Câu chuyện toàn cầu hóa trong thế kỷ XXI
Khủng hoảng toàn cầu
Năm 2022 bắt đầu với những tháng, ngày mới rực rỡ và nhiều hy vọng. Tuy vậy, năm nay cũng là thời điểm thế giới đối diện với nhiều khủng hoảng, khó khăn ngay từ những tháng đầu năm, kéo theo tình trạng toàn cầu hóa suy thoái trên nhiều phương diện. Quá trình kết nối thế giới được thấy rõ ràng nhất nhờ lợi ích kinh tế. Tuy vậy, trước khủng hoảng giữa Nga và Ukraine, các quy tắc về toàn cầu hóa kinh tế đã đi ngược lại, “phủ nhận” những nỗ lực trước đó trong việc tạo nên hệ thống kinh tế toàn cầu.
Các mô hình kinh doanh đa quốc gia như McDonald’s, CocaCola, Starbucks và Heineken tuyên bố rút khỏi thị trường Nga trước sức ép chính trị. Hàng loạt chuyến bay đến và đi từ Nga cũng bị hủy hoặc hạn chế. Không phận nước Nga rộng lớn vắng bóng những tàu bay trong khi nhiều hãng hàng không lại phải lựa chọn lộ trình khác xa hơn, gây tổn thất và lãng phí nhiên liệu.
Đặc biệt, Nga còn bị loại ra khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong và ngoài nước trong việc giao thương. Sự đứt gãy trong toàn cầu hóa không chỉ diễn ra ở trung tâm khủng hoảng, mà còn lan ra toàn thế giới. Sự phát triển của thiết bị di động và dữ liệu tăng đột biến, gây nên cuộc khủng hoảng thiếu chip bán dẫn diễn ra từ năm 2021 và kéo dài đến nay. Sự khan hiếm còn kéo theo cả thiếu hụt lao động.
Người Anh đang tìm kiếm lực lượng tài xế xe tải chở hàng khi họ lo lắng rằng việc thiếu hụt lực lượng lao động này sẽ giảm số lượng gà tây được tiêu thụ trong Lễ Giáng sinh vào cuối năm nay. Cơ hội trong gian khó, một trong những giá trị của toàn cầu hóa là tạo cơ hội cho mọi người, ở mọi quốc gia, sắc tộc và xây dựng giá trị vững bền. Thế nhưng, giữa thế kỷ XXI, hàng triệu người Afghanistan đang đứng trước nguy cơ chết đói. Đây là biểu hiện rõ nét cho sự chững bước của nấc thang toàn cầu hóa.
Câu chuyện lũng đoạn của toàn cầu hóa xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó khủng hoảng địa chính trị tại Đông Âu, kết hợp với đại dịch diễn ra trong thời gian dài đã trầm trọng hóa vấn đề một cách sâu sắc. Giao thông đường hàng không và các phương tiện khác gặp nhiều trì hoãn, chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy khi nhiều nhà máy tại các trung tâm khủng hoảng phải dừng lại. Một trong những “kẻ thù” của toàn cầu hóa được Thomas L.Friedman nêu trong cuốn sách của ông là xung đột và địa chính trị. Thế kỷ XXI đang chứng kiến những yếu tố đó gây nên cuộc khủng hoảng cho tiến trình làm phẳng hóa thế giới.
Và những kỳ vọng…
2022 sẽ là một năm mà lịch sử cần ghi nhớ khi có rất nhiều biến động và khủng hoảng. Với sự suy thoái của toàn cầu hóa, kinh tế toàn cầu được dự đoán sẽ giảm mức tăng trưởng so với con số được đưa ra trước đó. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) nhận định cuộc xung đột giữa Nga - Ukraine sẽ tạo ra cú sốc kinh tế nghiêm trọng về thời gian và mức độ bất ổn. Theo ước tính, tăng trưởng toàn cầu năm 2022 có thể giảm điểm từ mức dự báo 4,5% được đưa ra trước đó. Trong khi đó, Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo mức tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2022 sẽ giảm xuống còn 4,1%, do chính phủ các nước thu hẹp chương trình hỗ trợ tài chính và tiền tệ được thực hiện trong thời gian đại dịch.
Việc chuỗi cung ứng toàn cầu gặp khó khăn khiến các nhà chính sách và quy hoạch tại một số nơi cân nhắc đến lựa chọn “tự cung tự cấp”. Vào tháng 3.2022, Intel đã công bố kế hoạch xây nhà máy chip tại Đức và Mỹ. Đây là một phần trong kế hoạch hạn chế phụ thuộc vào châu Á và giải quyết cơn khát chip toàn cầu. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích lo ngại điều này có thể gây phức tạp thêm chuỗi cung ứng toàn cầu.
Với khủng hoảng địa chính trị kéo dài, kết hợp cùng đại dịch, khoảng cách giàu nghèo và cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng, gây nên những bất công trong xã hội loài người thời hiện đại. Chiến sự tại Ukraine đã cướp đi cuộc sống bình yên của hàng triệu người dân, gây nên những mất mát và tổn thương không chỉ về vật chất mà cả tinh thần.
Bên cạnh đó, những khủng hoảng về chính trị thế giới còn phân hóa thế giới thông tin, tạo nên những chiến địa của báo chí – nơi thể hiện rõ nét quan điểm chính trị của Nga và phương Tây. Toàn cầu hóa với khái niệm trao đổi thông tin và minh bạch dữ liệu đã đặt ra nhiều nghi vấn trong thời điểm hiện nay.
Tuy vậy, toàn cầu hóa vẫn là một xu thế diễn tiến song song cùng các sự kiện khác của thế giới. Sự suy thoái dù diễn ra nhưng các hoạt động của toàn cầu hóa vẫn sẽ xảy đến như là một yêu cầu tất yếu cho quá trình phát triển của các cá nhân, tổ chức và quốc gia. Các tổ chức nhân đạo vẫn nỗ lực thực hiện nhiều hoạt động xuyên quốc gia, nhằm mang đến sự hỗ trợ tốt nhất cho người dân chịu ảnh hưởng tiêu cực của các cuộc khủng hoảng, trong đó có Ukraine, Afghanistan, châu Phi. Các doanh nghiệp sẽ vẫn phải thúc đẩy hoạt động kết nối nhằm phát triển doanh thu và lợi nhuận, mở rộng thị trường.
Tiến trình toàn cầu hóa đã diễn ra mạnh mẽ không ngừng, tạo nên thay đổi toàn diện cho thế giới trong một thời gian khá gấp rút. Xuất phát từ nhu cầu thực tế của các thực thể kinh tế và chính trị, toàn cầu hóa sẽ không thể đi vào sử sách như một thời hoàng kim, mà sẽ là tiến trình song song với mọi sự kiện của thế giới. Do vậy, năm 2022 có lẽ sẽ là một năm nhiều thách thức đối với sự kết nối mà lý thuyết về toàn cầu hóa luôn xây dựng. Tuy vậy, đó sẽ chỉ là sự giảm điểm trên đồ thị tăng trưởng, từ đó tạo nên những kết nối mới phù hợp với trật tự thế giới được xây dựng sau những xung đột./.
Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Người Làm báo điện tử 25.8.2022
Bài liên quan
- Các yếu tố tác động đến sự hình thành dư luận xã hội
- Hiệp định Pari - thắng lợi có ý nghĩa chiến lược dẫn đến đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước
- Tăng cường giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc cho sinh viên trong bối cảnh hiện nay
- Quyền tiếp cận thông tin cho đồng bào dân tộc thiểu số
- Khu vực duyên hải miền Trung thực hiện chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển và thích ứng với biến đổi khí hậu
Xem nhiều
- 1 Mạch Nguồn số 47: Người gieo mầm xanh
- 2 Mạch Nguồn 46: Chèo làng Khuốc - Tìm về làn điệu tiến Vua
- 3 Thông báo tuyển sinh Chương trình Cử nhân quốc tế Quảng cáo, Quan hệ công chúng và Thương hiệu năm 2024
- 4 Hiệp định Pari - thắng lợi có ý nghĩa chiến lược dẫn đến đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước
- 5 Các yếu tố tác động đến sự hình thành dư luận xã hội
- 6 Đại hội đại biểu Hội Cựu sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền nhiệm kỳ 2024 – 2029
Liên kết
- Báo điện tử đảng cộng sản việt nam
- Báo nhân dân
- Báo Quân đội nhân dân
- Cổng thông tin điện tử Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- Cổng thông tin điện tử Học viện Chính trị quốc gia hồ chí minh
- Tạp chí Cộng sản
- Tạp chí Giáo dục lý luận
- Tạp chí Giáo dục và Xã hội
- Tạp chí Khoa học xã hội và Nhân văn
- Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam
- Tạp chí Lý luận chính trị
- Tạp chí Nghiên cứu con người
- TẠP CHÍ Nghiên cứu dân tộc
- Tạp chí Người làm báo
- Tạp chí Nội chính
- Tạp chí Quản lý Nhà nước
- Tạp chí Tổ chức Nhà nước
- Tạp chí Tuyên giáo
- Tạp chí Xây Dựng Đảng
- Thư viện số Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- Trang thông tin điện tử Hội đồng Lý luận Trung ương
Nét đặc sắc trong tư tưởng Hồ Chí Minh về nâng cao dân trí
Chịu ảnh hưởng rất lớn từ tấm gương hiếu học của người cha, từ mảnh đất quê hương được mệnh danh là “đất văn vật, chốn thi thư”, từ quan điểm “mở trí khôn cho dân”, “khai dân trí” của các bậc tiền bối, với tầm hiểu biết và sự trải nghiệm của một danh nhân văn hóa thế giới, một nhà giáo dục lỗi lạc, Hồ Chí Minh trong quá trình hoạt động cách mạng đã hình thành nên hệ thống quan điểm phong phú và toàn diện về nâng cao dân trí, từ mục tiêu, điều kiện, chủ thể, đối tượng đến nội dung và biện pháp nâng cao dân trí. Là sản phẩm của một trí tuệ trác việt và trái tim nhân ái bao la, từng quan điểm, luận điểm trong di sản Hồ Chí Minh về nâng cao dân trí cho đến nay vẫn giữ nguyên tính thời sự và sức hấp dẫn bởi những nét đặc sắc, sáng tạo riêng có.
Các yếu tố tác động đến sự hình thành dư luận xã hội
Các yếu tố tác động đến sự hình thành dư luận xã hội
Dư luận xã hội (DLXH) là một hiện tượng xã hội đặc biệt thuộc lĩnh vực tinh thần của đời sống xã hội, nó phản ánh tồn tại xã hội và do tồn tại xã hội, tức khách thể của DLXH quy định. Tuy nhiên, các đặc điểm về mặt xã hội - nhân khẩu học và văn hóa, tâm lý,… của chủ thể DLXH cũng như môi trường chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, nơi DLXH diễn ra, đều tác động hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp đến quá trình hình thành, phát triển và biến đổi của DLXH. Do đó, những nhân tố tác động đến quá trình hình thành DLXH có thể khái quát thành ba nhóm: nhóm yếu tố thuộc về khách thể của DLXH; nhóm yếu tố thuộc về chủ thể của DLXH và nhóm yếu tố thuộc về môi trường xã hội.
Hiệp định Pari - thắng lợi có ý nghĩa chiến lược dẫn đến đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước
Hiệp định Pari - thắng lợi có ý nghĩa chiến lược dẫn đến đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước
Hội nghị Paris là cuộc đụng đầu ngoại giao tay đôi đầu tiên giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, kết thúc bằng Hiệp định Paris. Hiệp định Paris đã góp phần tạo nên bước ngoặt rất quan trọng trong cuộc kháng chiến của dân tộc ta, buộc Mỹ phải xuống thang chiến tranh, từng bước đi vào giải pháp, chấm dứt chiến tranh và can thiệp ở Việt Nam. Việc Mỹ buộc phải “cút” khỏi miền Nam đã mở ra cục diện chính trị và chiến trường thuận lợi để quân và dân ta tiến tới “đánh cho ngụy nhào” mà đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử mùa xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Tăng cường giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc cho sinh viên trong bối cảnh hiện nay
Tăng cường giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc cho sinh viên trong bối cảnh hiện nay
Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc cho sinh viên là nội dung, biện pháp quan trọng của việc đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo để gắn kết dạy “chữ” với dạy “người”, đào tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao “vừa hồng”, “vừa chuyên” cho đất nước. Bài viết làm rõ vai trò của giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc cho sinh viên; thực tiễn giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc cho sinh viên với những điểm mạnh, hạn chế, nguyên nhân; đồng thời, đề xuất các biện pháp tăng cường giáo dục giá trị đạo đức truyền thống dân tộc cho sinh viên trong thời gian tới.
Quyền tiếp cận thông tin cho đồng bào dân tộc thiểu số
Quyền tiếp cận thông tin cho đồng bào dân tộc thiểu số
Nhằm bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của người dân, nhiều năm qua, Việt Nam đã quan tâm xây dựng và ban hành nhiều chính sách, quy định pháp luật đáp ứng kịp thời đòi hỏi của thực tiễn, trong đó, chú trọng quyền tiếp cận thông tin đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Việc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin cho người dân bằng những giải pháp đồng bộ, những chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước trên thực tế đã mang lại hiệu quả tích cực, góp phần phát huy, thúc đẩy vai trò của người dân, trong đó có cả các đồng bào dân tộc thiểu số trong các hoạt động xã hội và phát triển đất nước.
Bình luận