Vai trò của tổ chức sự kiện đối ngoại tại Việt Nam đối với công tác thông tin đối ngoại

1. Đặt vấn đề

Tổ chức sự kiện đối ngoại là cách thức để thực hiện thông tin đối ngoại của Đảng, Nhà nước và nhân dân thông qua các hoạt động, các sự kiện đối ngoại. Bên cạnh những nhiệm vụ cụ thể của từng sự kiện, tổ chức sự kiện đối ngoại nhằm làm cho thế giới hiểu rõ đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, những thành tựu trong công cuộc đổi mới của Việt Nam, đất nước, con người, lịch sử, văn hóa, những giá trị vật chất và tinh thần của dân tộc Việt Nam; thúc đẩy hội nhập quốc tế, giao lưu văn hóa góp phần hình thành nhận thức, thái độ, hành vi tích cực về Việt Nam và khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã tổ chức thành công nhiều sự kiện đối ngoại như Đại hội đồng Liên minh Nghị viện Thế giới lần thứ 132 (2015) Hội nghị cấp cao APEC 17 (2017), Hội nghị Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN (2018), Hội nghị Thượng đỉnh Hoa Kỳ - Triều Tiên lần 2, Năm chủ tịch ASEAN 2020…  Thông qua các sự kiện đối ngoại, các chính khách, các nhà ngoại giao, các cán bộ và công chúng quốc tế có dịp được đến làm việc, thăm và trải nghiệm đời sống chính trị, không gian văn hóa, không khí cuộc sống… tại nơi diễn ra sự kiện.  Cùng với hoạt động đưa tin của các cơ quan thông tấn, báo chí trong nước và quốc tế, những tin tức, hình ảnh, hoạt động của các sự kiện đối ngoại tại Việt Nam được đưa đến gần hơn với công chúng thế giới, qua đó đem đến cho các vị khách quốc tế nói riêng và dư luận thế giới nói chung hình ảnh một đất nước Việt Nam đổi mới, hòa bình, hữu nghị.

2. Vai trò của tổ chức sự kiện đối ngoại tại Việt Nam đối với thông tin đối ngoại

Một là, cung cấp thông tin chính thức về Việt Nam

Điều 7, Nghị định 72/2015/NĐ-CP về quản lý hoạt động thông tin đối ngoại quy định; 1. Thông tin chính thức về Việt Nam là thông tin về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thông tin về tình hình Việt Nam trên các lĩnh vực; thông tin về lịch sử Việt Nam và các thông tin khác; 2. Thông tin chính thức về Việt Nam do các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, chủ động cung cấp theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn tới cộng đồng quốc tế và người Việt Nam ở nước ngoài. Ngoài ra, Nghị định cũng quy định: tổ chức sự kiện là một trong những hình thức cung cấp thông tin chính thức về Việt Nam bên cạnh các hình thức khác như hoạt động đối ngoại, phát ngôn, đăng tải thông tin trên trang thông tin điện tử và hoạt động khác của cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài…

Tổ chức sự kiện đối ngoại là hoạt động đối ngoại có sự lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý của Đảng, Nhà nước, trong đó, Đảng định hướng công tác tư tưởng, Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về công tác thông tin đối ngoại trên cơ sở phân công nhiệm vụ cho các bộ, cơ quan ngang bộ và ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Sự kiện đối ngoại chính là cách thức hiệu quả để nước chủ nhà Việt Nam thông tin chính thức về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước Việt Nam. Điều này được thể hiện và bộc lộ từ việc lựa chọn chủ đề, đến các hoạt động diễn ra trong sự kiện cho tới các quan điểm, tranh luận tại hội nghị, hội thảo, hay các sự kiện bên lề. Hội nghị Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN (2018) đã bám sát chủ đề “ASEAN 4.0: Tinh thần doanh nghiệp và Cách mạng công nghiệp 4.0”, với 60 phiên họp, Hội nghị tập trung thảo luận, đề xuất ý tưởng, định hướng, chính sách khơi dậy tiềm năng, sức sáng tạo và sự năng động của doanh nghiệp và người dân, hướng tới xây dựng Cộng đồng ASEAN vì người dân, vững mạnh và thịnh vượng. Những nội dung thiết thực được trao đổi, bàn luận sâu sắc như, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, mô hình kinh doanh mới, phát triển kinh tế số, tri thức và kỹ năng số … truyền tải đến cộng đồng doanh nghiệp quốc tế thông điệp về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta về tiếp tục đẩy mạnh đổi mới toàn diện đất nước, tái cơ cấu kinh tế, chính sách và nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh, khuyến khích khởi nghiệp, khơi dậy đổi mới, sáng tạo...

Sự kiện đối ngoại tại Việt Nam là diễn đàn để các chính khách, các nhà ngoại giao, các lãnh đạo của các tập đoàn lớn trên thế giới tham dự sự kiện. Tuần lễ cấp cao APEC 2017 là sự kiện quốc tế lớn có sự tham dự của 21 nhà lãnh đạo các nền kinh tế thành viên APEC cùng 10.000 đại biểu tham gia các hoạt động diễn ra trong Tuần lễ Cấp cao; Hội nghị Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN năm 2018 (WEF ASEAN 2018) có sự tham dự của 9 lãnh đạo các nước Đông Nam Á và khu vực, khoảng 60 Bộ trưởng, trên 800 CEO hàng đầu… Quy mô thành phần tham dự các sự kiện đối ngoại đòi hỏi Việt Nam thể hiện bản lĩnh của nước chủ nhà trong việc đảm bảo mọi điều kiện cho các đại biểu và là cơ hội tốt nhất để những thông tin về Việt Nam được đến với bạn bè thế giới một cách chính thức.

Tổ chức sự kiện đối ngoại tại Việt Nam cũng là cơ hội để thông tin một cách thuyết phục về những thành tựu phát triển kinh tế, những đổi mới về diện mạo của đất nước. Hội nghị WEF ASEAN 2018 với những đánh giá trên báo nước ngoài⁽¹⁾ đã góp phần khẳng định những dấu ấn quan trọng, đậm nét của Việt Nam, khẳng định vai trò, uy tín và vị thế của Việt Nam trong ASEAN, khu vực và thế giới; thể hiện sức hấp dẫn và niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư quốc tế về triển vọng phát triển của Việt Nam; đồng thời khẳng định thế và lực mới của Việt Nam sau hơn 35 năm đổi mới.

Hai là, cung cấp thông tin quảng bá hình ảnh Việt Nam

“Thông tin quảng bá hình ảnh Việt Nam là thông tin về đất nước, con người, lịch sử, văn hóa của dân tộc Việt Nam”⁽²⁾. Thông qua các sự kiện đối ngoại lớn, Việt Nam giới thiệu cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng, con người thân thiện, nét đẹp văn hoá, những truyền thống tốt đẹp và những món ăn ngon của dân tộc đến bạn bè thế giới. Có thể kể đến APEC 2017 với các chương trình biểu diễn nghệ thuật, chương trình trình diễn ẩm thực, thăm quan di sản Việt Nam; tuần Phim APEC, Vườn tượng trong năm APEC. Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên lần thứ 2 với thực đơn các món ăn truyền thống mà Việt Nam thiết đãi các vị nguyên thủ tham gia sự kiện, cũng như các nhà báo quốc tế đã được truyền thông rộng rãi đến công chúng trên toàn thế giới thúc đẩy việc quảng bá ẩm thực, từ đó tạo dựng hình ảnh một quốc gia có ẩm thực phong phú, đặc sắc, tạo dấu ấn văn hóa cho Việt Nam đối với bạn bè quốc tế.

Các sự kiện đối ngoại lớn được tổ chức tại Việt Nam luôn có hoạt động đưa tin của hàng trăm, thậm chí hàng nghìn các nhà báo, phóng viên đến từ các hãng truyền thông lớn, từ nhiều quốc gia trên thế giới. Tuần lễ cấp cao APEC 2017 có sự tham tham gia của 3.000 phóng viên trong nước và quốc tế trong đó có 1.000 phóng viên, nhà báo nước ngoài. Hội nghị Thượng đỉnh Hoa Kỳ - Triều Tiên lần 2  là sự kiện quốc tế quan trọng thu hút sự quan tâm đặc biệt của báo chí, dư luận khu vực và thế giới, có số lượng phóng viên nước ngoài vào Việt Nam tác nghiệp đông nhất. Trong hai ngày sự kiện diễn ra tại Hà Nội, 2.600 phóng viên nước ngoài của 218 hãng báo chí từ 37 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có 13 phóng viên từ 8 cơ quan báo chí của cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ tham dự đưa tin. Những tin tức được truyền đi từ sự kiện không chỉ liên quan đến diễn biến của sự kiện mà cùng với đó còn là thông tin, hình ảnh về quốc gia nơi sự kiện được tổ chức… Đây chính là cơ hội để xây dựng và quảng bá hình ảnh đất nước, con người, thành tựu mọi mặt của Việt Nam, đưa hình ảnh của nước chủ nhà Việt Nam đến với công chúng quốc tế thế giới.

Ba là, thực hiện đường lối, chính sách đối ngoại trong quá trình hội nhập của Việt Nam, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Trong bối cảnh hội nhập rộng mở ngày nay, công tác đối ngoại được coi là một trong những nhiệm vụ quan trọng để phát triển đất nước. Tổ chức sự kiện đối ngoại tại Việt Nam góp phần hiện thực hoá đường lối, chính sách đối ngoại của Việt Nam. Tuần lễ cấp cao APEC-2017 có sự hiện diện của lãnh đạo các nền kinh tế thành viên, trong đó có lãnh đạo các nền kinh tế lớn hàng đầu thế giới như: Mỹ, Trung Quốc, Nga, Nhật Bản. Đặc biệt, đây là lần đầu tiên Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc thăm Việt Nam ngay sau Đại hội Đảng và cũng là lần đầu tiên Tổng thống Mỹ thăm Việt Nam ngay trong năm đầu tiên lên cầm quyền. Những chuyến thăm mang tính lịch sử tới Việt Nam trong sự kiện đối ngoại lớn này đạt được các thỏa thuận mang tầm chiến lược, nâng tầm quan hệ song phương giữa Việt Nam với các đối tác. Ngoài ra, trong khuôn khổ Tuần lễ cấp cao APEC năm 2017, đã diễn ra trên 50 cuộc gặp gỡ, tiếp xúc của lãnh đạo cấp cao của Việt Nam với các đối tác. Việt Nam đã khai thác hiệu quả các hoạt động của Tuần lễ cấp cao APEC năm 2017 để nâng tầm và đưa quan hệ với các đối tác lớn đi vào chiều sâu.

Hội nhập quốc tế hiện nay đã trở thành một xu thế lớn, tác động mạnh mẽ đến quan hệ quốc tế và đời sống của từng quốc gia. Dựa trên tinh thần của Nghị quyết số 22-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 10/4/2013 về hội nhập quốc tế và Chỉ thị số 25-CT/TW, ngày 08/8/2018 của Ban Bí thư về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030, Việt Nam đã chủ động tham gia và phát huy vai trò tại các cơ chế đa phương đặc biệt là ASEAN, Liên Hợp Quốc, APEC, hợp tác tiểu vùng Mê Kông… Tổ chức sự kiện đối ngoại tại Việt Nam chính là cơ hội tốt để nước chủ nhà thể hiện tính tích cực hội nhập trong xu thế hợp tác và toàn cầu hóa của quốc tế, những đóng góp của quốc gia vào sự phát triển chung của khu vực cũng như trên thế giới. Năm Chủ tịch ASEAN 2020 dưới sự dẫn dắt của Việt Nam trên cương vị Chủ tịch thông qua hàng loạt những đề xuất, ưu tiên, cách thức điều hành, chủ trì các hội nghị, các cuộc đối thoại… là thắng lợi của đường lối đối ngoại đa phương, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của Đại hội Đảng lần thứ XII “chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế”⁽³⁾.

Bốn là, đấu tranh, phê phán, bác bỏ những thông tin sai lệch, những luận điệu bôi xấu, xuyên tạc về Việt Nam.

Trong giai đoạn hiện nay, trước những biến chuyển không ngừng của thời cuộc, đất nước ta đang ở trong thời kỳ đẩy mạnh công cuộc đổi mới toàn diện, hội nhập quốc tế sâu rộng, tạo tiền đề cho việc hướng tới các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2045. Bất chấp những thành tựu mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã giành được, các thế lực thù địch trong thời gian qua đã ra sức phủ nhận, tìm mọi cách tuyên truyền xuyên tạc, chống phá Đảng, Nhà nước. Tổ chức sự kiện đối ngoại góp phần đấu tranh, phê phán, bác bỏ những thông tin sai lệch, những luận điệu bôi xấu, xuyên tạc về Việt Nam.

Trước khi Tuần lễ cấp cao APEC diễn ra, Tổ chức theo dõi nhân quyền quốc tế (Human Rights Watch-HRW) đã gây sự chú ý bằng việc đưa ra danh sách 105 blogger và “nhà hoạt động nhân quyền” mà tổ chức này cho là Việt Nam đang giam giữ, trong đó có Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (tức blogger Mẹ Nấm), Trần Thị Nga, Cấn Thị Thêu, Trần Thị Xuân, v.v. Họ kêu gọi lãnh đạo các nền kinh tế dự APEC can thiệp để Việt Nam ngay lập tức thả tự do cho 15 trường hợp. Không những thế, họ còn kêu gọi quốc tế tẩy chay Hội nghị APEC vì Việt Nam “đàn áp nhân quyền”… Khi Hội nghị diễn ra, một số trang mạng, đặc biệt là trang mạng của Tổ chức phản động Việt Tân tung lên những bài viết xuyên tạc như: “APEC không mang lại lợi ích gì nhiều cho nhân dân Việt Nam”, “nhiều người dân thờ ơ với APEC”… Tuy nhiên, thành công của năm APEC 2017, đặc biệt là Tuần lễ cấp cao diễn ra tại Đà Nẵng được sự ghi nhận, chia sẻ và đánh giá cao của bạn bè quốc tế đã phê phán, bác bỏ những luận điệu bôi xấu, xuyên tạc của các thế lực thù địch về Việt Nam.

3. Kết luận

Trong những năm qua, với việc triển khai Chiến lược thông tin đối ngoại giai đoạn 2011-2020, công tác thông tin đối ngoại thực sự đã có sự chuyển biến hết sức tích cực. Tổ chức hoạt động đối ngoại là tạo cơ hội tiếp xúc trực tiếp với những người có ảnh hưởng trên thế giới, nhận được sự quan tâm của công chúng thế giới, sự chủ động đưa tin của một số lượng lớn các nhà báo, phóng viên quốc tế … Với những thành công của Việt Nam trong tổ chức sự kiện đối ngoại lớn gần đây, công tác thông tin đối ngoại thông qua các sự kiện đối ngoại cần được chú trọng và thực hiện tốt hơn nữa nhằm “tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước” và “bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi”⁽⁴⁾./.

 ________________________________________________

(1) https://baoquocte.vn/wef-asean-2018-thanh-cong-nhat-trong-27-nam-78229.html

(2) Nghị định số 72/2015/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động Thông tin Đối ngoại.

(3) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII (2016), Văn phòng Trung ương Đảng, H.,

(4) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII (2021), Văn phòng Trung ương Đảng, H.,

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Báo Thế giới và Việt Nam “Trọng tâm WEF ASEAN 2018 là về Cách mạng công nghiệp 4.0”. https://bao quocte.vn/trong-tam-wef-asean-2018-la-ve-cach-mang-cong-nghiep-40-73392.html.

2. Đỗ Thị Hùng Thuý, Vai trò của tổ chức hoạt động đối ngoại đối với xây dựng và quảng bá hình ảnh quốc gia, Tạp chí Lý luận chính trị và Truyền thông, tháng 2/2018.