Đổi mới chương trình thời sự truyền hình khu vực Đồng bằng sông Cửu Long

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là địa bàn rộng lớn, bằng phẳng không bị chia cắt bởi núi rừng hiểm trở, vì vậy truyền hình quốc gia và khu vực có thể phủ sóng trên diện rộng. Để tạo điều kiện cho người dân vùng sâu vùng xa nhất có thể tiếp cận thông tin trên truyền hình Việt Nam (VTV) tất cả các đài phát thanh truyền hình (PT-TH) địa phương đều tiếp sóng chương trình thời sự buổi tối 19h của VTV1. Chương trình này được đông đảo người dân ĐBSCL quan tâm theo dõi vì nó đề cập đến những vấn đề thời sự mang tầm vóc quốc gia và quốc tế. Nhưng người dân đồng bằng còn có nhu cầu rất lớn trong việc cập nhật thông tin về địa phương nơi mình cư trú, học tập và làm việc. Trung tâm truyền hình Việt Nam tại thành phố Cần Thơ (CVTV) thường gọi là đài khu vực ĐBSCL có nhiệm vụ cung cấp cho người dân vùng châu thổ tin tức thời sự cũng như khái quát diễn biến tình hình kinh tế, văn hoá, xã hội… khu vực ĐBSCL. Tuy nhiên, do CVTV còn lệ thuộc vào năng lực công tác của các đài truyền hình tỉnh nên việc phân bố thông tin về các địa phương thường không đều, đồng thời thiếu phân tích sâu những vấn đề mà người dân các địa phương cho là quan trọng, cần thiết đối với họ. Người dân muốn kịp thời nắm bắt diễn biến tình hình thời sự tỉnh nhà, những vấn đề mới nảy sinh đâu đó xung quanh mình (cả tích cực lẫn tiêu cực). Trong thời kỳ đổi mới, lãnh đạo các địa phương trong khu vực ĐBSCL cũng đặc biệt quan tâm đến việc phát triển sự nghiệp P -TH, xem đây là công cụ quan trọng giúp tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, Nhà nước đối với nhân dân, là diễn đàn để nhân dân bày tỏ tâm tư nguyện vọng đối với Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị xã hội. Đó chính là những điều kiện thuận lợi để các đài PT-TH địa phương khu vực ĐBSCL tăng năng suất phát sóng, cải tiến nâng cao chất lượng các chương trình thời sự. Hiện nay, trong một tỉnh (thành), người dân ĐBSCL có thể đọc được nhiều loại báo, tạp chí, có thể xem cùng lúc nhiều đài PT-TH khác nhau. Vì vậy mà họ có điều kiện so sánh, đòi hỏi việc đổi mới nâng cao chất lượng các chương trình PT-TH nói chung, trong đó có chương trình thời sự truyền hình địa phương.

Qua điều tra xã hội học (tháng 5.2005) thì tại tỉnh Đồng Tháp có khoảng 40% người xem không thường xuyên theo dõi chương trình truyền hình địa phương và truyền hình khu vực - CVTV mà chỉ xem thời sự VTV1. Nhưng nếu khảo sát chương trình thời sự của VTV1 chúng ta dễ dàng nhận thấy có một hạn chế là thông tin thời sự thường nghiêng về khu vực Hà Nội và các tỉnh phía Bắc hơn là khu vực Trung Bộ và Nam bộ… Trong khi đó báo viết của các tỉnh hiện nay đa số chỉ phát hành một tuần 2 đến 3 kỳ, số lượng phát hành thường cũng rất hạn chế. Do đặc điểm cơ chế tổ chức PT-TH chung, phóng viên của các đài tỉnh trong khu vực ĐBSCL có nhiệm vụ cung cấp thông tin thời sự cho cả truyền hình và phát thanh. Nhưng họ thường cung cấp tin bài cho truyền hình sớm hơn, tạo ưu thế  về tính nhanh nhạy thông tin cho thời sự truyền hình. Chính vì những lý do trên mà chương trình thời sự truyền hình các địa phương thường được sự quan tâm theo dõi và góp ý của đông đảo công chúng hơn là các kênh truyền thông đại chúng khác trong tỉnh… Điều đó đặt ra cho các đài truyền hình địa phương khu vực ĐBSCL nhiệm vụ quan trọng là phải làm sao cung cấp cho người xem những chương trình thời sự bổ ích và đủ sức hấp dẫn.

Hiện nay, tất cả 13 đài PT-TH địa phương khu vực ĐBSCL đều phát sóng ba chương trình thời sự truyền hình trong ngày (sáng, trưa và tối)  với thời lượng mỗi chương trình từ 15 đến 20 phút. Chương trình thời sự buổi tối được xem là chương trình thời sự chính trong ngày. Tập trung đưa những thông tin chính trị quan trọng của tỉnh và các huyện thị, cơ sở; phản ánh những sự kiện xảy ra hàng ngày trong đời sống nhân dân.  Chương trình thời sự buổi sáng thường phát lại chương trình buổi tối. Chương trình buổi trưa được xây dựng mới với kết cấu nhiều tiểu mục, chuyên đề và điểm qua một số thông tin quan trọng trong nước và khu vực. Một số đài như An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long… có thêm phần thời sự chính trị và thể thao quốc tế, làm đa dạng phong phú bản tin thời sự địa phương vốn bị “thành kiến” là chương trình chính trị khô khan (so với các chương trình giải trí - giáo dục). Dù có một phần tin tức quốc tế, nhưng nhiệm vụ chính của chương trình thời sự truyền hình địa phương là phản ánh một cách tổng hợp mọi mặt của đời sống trên các lĩnh vực chính trị - kinh tế - văn hoá - xã hội - an ninh quốc phòng… đã và đang diễn ra  ở địa phương mình, tham gia đấu tranh chống tiêu cực; chống lại âm mưu của các thế lực thù địch  muốn chống phá những thành tựu đổi mới của địa phương và của đất nước... Vì thế đài truyền hình các địa phương ở Đồng bằng sông Cửu Long đã thu hút được nhiều người xem.

Thực tế cho thấy, báo chí ở khu vực ĐBSCL nói chung và các đài PT-TH đã làm tốt chức năng nhiệm vụ của báo chí, tạo được sự tin cậy đối với lãnh đạo, phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong việc tham gia thực hiện các phong trào hành động cách mạng tại địa phương.

Những người chịu trách nhiệm tổ chức sản xuất chương trình thời sự đang tìm biện pháp cải tiến quy trình tổ chức sản xuất nhằm tháo gỡ những khó khăn trong các công đoạn phối hợp, nâng cao chất lượng thông tin theo xu hướng phát triển của truyền hình hiện đại, đáp ứng được những đòi hỏi ngày càng cao của nhân dân trong vùng.

Rõ ràng, những người làm thời sự ở các đài truyền hình địa phương khu vực ĐBSCL đã ý thức rằng cần phải xem yếu tố cạnh tranh thông tin là một động lực để đổi mới chương trình thời sự truyền hình. Hoạt động trong điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật còn nhiều khó khăn, cơ chế tài chính, nguồn nhân lực, trình độ chuyên môn còn nhiều hạn chế, thì sự nỗ lực của các đài truyền hình địa phương trong mục tiêu đổi mới chương trình nói chung và chương trình thời sự nói riêng để khỏi tụt hậu trong cuộc chạy đua cạnh tranh thông tin giữa các đài truyền hình địa phương là một tín hiệu đáng mừng. Điều này đã góp phần làm cho đời sống báo chí ở khu vực ngày càng sôi động. Đó cũng chính là điều kiện thuận lợi thúc đẩy nhanh hơn sự phát triển của một vùng đất màu mỡ đầy tiềm năng kinh tế ở phía Nam Tổ quốc./.