Về vấn đề tham gia quảng cáo sai sự thật của giới nghệ sĩ và người nổi tiếng

Thứ hai, 14:26 21-02-2022

(LLCT&TT) Ngày 03.6.2021, NSND Hồng Vân đã gửi tâm thư đến cơ quan báo chí và mong muốn thông qua đó, gửi lời xin lỗi khán giả, người tiêu dùng, trong đó có đoạn: “Tôi xin cúi đầu nhận lỗi vì đã thiếu sót trong việc kiểm tra độ uy tín và cách thức bán hàng của sản phẩm mình quảng cáo”.

Ngày 03.6.2021, NSND Hồng Vân đã gửi tâm thư đến cơ quan báo chí và mong muốn thông qua đó, gửi lời xin lỗi khán giả, người tiêu dùng, trong đó có đoạn: “Tôi xin cúi đầu nhận lỗi vì đã thiếu sót trong việc kiểm tra độ uy tín và cách thức bán hàng của sản phẩm mình quảng cáo”.

Thời gian qua, tình trạng gian lận thương mại, cạnh tranh không lành mạnh, kinh doanh hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên không gian mạng Internet ngày càng phổ biến và diễn biến phức tạp, trong khi các chế tài xử lý vi phạm vẫn chưa được hoàn thiện. Không những thế, việc kiểm tra, xử lý các vi phạm trên còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là việc thu thập thông tin, manh mối cũng như chứng cứ đảm bảo căn cứ pháp lý để xử lý vi phạm hành chính.

Gần đây, một số báo chí và trang mạng có ý kiến phê phán về hiện tượng nhiều người mẫu, diễn viên, người có ảnh hưởng trên mạng xã hội (KOLs) tham gia quảng bá hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, chất lượng. Việc người nổi tiếng tham gia vào quảng cáo sản phẩm đem lại hiệu quả cao cho nhãn hàng. Tuy nhiên, không phải người nổi tiếng nào cũng thực hiện được việc tuân thủ và thượng tôn pháp luật. Tình trạng người nổi tiếng (diễn viên, người mẫu, nghệ sĩ), người có ảnh hưởng trên mạng xã hội tham gia quảng bá cho các sản phẩm mỹ phẩm, thực phẩm chức năng trên mạng xã hội ngày càng nhiều. Trong đó, không ít sản phẩm còn nhập nhèm nguồn gốc xuất xứ, chất lượng. Bằng chứng là gần đây đã xuất hiện một số người nổi tiếng quảng cáo cho những sản phẩm kém chất lượng, thậm chí không được pháp luật bảo hộ.

Trong một video trên trang cá nhân của mình, nghệ sĩ Quyền Linh nói về nhiều tác dụng của sản phẩm S như hỗ trợ điều trị tận gốc các tế bào ung thư; giúp tập trung điều trị vết loét, khỏe cho dạ dày và điều trị tốt gấp hơn 70 lần so với curcumin bình thường. Sau khi được cơ quan chức năng làm rõ, vào cuối tháng 5.2021, nghệ sĩ này đã công khai nhận sai khi quảng cáo sản phẩm không đúng sự thật. Trao đổi với phóng viên báo chí, anh nói: “Tôi đã thiếu tiết chế khi giới thiệu sản phẩm điều trị tốt gấp hơn 70 lần so với curcumin bình thường. Vụ việc quảng cáo vừa qua là bài học sâu sắc với tôi sau hơn 20 năm làm nghệ thuật. Tôi xin lỗi khán giả về sự thiếu tiết chế của mình”.

Chúng ta biết rằng có ít nhất bốn chủ thể tham gia vào hoạt động quảng cáo: 1/Nhãn hàng, đơn vị có nhu cầu quảng cáo; 2/Các đơn vị thực hiện sản xuất quảng cáo (hay các công ty quảng cáo); 3/Người nổi tiếng thường tham gia vào một phần của khâu này để sản xuất quảng cáo; 4/ Phương tiện truyền tải thông tin quảng cáo (báo chí, trang thông tin điện tử, mạng xã hội,… ).

Mặc dù chỉ là một khâu trong hoạt động quảng cáo, nhưng sự tham gia của người nổi tiếng có tác động đến xã hội khá mạnh. Theo một số chuyên gia trong lĩnh vực này, thu nhập từ việc quảng cáo trên trang cá nhân của người nổi tiếng thường được trả theo đầu việc (hình ảnh, video, livestream, tham gia sự kiện, quyền sử dụng hình ảnh, độc quyền hình ảnh...). Nếu quảng cáo đơn thuần bằng hình ảnh, một sao hạng B có thể kiếm được từ 10-30 triệu đồng cho một hợp đồng. Còn giá quảng cáo với hình thức livestream trực tiếp trên mạng xã hội thì thù lao sẽ cao hơn so với quảng cáo bằng hình ảnh. Có những ngôi sao nổi tiếng, sở hữu lượng người hâm mộ và theo dõi hùng hậu, có thu nhập lên tới hàng trăm triệu đồng cho mỗi lần xuất hiện tham gia quảng cáo.

Những loại mặt hàng quảng cáo thường thấy là trà giảm cân, mỹ phẩm chăm sóc da, thực phẩm chức năng, nước hoa, quần áo hay cả đồ ăn vặt. Có diễn viên hài được gọi là “thánh livestream” khi quảng cáo sản phẩm dài hàng giờ đồng hồ và thu hút số lượng người xem rất cao. Đổi lại với những hợp đồng quảng cáo trên mạng xã hội là chính danh dự, uy tín của người nghệ sĩ. Trong trường hợp này, niềm tin của khán giả đặt vào thần tượng của mình chuyển hóa thành niềm tin của người tiêu dùng vào sản phẩm.

Phần lớn các trường hợp nghệ sĩ tham gia quảng cáo nhưng lại chưa sử dụng sản phẩm quảng cáo, chưa biết được kết quả, hiệu quả nhưng vẫn thể hiện như bản thân đã sử dụng sản phẩm đó, thể hiện ngôn ngữ quảng cáo như chứng thực cho chất lượng sản phẩm gây hiểu lầm cho công chúng. Một số loại thực phẩm chức năng, trong thực tế, những nghệ sĩ hầu như chưa sử dụng, thậm chí không mắc căn bệnh đó nhưng vẫn quảng cáo sai sự thật, nói những điều không đúng về sản phẩm. Các nghệ sĩ thường nói về thời gian mình sử dụng các sản phẩm đó và khẳng định công dụng của sản phẩm, nhất là tác dụng chữa bệnh của các loại thực phẩm chức năng. Khi nghệ sĩ không sử dụng nhưng lại khẳng định công dụng của sản phẩm là quảng cáo sai sự thật và đã vi phạm Luật Quảng cáo.

Việc này xảy ra từ lâu nhưng gần đây người dân đã biết quan tâm, lên án những hành vi này. Mặc dù hiện nay chưa có quy định cụ thể để xử phạt người nổi tiếng tham gia quảng cáo. Tuy nhiên, trong trường hợp nghệ sĩ đã ký kết hợp đồng quảng cáo nhưng nói không đúng sự thật về chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ, người sử dụng không có kết quả tốt như lời quảng cáo hoặc gây ra những hậu quả ảnh hưởng đến sức khoẻ, tính mạng thì những người truyền tải sản phẩm quảng cáo sẽ chịu trách nhiệm tương ứng với tính chất hành vi và hậu quả mà người sử dụng sản phẩm bị ảnh hưởng. Nếu người tiêu dùng khởi kiện yêu cầu bồi thường các thiệt hại về mặt dân sự, sức khoẻ những người nghệ sĩ vẫn liên đới phải chịu trách nhiệm bồi thường.

Ở góc độ công chúng, nghệ sĩ được công chúng yêu mến, tin tưởng có đông đảo người theo dõi, ủng hộ. Nghệ sĩ quảng cáo không đúng công dụng của sản phẩm, nhất là các loại thực phẩm chức năng, làm cho nhiều người ảnh hưởng nghiêm trọng về sức khoẻ, sắc đẹp dưới hình thức livestream, phát trên Youtube vẫn liên đới, chịu trách nhiệm trước thiệt hại của người tiêu dùng khi họ yêu cầu khởi kiện hoặc đưa ra cơ quan chức năng xử lý.

Ngày 04.6.2021 Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Ủy ban toàn quốc Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật Việt Nam đề nghị chỉ đạo, phối hợp các cơ quan liên quan cùng chấn chỉnh một số hiện tượng tiêu cực liên quan tới giới nghệ sĩ trên mạng xã hội, làm xấu đi hình ảnh của người nghệ sĩ và gây bức xúc trong nhân dân. Trong số các hành vi tiêu cực được nhắc tới có việc nghệ sĩ quảng cáo thuốc gây hiểu nhầm về công dụng của thuốc, đưa tin thiếu kiểm chứng trên mạng xã hội, xúc phạm cá nhân, lưu hành bản ghi âm, ghi hình có nội dung không phù hợp với thuần phong, mỹ tục, truyền thống của dân tộc.

Về phía nghệ sĩ, lời khuyên đưa ra ở đây là cần phải hết sức thận trọng khi làm việc với chủ sở hữu sản phẩm, nghệ sĩ phải hiểu mình có nghĩa vụ tuân thủ Luật Quảng cáo trước hết với tư cách một công dân. Khi ký hợp đồng quảng cáo, các nghệ sĩ cần liên hệ với cơ quan, tổ chức am hiểu về pháp lý để được tư vấn về trách nhiệm, lời nói, hành động khi truyền tải sản phẩm quảng cáo. Quan trọng hơn cả, người nghệ sĩ nên xác định về trách nhiệm xã hội và chuẩn mực đạo đức của mình. Với tư cách người của công chúng phải hướng đến công chúng, hướng đến xã hội, đặt lợi ích của công chúng và xã hội lên trên lợi ích của bản thân mình./.

Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị và Truyền thông tháng 6.2021

Quốc Tuấn

Bài liên quan

Bình luận

Tương tác của công chúng trên Báo điện tử VnExpress.net hiện nay, thực trạng và một số giải pháp

Báo chí và công chúng

Trong kỷ nguyên truyền thông số, sự tương tác của công chúng đã trở thành yếu tố then chốt khẳng định sức hút và uy tín của báo mạng điện tử. Với vị thế là tờ báo tiếng Việt có lượng truy cập lớn nhất(1), VnExpress không chỉ dẫn đầu về tốc độ cập nhật mà còn tiên phong trong việc mở rộng không gian đối thoại, trao đổi đa chiều với độc giả. Những bình luận, phản hồi và chia sẻ từ công chúng đã và đang góp phần làm nên bản sắc, đồng thời khẳng định vị thế của VnExpress trong đời sống báo chí hiện nay.

Vai trò của Đảng Hành động Nhân dân trong quá trình hiện đại hóa Singapore và giá trị tham chiếu đối với Đảng Cộng sản Việt Nam

Ứng dụng câu lệnh điều khiển AI trong hoạt động giảng dạy của giảng viên: Thực trạng và giải pháp

Ảnh hưởng của tính minh bạch và cá nhân hóa trong nền tảng VieON đến sự hài lòng của người dùng

Thông tin thích ứng với biến đổi khí hậu ở Đồng bằng sông Cửu Long trên truyền hình Việt Nam hiện nay

Tỉnh ủy Quảng Ninh lãnh đạo công tác báo chí - truyền thông hiện nay

Tổ chức sự kiện truyền thông chính sách - từ lý luận đến thực tiễn Việt Nam trong kỷ nguyên số

Cán bộ, đảng viên Đảng bộ Học viện Báo chí và Tuyên truyền với việc giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa trường Đảng

Năng lực của báo chí kiến tạo trong việc nâng cao nhận thức và niềm tin nhà đầu tư chứng khoán

Truyền thông về cấm thuốc lá điện tử trên báo chí Việt Nam hiện nay

Báo chí và công chúng

Bài viết phân tích hoạt động truyền thông về chính sách cấm thuốc lá điện tử trên báo chí Việt Nam trong giai đoạn đầu năm 2025. Thời điểm Nghị quyết 173/2024/QH15 chính thức có hiệu lực. Thông qua khảo sát các bài viết đăng trên các báo điện tử (Tuổi Trẻ, VnExpress, Thanh Niên, Sức khỏe & Đời sống, Dân trí, VietnamNet, VOV, Công an nhân dân), về hai nhóm chủ đề: (1) thực trạng sử dụng và buôn bán thuốc lá điện tử; (2) thông tin và giải thích chính sách cấm, cho thấy, báo chí có vai trò quan trọng trong việc thông tin phản ánh thực trạng, phổ biến nội dung lệnh cấm, góp phần định hướng dư luận xã hội… Tuy nhiên, quá trình thông tin vẫn tồn tại nhiều hạn chế. Trên cơ sở đó, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng truyền thông chính sách, góp phần thực thi lệnh cấm hiệu quả, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Trẻ tự kỷ trên báo chí: Từ hình ảnh “nạn nhân” đến người hùng - Một nghiên cứu phân tích khung truyền thông

Báo chí và công chúng

Trong những năm gần đây, tại Việt Nam, hình ảnh trẻ tự kỷ xuất hiện thường xuyên trên báo chí. Không chỉ được khắc họa dưới góc nhìn “nạn nhân” - những cá nhân thiệt thòi, yếu thế, cần sự bảo vệ, trẻ tự kỷ còn được truyền thông ở hình ảnh “người hùng” - những cá nhân giàu nghị lực, tài năng, trở thành nguồn cảm hứng cho cộng đồng. Bài nghiên cứu này vận dụng phương pháp phân tích khung truyền thông (framing analysis) để làm rõ thực trạng truyền thông về hình ảnh trẻ tự kỷ trên báo chí Việt Nam, từ đó, đánh giá tác động đối với nhận thức xã hội, hành vi cộng đồng và chính sách hỗ trợ trẻ tự kỷ ở nước ta hiện nay.

Tương tác của công chúng trên Báo điện tử VnExpress.net hiện nay, thực trạng và một số giải pháp

Báo chí và công chúng

Diễn ngôn truyền thông về “Vành đai, Con đường”: So sánh giữa Trung Quốc và Đông Nam Á

Báo chí và công chúng

Kể từ khi được khởi xướng vào năm 2013, Sáng kiến “Vành đai, Con đường” (BRI) đã trở thành một trong những chủ đề quan trọng trong quan hệ quốc tế và diễn ngôn truyền thông toàn cầu. Nghiên cứu cho thấy, truyền thông Trung Quốc chủ yếu thông qua các kênh chính thống và sự kiện truyền thông được hoạch định để xây dựng một diễn ngôn tích cực, nhất quán, nhấn mạnh các khía cạnh “hợp tác cùng thắng”, “cộng đồng chia sẻ tương lai” và các thành tựu kinh tế vĩ mô. Ngược lại, truyền thông Đông Nam Á thể hiện một bức tranh phức tạp và đa chiều, với thái độ dao động từ ủng hộ đến hoài nghi, dè dặt. Các chủ đề chính bao gồm lợi ích kinh tế cụ thể, tác động xã hội tại địa phương, các vấn đề về chủ quyền, bẫy nợ và sự cân bằng quan hệ với các cường quốc khác. Từ những phân tích này, bài viết đưa ra một số gợi mở chiến lược cho báo chí, truyền thông Việt Nam trong việc xây dựng một diễn ngôn độc lập, cân bằng và hiệu quả về BRI nhằm phục vụ tốt nhất lợi ích quốc gia.

XEM THÊM TIN

Về vấn đề tham gia quảng cáo sai sự thật của giới nghệ sĩ và người nổi tiếng

Bình luận

Xem nhiều

Liên kết

Cùng chuyên mục

Truyền thông về cấm thuốc lá điện tử trên báo chí Việt Nam hiện nay

Trẻ tự kỷ trên báo chí: Từ hình ảnh “nạn nhân” đến người hùng - Một nghiên cứu phân tích khung truyền thông

Tương tác của công chúng trên Báo điện tử VnExpress.net hiện nay, thực trạng và một số giải pháp

Diễn ngôn truyền thông về “Vành đai, Con đường”: So sánh giữa Trung Quốc và Đông Nam Á

Có thể bạn quan tâm

Tương tác của công chúng trên Báo điện tử VnExpress.net hiện nay, thực trạng và một số giải pháp

Vai trò của Đảng Hành động Nhân dân trong quá trình hiện đại hóa Singapore và giá trị tham chiếu đối với Đảng Cộng sản Việt Nam

Ứng dụng câu lệnh điều khiển AI trong hoạt động giảng dạy của giảng viên: Thực trạng và giải pháp

Ảnh hưởng của tính minh bạch và cá nhân hóa trong nền tảng VieON đến sự hài lòng của người dùng

Thông tin thích ứng với biến đổi khí hậu ở Đồng bằng sông Cửu Long trên truyền hình Việt Nam hiện nay

Tỉnh ủy Quảng Ninh lãnh đạo công tác báo chí - truyền thông hiện nay

Tổ chức sự kiện truyền thông chính sách - từ lý luận đến thực tiễn Việt Nam trong kỷ nguyên số

Cán bộ, đảng viên Đảng bộ Học viện Báo chí và Tuyên truyền với việc giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa trường Đảng

Năng lực của báo chí kiến tạo trong việc nâng cao nhận thức và niềm tin nhà đầu tư chứng khoán

Truyền thông về cấm thuốc lá điện tử trên báo chí Việt Nam hiện nay

Truyền thông về cấm thuốc lá điện tử trên báo chí Việt Nam hiện nay

Trẻ tự kỷ trên báo chí: Từ hình ảnh “nạn nhân” đến người hùng - Một nghiên cứu phân tích khung truyền thông

Trẻ tự kỷ trên báo chí: Từ hình ảnh “nạn nhân” đến người hùng - Một nghiên cứu phân tích khung truyền thông

Tương tác của công chúng trên Báo điện tử VnExpress.net hiện nay, thực trạng và một số giải pháp

Tương tác của công chúng trên Báo điện tử VnExpress.net hiện nay, thực trạng và một số giải pháp

Diễn ngôn truyền thông về “Vành đai, Con đường”: So sánh giữa Trung Quốc và Đông Nam Á

Diễn ngôn truyền thông về “Vành đai, Con đường”: So sánh giữa Trung Quốc và Đông Nam Á

Thông tin – Tư liệu