt quy hoạch phát triển hệ tống dịch vụ logistic thành phố Hải Phòng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Nghị quyết số 02-NQ/TU ngày 2/8/2021 của Ban Thường vụ Thành ủy về phát triển các hoạt động dịch vụ phục vụ hoạt động cảng biển, dịch vụ logistics đến năm 2025, 2030 và tầm nhìn đến năm 2045; Quyết định số 4068/QĐ-UBND ngày 13/10/2025 của Ủy ban nhân dân Thành phố Hải Phòng về việc thành lập Khu thương mại tự do…

Dưới sự lãnh đạo của Thành ủy Hải Phòng, thành phố đã xác định rõ tầm quan trọng của ngành dịch vụ logistics và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, định hướng nhận thức nhằm tạo sự đồng thuận và hành động thống nhất trong toàn hệ thống chính trị. Công tác tuyên truyền được triển khai dưới nhiều hình thức như hội nghị chuyên đề, tọa đàm, tuyên truyền qua báo chí và mạng xã hội nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng doanh nghiệp, người dân, cán bộ đảng viên về lợi thế, vai trò và cơ hội của ngành logistics. Trong đó, Hải Phòng xác định việc triển khai hiệu quả Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đến năm 2030, định hướng đến năm 2045 là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu để thành phố bước vào kỷ nguyên mới, thể hiện vai trò tiên phong trong chuyển đổi số, nghiên cứu - chuyển giao công nghệ, thu hút nhân tài; phấn đấu trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học tầm vóc quốc tế, vươn tầm châu Á⁽¹⁾. Đặc biệt, trong lĩnh vực dịch vụ logistics, nhiều doanh nghiệp vận tải biển, cảng biển tại Hải Phòng đã triển khai số hóa quy trình quản lý cảng, điều hành phương tiện và giao nhận hàng hóa không giấy tờ, nâng cao hiệu quả vận hành, giảm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp⁽²⁾.

Thành ủy Hải Phòng luôn nhận thức rõ vị trí đặc biệt quan trọng của thành phố khi là địa phương duy nhất ở khu vực miền Bắc hội tụ đầy đủ năm loại hình vận tải gồm: đường biển, đường sông, đường sắt, đường bộ và đường hàng không, tạo nên một hệ thống giao thông liên hoàn và đồng bộ. Cùng với đó là mạng lưới kho bãi, cảng biển, khu công nghiệp và dịch vụ liên vận được đầu tư hiện đại, kết nối thuận lợi với các tỉnh, thành trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Chính sự hội tụ đồng bộ này đã mang lại cho Hải Phòng lợi thế nổi bật và tiềm năng to lớn trong phát triển ngành dịch vụ logistics, góp phần khẳng định vai trò trung tâm logistics của miền Bắc. Tính đến tháng 9/2025, Hải Phòng có khoảng 50 doanh nghiệp cảng biển cùng hơn 70 bến cảng trải dài từ đất liền đến hải đảo⁽³⁾. Dọc theo các tuyến sông có khoảng 300 cảng thủy nội địa và bến bãi trải dài từ Tây sang Đông. Đường biển, đường bộ, đường thủy nội địa, đường sắt và đường hàng không cùng kết hợp đã tạo cho Hải Phòng vị thế nổi trội trong hoạt động vận tải hàng hóa, hình thành nên phương thức vận tải mới. Đó là vận tải “door - to - door”, vận chuyển trọn gói và là hoạt động quan trọng trong chuỗi logistics⁽⁴⁾.

Nghị quyết số 226/2025/QH15 ngày 27/6/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hải Phòng đã tạo cơ sở để thành phố được áp dụng cơ chế đặc thù trong phát triển kinh tế. Theo đó, Thành ủy Hải Phòng đã chú trọng thí điểm xây dựng Khu Thương mại tự do, trong đó tích hợp nhiều chức năng quan trọng như khu phi thuế quan, khu công nghiệp công nghệ cao, trung tâm logistics, trung tâm tài chính, thương mại, ngân hàng và khu nghiên cứu - phát triển (R&D). Đây được xem là một bước đột phá lớn, mở ra cho Hải Phòng một không gian phát triển mới, hiện đại, có tính cạnh tranh quốc tế, tạo tiền đề để thành phố trở thành trung tâm kinh tế động lực của cả nước và khu vực. Hiện, hệ thống logistics của Hải Phòng có hơn 700 ha kho bãi, tốc độ tăng trưởng 20-23%/năm, đóng góp 13-15% GRDP. Theo quy hoạch, đến năm 2030, diện tích logistics toàn thành phố sẽ đạt 1.700-2.000 ha, hướng tới hình thành Trung tâm logistics quốc tế Đình Vũ- Cát Hải cùng các trung tâm cấp vùng, chuyên dụng⁽⁵⁾.

Dưới sự lãnh đạo của Thành ủy Hải Phòng, công tác tổ chức thực hiện và cụ thể hóa nghị quyết đã được triển khai theo kế hoạch bài bản, chặt chẽ và hiệu quả. Thành ủy đã ban hành chương trình hành động để triển khai Nghị quyết số 45‑NQ/TW của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045, với mục đích tạo sự nhất quán cao trong nhận thức và hành động của toàn Đảng bộ, quân và dân thành phố, xác định rõ các chỉ tiêu, nhiệm vụ chủ yếu, gắn với trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp⁽⁶⁾. Đồng thời, phân công rõ nhiệm vụ cho Hội đồng Nhân dân thể chế hóa nghị quyết và chương trình hành động bằng nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và các nghị quyết chuyên đề. Ủy ban Nhân dân (qua Ban Cán sự Đảng) chỉ đạo các sở, ban, ngành xây dựng chương trình, kế hoạch, đề án, dự án nhằm cụ thể hóa các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội nói chung và phát triển logistic nói riêng.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, Thành ủy Hải Phòng luôn nhận thức phát triển hệ thống logistics đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế quốc gia cũng như của địa phương. Trên cơ sở đó, thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng về phát triển Hải Phòng trở thành trung tâm logistics và công nghiệp hiện đại mang tầm khu vực và quốc tế⁽⁷⁾.

Theo đó, Thành ủy Hải phòng luôn chú trọng đầu tư, quy hoạch và hoàn thiện hạ tầng logistics nhằm tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững, đồng thời khẳng định vai trò trung tâm logistics của vùng Duyên hải Bắc Bộ. Công tác quy hoạch phát triển hệ thống logistics được thành phố triển khai bài bản, gắn với chiến lược phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ và hệ thống cảng biển hiện đại. Điều này được thể hiện rõ trong Quyết định số 549/QĐ-UBND ngày 14/3/2019 của Ủy ban nhân dân thành phố Hải phòng về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển hệ thống dịch vụ Logistics thành phố Hải Phòng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Theo đó, Hải Phòng đã quy hoạch 01 trung tâm logistics hạng II, 04 trung tâm logistics cấp tỉnh và 01 trung tâm logistics chuyên dùng hàng không⁽⁸⁾.

Với vị thế là trung tâm logistics lớn nhất miền Bắc,  Thành ủy Hải Phòng luôn nhận thức rõ phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao được xem là yếu tố then chốt để thúc đẩy ngành logistics phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế⁽⁹⁾. Trong bối cảnh đó, Thành ủy luôn sát sao lãnh đạo các cơ quan, đơn vị liên quan chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực chuyên sâu cho lĩnh vực này. Nhiều cơ sở giáo dục, đặc biệt là các trường đại học trọng điểm trên địa bàn đã chủ động đổi mới chương trình, mở rộng hợp tác quốc tế và gắn đào tạo với thực tiễn doanh nghiệp. Tiêu biểu là Trường Đại học Hàng hải Việt Nam đã triển khai chương trình đại học chính quy hệ tiên tiến chuyên ngành logistics, dạy toàn bộ bằng tiếng Anh với chương trình khai thác chính từ mô hình của Học viện hàng hải quốc tế California (Hoa Kỳ). Đồng thời, mở các khóa đào tạo ngắn hạn về logistics cho sinh viên, người đi làm… nhằm phục vụ nhu cầu của các doanh nghiệp một cách tốt nhất… Chương trình đào tạo tập trung vào thực hành ở các kho hàng được trang bị đầy đủ các thiết bị máy móc, phương tiện cần thiết… qua đó, giúp học viên vừa có kiến thức lý thuyết vừa có trải nghiệm thực tế⁽¹⁰⁾.

 Trong định hướng phát triển dịch vụ logistics, Thành ủy đã giao nhiệm vụ cho cấp ủy các cấp và cơ quan chuyên môn sắp xếp lại tổ chức bộ máy, tinh gọn đầu mối, bố trí cán bộ đầu ngành phù hợp với đòi hỏi mới của chuỗi cung ứng logistics hiện đại. Đặc biệt, việc xây dựng kế hoạch phát triển nhân lực logistics cho thấy thành phố cần chuẩn bị khoảng 460 nghìn lao động ngành logistics tới năm 2030^(11). Điều này là minh chứng cho thấy tầm quan trọng của việc phải có đội ngũ cán bộ, quản lý, kỹ thuật vận hành phù hợp với mục tiêu phát triển dịch vụ logistics. Việc xác định rõ các bước tổ chức bộ máy để thực hiện chiến lược phát triển dịch vụ logistics cũng cho thấy sự lãnh đạo mang tính hệ thống, từ việc phê duyệt quy hoạch hệ thống dịch vụ logistics và cảng biển đến bố trí cán bộ có năng lực đảm nhiệm các đầu mối chuyên trách, đảm bảo các trung tâm logistics hình thành và vận hành hiệu quả.

Dưới sự lãnh đạo của Thành ủy Hải Phòng, công tác kiểm tra, giám sát hoạt động logistics được triển khai một cách đồng bộ nhằm đảm bảo các chủ trương, định hướng của thành phố đi vào thực chất. Theo đó, Cục Hải quan Hải Phòng sử dụng seal định vị điện tử để giám sát hàng hóa vận chuyển bằng container suốt quá trình vận chuyển, từ điểm đi đến đích. Bên cạnh đó, Hải quan Hải Phòng còn áp dụng các ứng dụng CNTT, hệ thống quản lý tác nghiệp tại chi cục, giúp nâng cao khả năng giám sát hàng hóa, phương tiện vận tải nhập xuất, quá cảnh⁽¹²⁾. Thành phố đã tăng cường kiểm tra, giám sát cung cầu và điều tiết hàng hóa, không để xảy ra tình trạng khan hiếm, gây ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và dịch vụ hỗ trợ logistics. Bên cạnh đó, các đơn vị chức năng cũng đẩy mạnh giám sát hoạt động chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Đây là một phần không tách rời với việc phát triển dịch vụ logistics bền vững, vì việc lưu thông, lưu kho và vận chuyển hàng hóa cần được đảm bảo đúng quy định để nâng cao uy tín, minh bạch trong chuỗi logistics. Theo đó, từ đầu năm 2025 đến nay, Chi cục Hải quan thành phố Hải Phòng đã phát hiện và xử lý hơn 2.000 vụ việc vi phạm, phạt hành chính trên 30 tỷ đồng, phát hiện hơn 10 vụ có dấu hiệu hình sự cùng 15 vụ vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng giả. Tháng 4/2025, Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực 3 (Chi cục Hải quan khu vực 3) khởi tố vụ án vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới xảy ra tại Công ty TNHH Nông nghiệp xanh VOF, nhập khẩu qua Cảng Green Port⁽¹³⁾.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, vai trò lãnh đạo của Thành ủy Hải Phòng trong phát triển dịch vụ logistics còn tồn tại một số hạn chế. Một số mục tiêu, nhiệm vụ về phát triển các hoạt động dịch vụ phục vụ hoạt động cảng biển, dịch vụ logistics chưa được triển khai hoặc tiến độ triển khai còn chậm. Quy mô, sức cạnh tranh của nền kinh tế thành phố chưa mạnh, chưa phát huy tốt vai trò là động lực phát triển của vùng Bắc Bộ và cả nước. So với hai địa phương dẫn đầu là thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, Hải Phòng còn kém rất nhiều, quy mô GRDP (giá hiện hành) ước năm 2023 của Hải Phòng chỉ bằng 31,03% Hà Nội, trong khi chỉ cao hơn 27,44% tỉnh Quảng Ninh⁽¹⁴⁾. Tại Nghị quyết số 108/NQ-CP ngày 26/11/2019 về thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW, Chính phủ đã giao Bộ Công Thương chủ trì, tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định về xây dựng tiêu chí thí điểm cho Hải Phòng trở thành thành phố công nghiệp theo hướng hiện đại, thành phố công nghiệp phát triển hiện đại, thông minh, bền vững tầm cỡ Đông Nam Á, trung tâm dịch vụ logistics quốc gia, trung tâm logistics quốc tế hiện đại bằng cả đường biển, đường bộ cao tốc, đường sắt; báo cáo Chính phủ trong Quý I/2022. Tuy nhiên, đến nay bộ tiêu chí này chưa được ban hành⁽¹⁵⁾.

Mặt khác, việc xây dựng quy hoạch, cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển dịch vụ logistics chưa mang lại kết quả như kỳ vọng. Hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông có nơi còn chưa đồng bộ, hạn chế kết nối; chưa phát huy đầy đủ lợi thế của cả năm loại hình giao thông⁽¹⁶⁾… ảnh hưởng đến phát triển dịch vụ logistics, làm tăng chi phí vận chuyển, giảm khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, hạn chế thu hút đầu tư. Các quy định, cơ chế quản lý, chính sách liên quan đến phát triển trung tâm logistics chưa rõ ràng, mới dừng ở định hướng chính sách. Hạ tầng giao thông phát triển chưa đồng bộ đã ảnh hưởng tới sự phát triển của dịch vụ logistics⁽¹⁷⁾.

Bên cạnh đó, hạn chế về liên kết vùng và hợp tác quốc tế trong phát triển logistics, khiến việc kết nối hạ tầng, chia sẻ thông tin và khai thác lợi thế giữa các địa phương chưa hiệu quả, làm giảm sức cạnh tranh, quy mô thị trường và khả năng thu hút đối tác nước ngoài⁽¹⁸⁾. Việc ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số còn hạn chế khi nhiều doanh nghiệp logistics quy mô nhỏ, thiếu vốn đầu tư, hạ tầng số chưa đồng bộ, dẫn đến hiệu quả quản lý và vận hành còn hạn chế. Công tác đào tạo và thu hút nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng được sự phát triển của các ngành kinh tế thành phố. Sự hợp tác, liên kết với các địa phương trong vùng còn đơn lẻ, chưa khai thác, phát huy được hết tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương⁽¹⁹⁾. Công tác kiểm tra, giám sát trong phát triển dịch vụ logistics chưa chặt chẽ, thiếu thường xuyên, chưa kịp thời phát hiện và xử lý sai phạm, dẫn đến hiệu quả quản lý nhà nước và thực thi chính sách chưa cao…

3. Giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của Thành ủy Hải Phòng trong phát triển dịch vụ logistics thời gian tới

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy các cấp, cơ quan, đơn vị liên quan về vai trò, tầm quan trọng của phát triển dịch vụ logistics.

Phát triển dịch vụ logistics là một trong những khâu then chốt, động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút đầu tư của Hải Phòng. Để đạt được mục tiêu này, Thành ủy Hải phòng cần quán triệt việc nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cấp ủy các cấp, cơ quan, đơn vị liên quan là nhiệm vụ trọng yếu. Theo đó, cấp ủy các cấp cần xác định rõ logistics không chỉ là một ngành dịch vụ mà còn là yếu tố chiến lược quyết định hiệu quả vận hành chuỗi cung ứng, phát triển cảng biển, khu công nghiệp và thương mại dịch vụ.

Cấp ủy các cấp, cơ quan, đơn vị liên quan cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục, quán triệt sâu sắc Nghị quyết của Trung ương và của Thành ủy về phát triển dịch vụ logistics, coi đây là định hướng trọng tâm trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Mỗi cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu cơ quan, đơn vị phải nâng cao tinh thần trách nhiệm, tính tiên phong, gương mẫu trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện, chủ động phối hợp giữa các ngành, địa phương, doanh nghiệp nhằm tháo gỡ khó khăn, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động logistics. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin về tầm quan trọng của dịch vụ logistics qua các hội nghị, sinh hoạt chi bộ, các lớp bồi dưỡng, các phương tiện truyền thông. Cấp ủy và lãnh đạo các cơ quan, đơn vị phải trực tiếp chỉ đạo, theo dõi và chịu trách nhiệm kết quả triển khai các nhiệm vụ, dự án logistics. Bám sát quan điểm chỉ đạo tại Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hải Phòng lần thứ I, đó là: “Phát triển dịch vụ logistics, thương mại và cảng biển hiện đại, tận dụng cơ chế đặc thù của Nghị quyết số 226/2025/QH15 để hình thành các trung tâm logistics quy mô lớn gắn với hệ thống cảng biển, cảng hàng không, đường cao tốc, đường sắt tốc độ cao và các tuyến giao thông huyết mạch”⁽²⁰⁾.

Hai là, hoàn thiện quy hoạch, cơ chế và chính sách hỗ trợ phát triển dịch vụ logistics.

Theo đó, Thành ủy Hải Phòng cần lãnh đạo, chỉ đạo sát sao Sở Kế hoạch đầu tư, Sở Xây dựng… lên kế hoạch chi tiết, cụ thể trong triển khai quy hoạch phát triển dịch vụ logistics đồng bộ, bài bản và có tầm nhìn dài hạn. Trên cơ sở đó, bảo đảm kết nối hiệu quả giữa các cảng biển, trung tâm logistics, kho bãi, đường bộ, đường sắt và đường thủy. Quy hoạch phát triển dịch vụ logistics phải gắn kết chặt chẽ với quy hoạch phát triển đô thị, công nghiệp, khu kinh tế và các dự án hạ tầng trọng điểm, nhằm tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, đồng bộ, thuận lợi cho việc thu hút đầu tư trong và ngoài nước. Đồng thời, quy hoạch cần linh hoạt, có khả năng điều chỉnh kịp thời để thích ứng với xu hướng phát triển công nghệ, thị trường và nhu cầu logistics đa dạng, hiện đại.

Bên cạnh đó, chú trọng hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ tạo động lực thúc đẩy phát triển dịch vụ logistics theo hướng bền vững. Thành phố cần xây dựng các cơ chế ưu đãi về thuế, đất đai, tín dụng, hỗ trợ đầu tư hạ tầng, khuyến khích ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số trong logistics. Đồng thời, cần có chính sách thúc đẩy sự tham gia của các doanh nghiệp tư nhân và liên kết công - tư, tạo động lực cạnh tranh, nâng cao hiệu quả đầu tư. Việc xây dựng cơ chế, chính sách cần đi kèm với quy trình quản lý, giám sát và đánh giá hiệu quả, bảo đảm nguồn lực sử dụng đúng mục tiêu, đáp ứng nhu cầu phát triển dịch vụ logistics đa dạng và chuyên nghiệp. Đặc biệt, cần chú trọng: “Nghiên cứu, ban hành một số cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển trung tâm logistics trên địa bàn Hải Phòng từ đầu tư xây dựng đến vận hành và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước đầu tư, kinh doanh dịch vụ logistics để có thể cạnh tranh với các doanh nghiệp dịch vụ nước ngoài”⁽²¹⁾.

Ba là, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những giải pháp then chốt để thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ, bền vững của dịch vụ logistics tại Hải Phòng. Để nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển dịch vụ logistics, Thành ủy và chính quyền thành phố cần xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực logistics một cách toàn diện, đồng bộ và dài hạn, gắn với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội và định hướng phát triển thành phố cảng xanh, thông minh, hiện đại. Cần đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân lực logistics theo hướng chuyên sâu, bài bản, đáp ứng yêu cầu thị trường và xu thế toàn cầu. Chú trọng liên kết giữa các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đại học với doanh nghiệp logistics… nhằm xây dựng chương trình đào tạo thực hành gắn với nhu cầu thực tiễn. Các nội dung đào tạo cần chú trọng đến kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ logistics quốc tế, ngoại ngữ, tin học, công nghệ chuỗi cung ứng và năng lực làm việc trong môi trường hội nhập. Đẩy mạnh “triển khai có hiệu quả Nghị quyết của Ban Thường vụ Thành ủy và Đề án về thu hút, trọng dụng nhân tài và nguồn nhân lực chất lượng cao thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”⁽²²⁾.

Bên cạnh đó, thành phố cần khuyến khích các doanh nghiệp logistics chủ động tham gia vào công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân viên thông qua việc mở lớp huấn luyện nội bộ, tổ chức thực tập, học việc, liên kết đào tạo với các trường đại học, điển hình như Trường Đại học Hàng Hải. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế, chính sách thu hút, trọng dụng và đãi ngộ thỏa đáng đối với đội ngũ chuyên gia, kỹ sư, nhà quản lý logistics có trình độ cao, đặc biệt là những người có kinh nghiệm quốc tế. Hoan thiện chính sách phát triển nguồn nhân lực trẻ, có khả năng thích ứng nhanh với công nghệ mới, nhất là trong bối cảnh logistics đang chuyển dịch mạnh mẽ sang nền tảng số. Việc đào tạo kỹ năng số, quản trị dữ liệu, vận hành hệ thống logistics thông minh, thương mại điện tử và quản lý chuỗi cung ứng xanh cần được lồng ghép trong chương trình đào tạo. Ngoài ra, thành phố cần tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đào tạo và phát triển nhân lực logistics, thông qua việc ký kết thỏa thuận với các trường đại học, viện nghiên cứu, tổ chức quốc tế uy tín để trao đổi chuyên gia, chuyển giao công nghệ và kinh nghiệm quản lý hiện đại. Việc tổ chức các hội thảo, diễn đàn, chương trình đào tạo ngắn hạn theo chuẩn quốc tế sẽ giúp cán bộ, doanh nghiệp logistics cập nhật xu hướng mới, nâng cao năng lực cạnh tranh.

 Bốn là, đẩy mạnh liên kết vùng và hợp tác quốc tế trong phát triển logistics.

Thực tế cho thấy, phát triển dịch vụ logistics tại Hải Phòng không chỉ gắn liền với tiềm năng nội địa mà còn phụ thuộc vào khả năng liên kết vùng và hợp tác quốc tế nhằm tạo ra mạng lưới logistics hiệu quả, hiện đại và có sức cạnh tranh cao. Do đó, Hải Phòng cần tăng cường liên kết vùng với các tỉnh, thành phố lân cận như Quảng Ninh, Hải Dương, Thái Bình, Hà Nội nhằm hình thành chuỗi cung ứng liên kết giữa cảng biển, kho bãi, trung tâm logistics và các khu công nghiệp. Việc liên kết này không chỉ giúp giảm chi phí vận tải, tối ưu hóa thời gian lưu thông hàng hóa mà còn tạo ra sức mạnh tổng hợp cho vùng, nâng cao năng lực cạnh tranh so với các trung tâm logistics trong khu vực. Mặt khác, cần chủ động xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành, liên địa phương, giải quyết các vướng mắc về hạ tầng, thủ tục hành chính, kết nối dữ liệu và thông tin logistics.

Bên cạnh đó, chú trọng hợp tác quốc tế thông qua ký kết các thỏa thuận hợp tác với các trung tâm logistics, cảng biển, tập đoàn vận tải và doanh nghiệp logistics quốc tế, học hỏi kinh nghiệm quản lý, tổ chức chuỗi cung ứng, ứng dụng công nghệ hiện đại và mô hình logistics thông minh. Trên cơ sở đó, mở ra cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nâng cao tiêu chuẩn dịch vụ và kết nối Hải Phòng với các tuyến vận tải toàn cầu. Để triển khai hiệu quả công tác này, Hải Phòng cần kết hợp xây dựng chính sách khuyến khích hợp tác, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia liên kết vùng, hợp tác quốc tế, đồng thời triển khai các dự án logistics đa phương thức, trung tâm trung chuyển hàng hóa quốc tế, kho bãi hiện đại và cảng cạn… góp phần hoàn thiện chuỗi cung ứng từ nội địa đến thị trường xuất khẩu. Đẩy mạnh “triển khai thiết thực, hiệu quả các giải pháp, chương trình hợp tác đẩy mạnh liên kết vùng, trước hết là kết nối giao thông góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong vùng”⁽²³⁾.

Năm là, đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số.

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực, việc áp dụng công nghệ hiện đại giúp ngành logistics nâng cao hiệu quả quản lý, giảm chi phí, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và tăng sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Trong bối cảnh đó, Thành ủy và chính quyền thành phố cần sát sao chỉ đạo xây dựng chiến lược chuyển đổi số trong lĩnh vực logistics, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế số và đô thị thông minh. Cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT), blockchain và điện toán đám mây trong quản lý, giám sát và vận hành hệ thống logistics. Việc triển khai các nền tảng số dùng chung, kết nối giữa doanh nghiệp logistics, cơ quan quản lý nhà nước và khách hàng sẽ góp phần nâng cao tính minh bạch, tốc độ xử lý và khả năng dự báo thị trường.

Bên cạnh đó, chú trọng phát triển các trung tâm điều hành logistics thông minh, hệ thống quản lý kho bãi, vận tải, giao nhận hàng hóa bằng công nghệ số. Việc đầu tư, ứng dụng phần mềm quản lý logistics tích hợp sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng theo dõi tình trạng hàng hóa, tối ưu hóa lộ trình vận tải, giảm thiểu sai sót và thời gian giao hàng. Thành phố cần có kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, tiếp cận nguồn vốn ưu đãi để đầu tư thiết bị hiện đại, phần mềm quản lý và đào tạo nhân lực công nghệ số. Trong đó, chú trọng: “Xây dựng chính quyền số năng động, kiến tạo, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm. Hoàn thiện hệ thống dùng chung, Trung tâm điều hành thông minh, đầu tư trung tâm dữ liệu và nghiên cứu xây dựng trung tâm tính toán hiệu năng cao. Phát triển kinh tế số về biển, hình thành cảng biển thông minh, logistics số, công viên kinh tế số”⁽²⁴⁾.

Sáu là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trong phát triển dịch vụ logistics.

Thành ủy Hải Phòng cần lãnh đạo các cơ quan, đơn vị liên quan xây dựng và triển khai hệ thống kiểm tra, giám sát toàn diện đối với các hoạt động liên quan đến logistics. Công tác kiểm tra phải tập trung vào những lĩnh vực trọng điểm như quy hoạch hạ tầng logistics, quản lý đất đai khu kho bãi, kết nối giao thông, cải cách thủ tục hành chính và thu hút đầu tư. Qua đó, kịp thời phát hiện hạn chế, sai phạm, chồng chéo trong chỉ đạo, điều hành để có biện pháp khắc phục phù hợp. Thành ủy cần nâng cao trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng và người đứng đầu trong công tác tự kiểm tra, giám sát, coi đây là tiêu chí quan trọng trong đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ. Các ban đảng, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy phải chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra định kỳ, đột xuất đối với các sở, ngành, địa phương có liên quan đến phát triển logistics; đồng thời, tăng cường phối hợp với các cơ quan thanh tra, kiểm toán nhằm đảm bảo tính khách quan, đồng bộ. Bên cạnh đó, cần phát huy vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân trong việc theo dõi, phản biện, góp ý đối với các dự án, chính sách logistics.

Bên cạnh đó, Thành ủy cũng cần chú trọng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giám sát, xây dựng cơ sở dữ liệu chung phục vụ công tác theo dõi tiến độ triển khai, đánh giá hiệu quả các dự án logistics trên địa bàn, công khai kết quả kiểm tra, giám sát, khen thưởng kịp thời tập thể, cá nhân thực hiện tốt và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, gây cản trở phát triển. Thông qua việc kiểm tra, giám sát thường xuyên, toàn diện và có trọng tâm, như vậy sẽ nâng cao tính minh bạch, siết chặt kỷ cương, góp phần tạo môi trường đầu tư thuận lợi, thúc đẩy dịch vụ logistics phát triển bền vững, hiện đại, đáp ứng yêu cầu xây dựng Thành phố cảng theo hướng xanh, sạch, hiện đại, bám sát được quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Đại hội XIII: “Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với tăng cường kiểm tra, giám sát và kiểm soát chặt chẽ quyền lực”⁽²⁵⁾.

4. Kết luận

Như vậy, tăng cường sự lãnh đạo của Thành ủy Hải Phòng đóng vai trò then chốt trong việc phát triển dịch vụ logistics, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của thành phố và khu vực. Thông qua định hướng chiến lược rõ ràng, chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp về hạ tầng, nhân lực, chính sách hỗ trợ và cải cách thủ tục hành chính, Thành ủy có thể tạo ra môi trường thuận lợi để các doanh nghiệp logistics phát triển mạnh mẽ. Đồng thời, tăng cường sự lãnh đạo của Thành ủy trong phát triển dịch vụ logistics còn giúp kết nối chặt chẽ giữa các ngành, địa phương và doanh nghiệp, thúc đẩy hợp tác công - tư hiệu quả, tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Kết quả là dịch vụ logistics của Hải Phòng sẽ ngày càng chuyên nghiệp, hiện đại, đáp ứng nhu cầu vận tải, xuất nhập khẩu và thương mại trong nước cũng như quốc tế, góp phần tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của thành phố theo hướng bền vững./.

__________________________________________________

(1) Hải Phòng hiện thực hóa Nghị quyết 57, hướng tới thành phố tầm cỡ châu Á, https://vietnamnet.vn/hai-phong-hien-thuc-hoa-nghi-quyet-57-huong-toi-thanh-pho-tam-co-chau-a-2434341.html, ngày 21/8/2025.

(2) Hải Phòng: Đột phá từ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, https://maodien.haiphong.gov.vn/thong-tin-chuyen-de/hai-phong-dot-pha-tu-khoa-hoc-cong-nghe-doi-moi-sang-tao-va-chuyen-doi-so-766345, ngày 18/7/2025.

(3), (4) Phát triển logistic Hải Phòng xứng tầm khu vực, https://baohaiphong.vn/phat-trien-logistics-hai-phong-xung-tam-khu-vuc-520786.html

(5) Hải Phòng hướng tới hình thành Trung tâm logistics quốc tế, khẳng định vai trò đầu tàu logistics xanh của Việt Nam, https://haiphong.gov.vn/tin-so-nganh/hai-phong-huong-toi-hinh-thanh-trung-tam-logistics-quoc-te-khang-dinh-vai-tro-dau-tau-logistics--792370, ngày 8/10/2025.

(6) Bộ Chính trị (2019), Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/1/2019 về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, https://haiphong.gov.vn/nghi-quyet-so-45nq-tw-ngay-24-1-2019-cua-bo-chinh-tri-ve-xay-dung-va-phat-trien-thanh-pho-hai-phong-den-nam-2030-tam-nhin-den-nam-2045/nghi-quyet-so-45-nq-tw-ngay-24-1-2019-cua-bo-chinh-tri-ve-xay-dung-va-phat-trien-thanh-pho-hai-p-626978, ngày 25/1/2019.

(7) Phát huy lợi thế của Hải Phòng trong phát triển logistics, http://baokiemtoan.vn/phat-huy-loi-the-cua-hai-phong-trong-phat-trien-logistics-40940.html, ngày 13/6/2025.

(8), (14), (15), (16), (17), (18), (19), (21), (23) Thành ủy Hải Phòng (2024), Báo cáo số 555 ngày 25/6/2024 sơ kết thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW, ngày 24/01/2019 của Bộ Chính trị khóa XII về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, tr.27, 61, 59, 62, 63, 63, 63, 81-82, 74.

(9) Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành logistics của TP. Hải Phòng, https://kinhtevadubao.vn/nang-cao-chat-luong-nguon-nhan-luc-nganh-logistics-cua-tp-hai-phong-29436.html, ngày 6/8/2024.

(10) Ngành logistics: Cơ hội việc làm lớn, https://baohaiphong.vn/nganh-logistics-co-hoi-viec-lam-lon-511909.html, ngày 8/4/2025.

(11) Tới năm 2030, Hải Phòng cần khoảng 460 nghìn lao động ngành logistics, https://baohaiphong.vn/toi-nam-2030-hai-phong-can-khoang-460-nghin-lao-dong-nganh-logistics-500728.html?utm, ngày 26/6/2024.

(12) Hải quan Hải Phòng: Hiệu quả trong quản lý, giám sát, https://baohaiphong.vn/hai-quan-hai-phong-hieu-qua-trong-quan-ly-giam-sat-492556.html?utm, ngày 9/12/2023.

(13) Hải quan Hải Phòng phát hiện, xử lý nhiều vụ vận chuyển hàng hoá trái phép, https://kinhtedothi.vn/hai-quan-hai-phong-phat-hien-xu-ly-nhieu-vu-van-chuyen-hang-hoa-trai-phep.877784.html, ngày 16/10/2025.

(19), (24) Đại hội Đại biểu Đảng bộ Hải Phòng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, Nghị quyết số 09-NQ/ĐH, ngày 27/9/2025, tr.9, 9.

(22) Thành ủy Hải Phòng (2025), Chương trình hành động của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, tr.14.

(25) Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, T.1, tr.42.