Phát huy vai trò của báo chí trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch

Công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, CNH, HĐH, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Trong quá trình đổi mới, các thế lực thù địch, phản động liên tục gia tăng các hoạt động chống phá với những hình thức tinh vi, đa dạng: phát tán thông tin xấu, độc, bịa đặt, vu khống, bôi nhọ danh dự và nhân phẩm lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta, xuyên tạc chủ trương, đường lối của Đảng, công tác điều hành của Chính phủ, các ngành và các địa phương. Chúng ra sức kích động gây mất ổn định, làm phân tâm lòng người, phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng, để phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và xa hơn là xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng, lật đổ chế độ.

Xuất phát từ tình hình thực tiễn, ngày 22.10.2018, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW Về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới⁽¹⁾. Nghị quyết khẳng định bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là “bảo vệ Đảng, Cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng; bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước”. Nghị quyết chỉ rõ: “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng phải trên cơ sở quán triệt sâu sắc, vận dụng đúng đắn, sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn Việt Nam trong thời đại ngày nay”. Nghị quyết cũng đề ra 7 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu để hiện thực hóa mục tiêu trên, trong đó nhiệm vụ trọng tâm là “Tiếp tục làm cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nhận thức ngày càng đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những nội dung cơ bản và giá trị to lớn của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Tiếp tục làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn, hoàn thiện hệ thống lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta trong tình hình mới. Đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao chất lượng và hiệu quả tuyên truyền về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch theo hướng chủ động, có tính thuyết phục cao”. Đó là những nội dung cơ bản, hệ trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, trong đó lực lượng làm công tác tuyên giáo, hệ thống báo chí đóng vai trò tiên phong, nòng cốt.

Xác định rõ nhiệm vụ đó, trong những năm qua, nhiều cơ quan báo chí, đặc biệt là hệ thống cơ quan báo, tạp chí của Đảng đã tăng cường truyền thông các nội dung về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, phản động. Trước hết, báo chí đã thể hiện rõ vai trò quan trọng trong tuyên truyền, phổ biến các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; khẳng định những thành tựu, tính ưu việt trong vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào lãnh đạo xây dựng và phát triển đất nước. Nhiều cơ quan báo chí đã tích cực đổi mới trong công tác tuyên truyền các sự kiện chính trị, những vấn đề lớn của Đảng và đất nước; định hướng văn hóa, thẩm mỹ, giá trị cuộc sống do công cuộc đổi mới mang lại; phản ánh sinh động đời sống xã hội, góp phần nâng cao dân trí, mở rộng dân chủ, đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng.

Từ năm 2019 đến nay, báo chí, truyền thông tiếp tục khẳng định vị trí đi đầu trong tuyên truyền, cổ vũ nhiệm vụ chính trị, đặc biệt thể hiện rõ vai trò tiên phong trong việc xây dựng và đăng tải các tuyến tin bài chuyên sâu bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đi đầu đấu tranh trực diện phản bác các quan điểm sai trái, thù địch một cách sắc bén, hiệu lực, hiệu quả. Tiêu biểu như Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Báo Nhân dân, Thông tấn xã Việt Nam, Báo Quân đội nhân dân, Báo Công an nhân dân, Tạp chí Tuyên giáo, Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, Tạp chí Cộng sản, Tạp chí Lý luận chính trị và nhiều cơ quan báo chí ngành, địa phương⁽²⁾… đã kịp thời tổ chức các chuyên mục, tin bài đấu tranh vạch trần các âm mưu, luận điệu sai trái của thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị, giúp bạn đọc nhận diện hành vi đi ngược quá trình phát triển đất nước. Đặc biệt, từ giữa năm 2019, Đài Truyền hình Việt Nam thực hiện chuyên mục “Đối diện” đã thu hút sự quan tâm của dư luận, với góc nhìn thẳng thắn về các vấn đề thiết thực trên mọi lĩnh vực của đời sống để nhận diện, phân tích và đề xuất, gợi mở những giải pháp cho vấn đề đặt ra. Nhiều cơ quan báo chí Trung ương và địa phương đã tích cực tham gia Giải báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng (Giải Búa liềm vàng) do Ban Tổ chức Trung ương phối hợp với Báo Nhân dân, Tạp chí Cộng sản, Đài Truyền hình Việt Nam và Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức, với các chủ đề phong phú, bám sát những vấn đề thời sự, phản ánh sinh động thực tiễn công tác xây dựng Đảng. Thông qua đó đã góp phần khẳng định vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác xây dựng Đảng; tuyên truyền sâu rộng, tạo sức lan tỏa, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, nhân dân về ý thức trách nhiệm đối với công tác xây dựng Đảng. Các báo, tạp chí đã mở chuyên trang về "Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng", "Đấu tranh phản bác luận điệu sai trái, thù địch"; chuyên mục chống "diễn biến hòa bình", "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", đi sâu tìm hiểu, phản ánh các chủ đề "nóng", viết đúng, trúng vấn đề đông đảo bạn đọc quan tâm.

Không chỉ tập trung mở rộng các chuyên mục đăng tải làm phong phú, sâu sắc hơn nội dung truyền thông về bảo vệ, vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào lãnh đạo phát triển đất nước; những thành quả trong công cuộc đổi mới, CNH, HĐH đất nước theo định hướng XHCN…, hệ thống cơ quan quản lý báo chí đã tăng cường quản lý, kiểm soát các nội dung tuyên truyền, gỡ bỏ các thông tin đăng tải có nội dung sai trái, xấu, độc. Các cơ quan báo chí đã tích cực tham gia, tiên phong trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, phản bác các quan điểm sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch chống phá Đảng và Nhà nước Việt Nam, góp phần đẩy lùi các âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và tính ưu việt của chế độ XHCN. Trong hệ thống báo chí đã và đang hình thành lực lượng nhà báo, cán bộ làm công tác báo chí chuyên sâu về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; đã xuất hiện nhiều cây bút sắc sảo với những bài viết có tính chiến đấu trực diện, thuyết phục cao.

Tuy nhiên, tình hình đất nước đang còn nhiều khó khăn, phức tạp như: kinh tế - xã hội chịu ảnh hưởng của đại dịch COVID-19; “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, tham nhũng, tiêu cực trong một bộ phận cán bộ, đảng viên vẫn diễn biến phức tạp; những vấn đề nảy sinh từ mặt trái của kinh tế thị trường…, công tác đấu tranh chống “diễn biến hoà bình”, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Thực tế vận hành, đội ngũ người làm báo cũng như công tác truyền thông trong lĩnh vực bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong thực tiễn còn nhiều hạn chế, biểu hiện chủ yếu ở một số phương diện như: Các bài viết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, phản động chống phá Đảng và Nhà nước Việt Nam còn khiêm tốn về số lượng và chưa sâu, chưa phong phú trong nội dung truyền tải. Tính đấu tranh, phản bác ở nhiều bài viết còn chung chung, hời hợt và chưa trực diện. Các bài viết sâu, sắc sảo, thuyết phục cao chưa nhiều. Theo kết quả điều tra một nghiên cứu gần đây cho biết⁽³⁾, chỉ có khoảng 1/3 số người được hỏi cho rằng các tài liệu, bài viết đấu tranh phản bác là có sức thuyết phục cao, đa số đánh giá “sức thuyết phục có mức độ” (54%). Kết quả điều tra xã hội học ghi nhận, có nhiều nguyên nhân khiến những bài viết, bình luận phản bác thông tin, quan điểm sai trái có sức thuyết phục chưa cao. Trong đó nguyên nhân “Thiếu thông tin về những vấn đề phức tạp, tế nhị, nhạy cảm” chiếm tỷ lệ đa số (63%).

Ở một số cơ quan báo chí, truyền thông còn tồn tại tình trạng một bộ phận cán bộ làm công tác báo chí bỏ trống trận địa, tạo cơ hội cho các thông tin xấu, độc, sai trái hiện hữu và lan rộng. Chẳng hạn gần đây nhất, liên quan tình hình dịch COVID-19, một số thông tin sai lệch trên báo chí đã gây hoang mang dư luận (dẫn tin của báo chí nước ngoài thiếu kiểm chứng “người dân Vũ Hán thà chết ở nhà còn hơn đi cách ly”, “một tài xế nghi dương tính với virus corona tại Hà Nội”...). Đây là những kẽ hở trong công tác thông tin, tuyên truyền rất dễ trở thành cơ hội để các thế lực thù địch, phản động lợi dụng xuyên tạc chống phá.

Vẫn còn tồn tại những cái nhìn tiêu cực, cách tuyên truyền, thông tin về các vấn đề chính trị, xã hội của một bộ phận cán bộ làm công tác báo chí, truyền thông còn hạn chế. Ở một số cơ quan báo chí, tình trạng nhà báo thiếu chuyên nghiệp, thái độ làm việc chưa nghiêm túc, đạo đức nghề nghiệp sa sút, vì lợi ích riêng mà có những sai lệch trong cách thức truyền tải thông tin đã phần nào gián tiếp gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của công chúng.

Sự lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý nhà nước trong công tác báo chí còn những hạn chế.Tình trạng cơ quan chủ quản buông lỏng quản lý đối với các cơ quan báo chí truyền thông trực thuộc; cấp ủy đảng và tổ chức đảng tại cơ quan báo chí chưa làm tốt vai trò định hướng trong truyền thông và quản lý, kiểm soát nội dung tuyên truyền, chưa xử lý tốt mối quan hệ giữa việc thực hiện định hướng tuyên truyền với đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng. Một số cơ quan lãnh đạo, quản lý còn lúng túng, chậm chễ trong việc phối hợp với cơ quan báo chí trong thực hiện tuyên truyền, phổ biến thông tin.

Để phát huy hơn nữa vai trò xung kích, tuyến đầu của báo chí trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, cần thực hiện một số giải pháp sau:

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác báo chí. Các cấp ủy Đảng tại các cơ quan báo chí cần tích cực triển khai, thực hiện Chỉ thị số 43-CT/TW ngày 8.4.2020 của Ban Bí thư Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam trong tình hình mới; lãnh đạo tổ chức triển khai thực hiện tốt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025. Tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong các cơ quan báo chí gắn với tích cực học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; phát huy vai trò các tổ chức Đảng trong các cơ quan báo chí.

Các cơ quan báo chí cần triển khai đồng bộ các giải pháp, cả về tổ chức, lực lượng, nội dung, hình thức, phương tiện để nâng cao hiệu quả đấu tranh, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, chống các quan điểm sai trái, thù địch, coi đây nhiệm vụ chính trị cần đặc biệt coi trọng; chủ động tìm tòi, nghiên cứu để đa dạng hóa hình thức thông tin tuyên truyền, tạo sức mạnh tổng hợp trong tuyên truyền gương điển hình tiên tiến, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; huy động sự tham gia thống nhất, hiệp đồng tác chiến của các loại hình báo chí; quan tâm đến việc tuyên truyền nhằm xây dựng nền tảng tinh thần của con người và xã hội; ngăn chặn xu hướng lai căng, pha tạp về văn hóa, coi thường các giá trị nhân văn; phê phán lối sống buông thả, qua đó nâng cao khả năng đề kháng, phản bác của người dân trước những thông tin sai trái, thù địch.

Tăng cường phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa Ban Chỉ đạo 35, cơ quan chức năng các cấp với cơ quan báo chí. Trong tổ chức thực hiện, các đơn vị báo chí cần duy trì tốt các chuyên trang, chuyên mục chống “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; xây dựng kế hoạch truyền thông về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, làm sâu sắc và phong phú thêm các nội dung truyền tải trong lĩnh vực này.

Cơ quan báo chí, truyền thông cần tăng cường đăng tải các thông tin tích cực. Xây dựng chiến lược, kế hoạch tuyên truyền thông tin tích cực, xác định rõ trọng tâm, trọng điểm trong từng giai đoạn, kết hợp chặt chẽ và đồng bộ các loại hình báo chí truyền thông, đẩy mạnh lan tỏa thông tin tích cực trên không gian mạng. Coi trọng đúng mức việc phát hiện, biểu dương các nhân tố mới, điển hình tiên tiến; tích cực đấu tranh, góp phần ngăn chặn và từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, quan liêu, các tiêu cực và tệ nạn xã hội; phản bác có hiệu quả những thông tin, quan điểm sai trái, phản động, thù địch.

Thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động báo chí, truyền thông, nhất là kiểm tra, giám sát quy trình thẩm định, xử lý thông tin trước khi đưa lên trang báo, sóng phát thanh, truyền hình. Khen thưởng, động viên kịp thời đối với nhà báo, cơ quan báo chí có thành tích; xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật hoặc đạo đức nghề nghiệp.

Chú trọng bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho đội ngũ người làm báo, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ lý luận cao, có nhiệt huyết, dũng khí đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ XHCN./.

__________________

(1) Ban Chấp hành Trung ương, Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa XII về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch trong tình hình mới, ngày 22.10.2018.

(2), (3) http://tuyengiao.vn/bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang/bao-chi-truyen-thong-va-nhiem-vu-bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang-dau-tranh-phan-bac-cac-quan-diem-sai-trai-thu-128237.