Phẩm cách người làm báo với báo chí dữ liệu
Báo chí dữ liệu không đơn thuần chỉ là một thể loại hay hình thức báo chí, mà còn đóng vai trò kết nối các loại hình báo chí khác nhau với nhau, tương tác lẫn nhau và chi phối lẫn nhau. Vai trò của báo chí dữ liệu trên thế giới ngày càng tăng, bởi ba nguyên nhân chính.
Thứ nhất, nguồn thông tin được báo chí xử lý và cần thiết cho hoạt động của báo chí ngày càng lớn, đa dạng và pha tạp cả về nguồn thông tin lẫn nội dung và chất lượng được hiểu theo mức độ hàm lượng sự thật trong thông tin. Ở đây, báo chí dữ liệu vừa thực hiện sứ mệnh báo chí khi tạo nên những sản phẩm báo chí đặc thù cho Báo chí dữ liệu, lại vừa như thể “sơ chế” thông tin phục vụ cho những loại hình báo chí khác.
Thứ hai, nhu cầu và đòi hỏi của người dân và công chúng được báo chí phục vụ đã và vẫn tiếp tục thay đổi rất cơ bản, sâu sắc và mạnh mẽ. Yêu cầu đặt ra cho báo chí trên phương diện này không chỉ cung cấp thông tin đơn thuần, mà phải xử lý thông tin sâu rộng hơn, không chỉ có nhanh chóng và kịp thời, khách quan và đúng đắn mà còn phải sàng lọc và cô đọng hóa theo nhiều phương diện khác nhau, cũng như với đánh giá và đưa ra phân tích riêng một cách khách quan và thuyết phục bằng lập luận và chứng cứ, từ đó gợi mở và định hướng nhận thức cho công chúng. Trong chừng mực nhất định, có thể nói, báo chí dữ liệu có thể đáp ứng yêu cầu này hiệu quả hơn những loại hình báo chí khác.
Thứ ba, tin giả (Fake news) hiện đã trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với mức độ đáng được tin cậy và tín nhiệm, hiệu quả và ảnh hưởng của báo chí nói chung. Báo chí dữ liệu với những thế mạnh đặc thù của nó có thể đóng vai trò không chỉ rất quan trọng mà còn quyết định trong cuộc chiến của thế giới báo chí chống tin giả.
Cũng chính vì thế, báo chí dữ liệu đặt ra những đòi hỏi rất cao về trình độ nghiệp vụ chuyên môn, về mức độ mẫn cảm chính trị và đặc biệt về phẩm cách của tất cả những ai liên quan đến báo chí, từ phía quản lý của nhà nước về báo chí đến những người làm báo.
Mối quan hệ giữa người làm báo và báo chí dữ liệu có những nét đặc thù riêng. Bảo đảm tính khách quan, chân thật, trung thực và nhân văn thuộc về những nguyên tắc cơ bản của báo chí. Thông tin và giáo dục thuộc về những chức năng nhiệm vụ cơ bản của báo chí. Trong báo chí dữ liệu, người làm báo lại càng phải lưu tâm nhiều hơn và coi trọng đặc biệt hơn những điều này. Chính trên phương diện dữ liệu với những đặc tính, đặc thù của nó, sai sót, nhầm lẫn và bị đánh lừa trong thu thập, xử lý và sử dụng dữ liệu dễ xảy ra hơn.
Báo chí dữ liệu đòi hỏi người làm báo phải có cách tiếp cận linh hoạt và cầu thị, biện chứng chứ không sơ cứng với dữ liệu. Trong thời đại thông tin và báo chí dữ liệu, một thông tin mới, hay một dữ liệu mới, cho dù chỉ là nhỏ, cũng vẫn có thể làm thay đổi bản chất, diễn biến, tác động và hệ luỵ. Vì thế, báo chí dữ liệu luôn “mở” chứ không khép kín, luôn liên tục và tiếp nối chứ không gián đoạn hay kết thúc. Người làm báo vì thế phải vận động cùng với dòng chảy của dữ liệu, phải luôn sẵn sàng cho dữ liệu mới dẫn dắt đến những nhận thức mới, kết quả phân tích đánh giá mới và từ đó sáng tạo nên những sản phẩm báo chí mới.
Báo chí dữ liệu đặt ra những điều kiện và tiêu chí riêng về chuyên môn mà người làm báo phải học để có được, áp dụng thường xuyên và cụ thể. Sản phẩm của báo chí dữ liệu có nét chung như mọi sản phẩm báo chí khác, nhưng có đặc thù riêng buộc người làm báo phải thuần thục cách xử lý chung và tìm kiếm được cho mình cách xử lý riêng, cụ thể ở xử lý và sử dụng dữ liệu như thế nào với hình thức và theo phương pháp nào để phục vụ cho mục đích nào, ở cách thức sử dụng dữ liệu làm luận cứ, ở cấu trúc và nội dung bảng biểu dữ liệu, ở chú thích và kết luận từ dữ liệu.
Trong hoạt động báo chí nói chung và đặc biệt trong báo chí dữ liệu, người làm báo luôn đối mặt trực tiếp với thách thức tìm ra sự thật, dám thể hiện sự thật, bảo vệ sự thật và trung thành với sự thật. Người làm báo luôn phải đấu tranh quyết liệt với sự cám dỗ của sự hời hợt và sao nhãng khi dữ liệu quá khổng lồ và biến động nhanh chóng, với sự tinh vi và quỷ quyệt của những kẻ chủ trương thao túng dữ liệu và làm giả dữ liệu, phải đối đầu thường xuyên với sự cám dỗ của đồng tiền và với sự áp đặt từ phía công quyền.
Báo chí dữ liệu đòi hỏi người làm báo phải không ngừng học hỏi về nghiệp vụ chuyên môn, tăng cường khả năng lao động sáng tạo và trình độ áp dụng những thành quả phát triển mới nhất của công nghệ số và công nghệ thông tin. Không quyết tâm và cầu thị cũng như không làm chủ được những kỹ nghệ chuyên môn liên quan thì người làm báo không thể trụ vững, tự tin và chinh phục được thế giới báo chí dữ liệu.
Có thể thấy được báo chí dữ liệu buộc người làm báo luôn phải làm giàu thêm nhận thức và kinh nghiệm cũng như hoàn thiện cách làm báo của chính mình. Câu ngạn ngữ: “Sai một ly, đi một dặm” đặc biệt ứng nghiệm trong báo chí dữ liệu và là lời nhắc nhở, cảnh báo thường trực đối với người làm báo./.
___________
Bài đăng trên tạp chí Người Làm Báo điện tử ngày 29.10.2019
Lũng Nhai
Nguồn: http://nguoilambao.vn
Bài liên quan
- Xu hướng truyền hình đa nền tảng ở Việt Nam hiện nay
- (LLCT&TT) Phát thanh và sự tin cậy(*)
- Nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động truyền thông chính sách trên nền tảng Internet ở Việt Nam
- Hình ảnh chân dung chính trị gia trong truyền thông hình ảnh quốc gia
- Xu hướng biến đổi tâm lý đám đông dưới tác động của thông tin sai lệch, xuyên tạc trên mạng xã hội
Xem nhiều
- 1 Mạch Nguồn số 47: Người gieo mầm xanh
- 2 Mạch Nguồn 46: Chèo làng Khuốc - Tìm về làn điệu tiến Vua
- 3 Các yếu tố tác động đến sự hình thành dư luận xã hội
- 4 Đại hội đại biểu Hội Cựu sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền nhiệm kỳ 2024 – 2029
- 5 Hội nghị phát động phong trào thi đua đặc biệt “Thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm 75 năm truyền thống Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh” (1949-2024)
- 6 Hiệp định Pari - thắng lợi có ý nghĩa chiến lược dẫn đến đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước
Liên kết
- Báo điện tử đảng cộng sản việt nam
- Báo nhân dân
- Báo Quân đội nhân dân
- Cổng thông tin điện tử Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- Cổng thông tin điện tử Học viện Chính trị quốc gia hồ chí minh
- Tạp chí Cộng sản
- Tạp chí Giáo dục lý luận
- Tạp chí Giáo dục và Xã hội
- Tạp chí Khoa học xã hội và Nhân văn
- Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam
- Tạp chí Lý luận chính trị
- Tạp chí Nghiên cứu con người
- TẠP CHÍ Nghiên cứu dân tộc
- Tạp chí Người làm báo
- Tạp chí Nội chính
- Tạp chí Quản lý Nhà nước
- Tạp chí Tổ chức Nhà nước
- Tạp chí Tuyên giáo
- Tạp chí Xây Dựng Đảng
- Thư viện số Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- Trang thông tin điện tử Hội đồng Lý luận Trung ương
Giải pháp chủ động phòng ngừa, ứng phó các nguy cơ an ninh phi truyền thống, trọng tâm đảm bảo an ninh mạng, an ninh thông tin trong bối cảnh thế giới đại chuyển đổi dưới tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư
Trong bối cảnh thế giới đại chuyển động dưới ảnh hưởng của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, các vấn đề an ninh phi truyền thống đã trở thành những yếu tố bất ổn, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, đồng thời, đặt ra những thách thức mới đối với hòa bình, ổn định khu vực và quốc tế. Theo thống kê của Liên hợp quốc, an ninh phi truyền thống đang đối mặt với hàng chục mối đe dọa. Trong đó, có những vấn đề cần được đặc biệt quan tâm như khủng bố, ma túy, tin tặc, thảm họa môi trường, dịch bệnh, mua bán người, di cư trái phép, đặc biệt là vi phạm chủ quyền không gian mạng, an ninh không gian mạng, tội phạm công nghệ cao… cần có các giải pháp hữu hiệu để chủ động phòng ngừa, ứng phó. Trên tinh thần đó, các giải pháp được tác giả nhấn mạnh bao gồm về nguồn nhân lực, vật lực, chính sách, đặc biệt là giải pháp công nghệ.
Xu hướng truyền hình đa nền tảng ở Việt Nam hiện nay
Xu hướng truyền hình đa nền tảng ở Việt Nam hiện nay
Để đạt mục tiêu 70% cơ quan báo chí đưa nội dung lên các nền tảng số (ưu tiên các nền tảng số trong nước) như Chính phủ đề ra ở Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, nhiều cơ quan truyền hình tại Việt Nam đổi mới tư duy, quyết tâm hành động và coi truyền hình đa nền tảng là giải pháp đột phá với bước đi, lộ trình phù hợp. Bài viết khái quát xu hướng truyền hình đa nền tảng ở Việt Nam hiện nay, những thành công và một số hạn chế của xu hướng này.
(LLCT&TT) Phát thanh và sự tin cậy(*)
(LLCT&TT) Phát thanh và sự tin cậy(*)
(LLCT&TT) Ngày 13.2 hàng năm được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) lựa chọn là ngày Phát thanh thế giới. Chủ đề của ngày Phát thanh thế giới năm 2022 mà UNESCO đưa ra là“Phát thanh và sự tin cậy” (To radio to trust). Tại sao UNESCO nhấn mạnh vào“sự tin cậy” và giải pháp nào để phát thanh hiện đại duy trì được sự tin cậy, đó là những câu hỏi lớn đối với ngành phát thanh ở Việt Nam hiện nay.
Nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động truyền thông chính sách trên nền tảng Internet ở Việt Nam
Nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động truyền thông chính sách trên nền tảng Internet ở Việt Nam
Với sự phát triển nhanh chóng, rộng rãi của công nghệ thông tin, Internet và các phương tiện truyền thông mới, truyền thông chính sách trên nền tảng Internet ngày càng có vai trò quan trọng và tầm ảnh hưởng to lớn trong đời sống xã hội. Điều này đòi hỏi phải có các giải pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động truyền thông chính sách, đáp ứng các yêu cầu xây dựng và phát triển đất nước.
Hình ảnh chân dung chính trị gia trong truyền thông hình ảnh quốc gia
Hình ảnh chân dung chính trị gia trong truyền thông hình ảnh quốc gia
(LLCT&TT) “Hình ảnh cá nhân” của các chính trị gia là một trong những yếu tố then chốt, có sức ảnh hưởng không nhỏ tới các chính sách của quốc gia. Bên cạnh các hoạt động chính trị - ngoại giao, quan hệ đối nội, đối ngoại, báo chí chính là một kênh truyền thông hữu hiệu để hình ảnh cá nhân chính khách phủ rộng, tạo thiện cảm và sự ủng hộ từ người dân. Hình ảnh của chính trị gia trở thành hình ảnh đại diện của quốc gia, thậm chí còn có thể được coi như “thương hiệu” của một quốc gia phát triển thịnh vượng. Do đó, việc nghiên cứu quá trình xây dựng hình ảnh cá nhân các chính trị gia trên truyền thông là nhiệm vụ thiết thực và cần thiết của các cơ sở đào tạo về báo chí và truyền thông trong giai đoạn hiện nay.
Bình luận