Truyền thông về thể thao trong kỷ nguyên 4.0

Cách mạng công nghiệp 4.0 thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu, trong đó có lĩnh vực thể dục thể thao (TDTT). Công nghệ kết nối hỗ trợ từ Internet kết nối vạn vật và dữ liệu lớn, giúp thu thập và xử lý thông tin liên tục 24/7 theo thời gian thực.

Cách mạng công nghiệp 4.0 tạo động lực nâng cao chất lượng cuộc sống với việc mở rộng mạng lưới kết nối, tiếp cận các dịch vụ tiện ích cá nhân (đặt vé qua mạng, mua hàng trực tuyến, giải trí đa phương tiện,...) và truy xuất thông tin không giới hạn.

Những đột phá của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang tạo ra một thế giới công nghệ số thông minh, tiết kiệm và hiệu quả hơn, giúp mọi hoạt động học tập, trao đổi, lao động và sinh hoạt hàng ngày của con người trở nên đơn giản và dễ dàng hơn. Cách mạng công nghiệp 4.0 giúp các vận động viên, huấn luyện viên có thể kết nối chia sẻ với người hâm mộ ngay lập tức tạo dựng hình ảnh và thương hiệu, từ đó đem lợi nhuận về kinh tế cho cá nhân cũng như xã hội.

Bên cạnh đó, Cách mạng công nghiệp 4.0 cũng tạo ra những thách thức rất lớn trên phạm vi toàn cầu và mọi mặt của đời sống xã hội. Những thách thức có thể kể đến như: Nguy cơ gia tăng khoảng cách về thành tích thể thao cũng như sự chênh lệch phát triển thể thao giữa các quốc gia và khu vực.

Tại Việt Nam, để có thể áp dụng công nghệ mới vào công tác huấn luyện, đào tạo và quản lý thể thao cần sự đầu tư về vốn và con người trong chuyển giao công nghệ. Đặc biệt hơn là yếu tố con người, những vận động viên nổi tiếng hay huấn luyện viên giỏi nếu chưa có các kiến thức về truyền thông sẽ làm giảm thương hiệu của họ, đôi khi còn khiến thành tích bị giảm khi không thích ứng với các phản ứng của giới truyền thông vì sự phát triển của công nghệ việc kết nối chia sẻ thông tin đã không còn khoảng cách.

Cách mạng công nghiệp 4.0 đang tạo ra nguy cơ gia tăng khoảng cách về thành tích cũng như về thu nhập giữa các câu lạc bộ. Do việc áp dụng khoa học công nghệ vào quá trình huấn luyện nâng cao thành tích thể thao và việc áp dụng việc kết nối, truyền thông ở các quốc gia khác nhau và ở câu lạc bộ cũng khác nhau.

Vấn đề quản lý truyền thông thể thao

Trong lĩnh vực truyền thông, Cách mạng công nghiệp 4.0 tác động đến công tác quản lý và thực thi các hoạt động truyền thông ở cả chiều rộng lẫn chiều sâu, từ các cơ quan quản lý, cơ quan chức năng của Đảng, Nhà nước tới các doanh nghiệp, tổ chức, từ cấp lãnh đạo, quản lý đến các cấp thực thi trên rất nhiều lĩnh vực khác nhau. Công nghệ và thiết bị tiên tiến trong Cách mạng công nghiệp 4.0 ngày càng cho phép người dân tiếp cận gần hơn với các cơ quan chức năng để nêu ý kiến và cùng phối hợp hoạt động.

Mặt khác, các cơ quan chức năng cũng ngày càng phải đối mặt với sự tham gia của công chúng vào quy trình đưa ra quyết định khi vai trò trung tâm của họ trong việc thực thi chính sách suy giảm trước sự xuất hiện của các nguồn cạnh tranh mới, sự phân phối lại và phân bổ quyền lực dưới sự hỗ trợ đắc lực của công nghệ.

Chính phủ và các cơ quan chức năng phải đối mặt với trách nhiệm giải trình trước công chúng trong việc ra quyết sách, cũng như bảo đảm luồng thông tin chính thống có thể đến đúng lúc và tạo ra những ảnh hưởng tích cực, hạn chế các xung đột, mâu thuẫn, góp phần bảo đảm an ninh xã hội.

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến tất cả các yếu tố của chu trình truyền thông, bao gồm chủ thể truyền thông, nội dung thông điệp, kênh truyền thông, đối tượng tiếp nhận và đến toàn bộ quá trình quản lý truyền thông, cụ thể như sau:

Thứ nhất, các phương tiện truyền thông truyền thống đang đối mặt với cuộc chiến sinh tồn. Xu hướng hội tụ truyền thông khiến lãnh đạo phải thay đổi cách thức quản lý, vận hành và tổ chức quy trình làm báo tại tòa soạn, cơ quan báo chí hay tổ chức truyền thông theo hướng đồng bộ, tinh gọn và hiệu quả. Những người làm truyền thông cũng cần nắm bắt những xu hướng mới trong quá trình tác nghiệp.

Cách mạng công nghệ số đòi hỏi các phóng viên, nhà báo, các chuyên gia trong lĩnh vực truyền thông phải có các kỹ năng tổng hợp (biết viết, quay phim, chụp ảnh hay cả đồ họa, dựng hình và lập trình).

Sự phát triển của mạng xã hội đòi hỏi những người làm báo và truyền thông phải có sự linh hoạt và nhạy bén để phân tích và xử lý dữ liệu, thông tin một cách nhanh chóng và chính xác, đồng thời phải có kỹ năng chọn lọc và tìm ra được các góc độ tiếp cận mang tính thời sự thu hút sự quan tâm của dư luận xã hội.

Thứ hai, công nghệ được sử dụng trong truyền thông không ngừng biến đổi dẫn đến sự thay đổi trong hành vi tiếp nhận các sản phẩm truyền thông của công chúng. Khác với việc tiếp nhận thông tin thụ động như trước đây, hiện nay công chúng không chỉ chủ động lựa chọn thông tin, quyết định thông tin mình muốn tiếp nhận mà còn chủ động tham gia vào quá trình truyền thông và góp phần tạo nên thông điệp cho quá trình truyền thông đó.

Thứ ba, cùng với sự phát triển của các nền tảng truyền thông, công tác chỉ đạo, quản lý truyền thông đang gặp không ít khó khăn. Sự bùng nổ của mạng xã hội như Facebook, Youtube,... khiến các cơ quan chức năng gặp khó khăn trong kiểm soát thông tin. Công tác quản lý truyền thông phải đối mặt với các vấn đề quản lý thông tin trên một không gian “mở” nhưng “ảo”, những vấn đề về an ninh truyền thông, hacker tin tặc, các loại tội phạm thông tin đặc biệt nguy hiểm. Do vậy, việc đưa ra biện pháp hợp lý để hạn chế ảnh hưởng xấu của các thông tin sai lệch trên mạng đối với dư luận xã hội là điều vô cùng cấp thiết.

Một mặt, Cách mạng công nghiệp 4.0 có thể có tác động tích cực, tạo ra sự đồng đều về cơ hội cho tất cả các đối tượng trong xã hội đặc biệt là các nhóm yếu thế và các nhóm thiểu số, nhưng đồng thời cũng tạo cơ hội cho những đối tượng ở bên lề xã hội như những thành phần phản động, chống đối chính phủ trong phạm vi quốc gia hay thậm chí là lực lượng cực đoan, khủng bố ở phạm vi thế giới. Trên mạng xã hội, các đối tượng này thường ẩn dưới những cái tên giả hay nick ảo. Điều này khiến việc điều tra và truy lùng tung tích trở nên phức tạp và khó khăn hơn bao giờ hết.

Mặt khác, trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0, có nơi có thể mới trải qua giai đoạn 3.0, 2.0, 1.0 hoặc thậm chí chưa trải qua cuộc cách mạng nào, song họ vẫn đồng thời tham gia vào xã hội với những nền tảng nhận thức không đồng đều, dễ dẫn đến sự xung đột về sở thích, nhận thức, văn hóa...

Trong kỷ nguyên 4.0, các quốc gia cần chủ động trong công tác quản lý truyền thông nói chung và truyền thông thể thao nói riêng, nhất là công tác quản lý thông tin trên mạng xã hội một cách bài bản và có tính hệ thống. Trong bối cảnh hiện nay, cần cập nhật sự phát triển của truyền thông thể thao ở các nước tiên tiến nhằm đưa truyền thông thể thao phát triển góp phần vào phát triển sự nghiệp thể thao Việt Nam bền vững tiến kịp các nước có nền thể thao hiện đại trong khu vực và quốc tế./.

Văn Hậu